Grigorij Pomieranc, znany rosyjski filozof, kulturoznawca, pisarz i dysydent, zmarł w sobotę w Moskwie w wieku 94 lat - poinformowano w niedzielę na blogu, który prowadził razem z żoną Zinaidą Mirkiną, poetką, eseistką i tłumaczką.
Pomierancowi rozgłos przyniosły prace filozoficzne rozpowszechniane w ZSRR w latach 60. i 70. w drugim obiegu. Wywarły one duży wpływ na poglądy liberalnej inteligencji. Był też znany z wieloletniej zaocznej polemiki z pisarzem Aleksandrem Sołżenicynem, w której bronił wartości liberalizmu i autonomii duchowej jednostki.
Urodził się 13 marca 1918 r. w Wilnie. Od 1925 r. jego rodzina mieszkała w Moskwie. W 1940 r. ukończył moskiewski Instytut Filozofii, Literatury i Sztuki (IFLI). Zajmował się twórczością Fiodora Dostojewskiego.
W 1941 roku jako ochotnik poszedł na front; został ranny. Po demobilizacji w 1945 r. wrócił do Moskwy. Pracował w Sojuzpieczati - państwowej agencji kolportażu prasy i wydawnictw.
W 1949 r. został aresztowany i skazany na pięć lat łagru za działalność antyradziecką. Na wolność wyszedł w 1953 r., na mocy amnestii po śmierci Józefa Stalina. W 1956 r. został zrehabilitowany. Podjął pracę w Rosyjskiej Akademii Nauk.
Był uczestnikiem ruchu dysydenckiego. Jako publicysta został zauważony po wygłoszeniu w 1965 r. w Instytucie Filozofii antystalinowskiego referatu "Oblicze moralne postaci historycznej".
Był sygnatariuszem petycji w obronie uczestników demonstracji na Placu Czerwonym w Moskwie 25 sierpnia 1968 r. przeciwko interwencji zbrojnej ZSRR w Czechosłowacji. W odwecie pozbawiono go możliwości obrony pracy doktorskiej. W 1976 r. zakazano publikowania jego prac w ZSRR.
Razem z żoną prowadził w Moskwie warsztaty religijno-filozoficzne.
Z Moskwy Jerzy Malczyk (PAP)
mal/ awl/ mhr/
