Z roku na rok rośnie liczba dzieci uczących się w szkole języka kaszubskiego, a w ostatnich latach "jest to wzrost wręcz lawinowy" - poinformował w czwartek wiceminister edukacji Krzysztof Stanowski na posiedzeniu sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych.
Podał, że w roku szkolnym 2008/2009, w stosunku do roku wcześniejszego, tylko w szkołach podstawowych liczba uczniów uczących się języka kaszubskiego wzrosła o ponad dwa tysiące.
Według MEN, w roku szkolnym 2008/2009 w 163 szkołach podstawowych kaszubskiego uczyło się 6986 uczniów, w 46 gimnazjach - 1151 uczniów, a 4 szkołach ponadgimnazjalnych - 142 uczniów. Nauka kaszubskiego prowadzona była też w 20 przedszkolach.
"Na Kaszubach dzieci uczących się kaszubskiego jest dużo i będzie coraz więcej. Nasze gminy mają najwyższy przyrost naturalny w całym kraju" - zauważył Łukasz Grzędzicki ze Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. Jego zdaniem, z tego powodu potrzebne jest zwiększenie nakładów na naukę tego języka w szkołach, a także stworzenie choć jednej samodzielnej katedry języka kaszubskiego na którejś z uczelni wyższych.
Nauka języka kaszubskiego w szkołach publicznych możliwa jest od 1992 roku. Początkowo organizowana była w oparciu o przepisy umożliwiające podejmowanie zadań służących podtrzymywaniu poczucia tożsamości językowej lub etnicznej. Pierwsze klasy z nauką tego języka utworzono w roku szkolnym 1994/1995. Zajęcia odbywały się w jednej szkole podstawowej, kaszubskiego uczyło się w niej 24 uczniów. Od 2005 r. język kaszubski ma status języka regionalnego.
Tak jak w przypadku języków mniejszości narodowych i etnicznych, szkoła organizuje nauczanie kaszubskiego na pisemny wniosek rodziców. Lekcje mogą odbywać się w klasach, w których jest nie mniej niż siedmiu zainteresowanych nauką uczniów. W przypadku mniejszej liczby uczniów zajęcia odbywają się w grupach międzyklasowych lub międzyszkolnych. Nauka kaszubskiego realizowana jest głównie jako przedmiot dodatkowy w wymiarze trzech godzin tygodniowo.
Środki na organizację nauki kaszubskiego samorządy otrzymują w ramach specjalnie z tego powodu zwiększonej subwencji oświatowej (odpowiednio w zależności od typu szkoły i liczby uczniów uczących się języka regionalnego kwota na jednego ucznia zwiększa jest o 20 lub o 150 proc.). Podręczniki do nauki języka dofinansowywane są z budżetu Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Zaświadczenia o znajomości języka kaszubskiego do nauczania w szkołach i przedszkolach uzyskało dotąd 352 nauczycieli.
Od początku tego roku akademickiego w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego została uruchomiona nowa specjalność filologiczna - kaszubistyka. Jej absolwenci będą mogli uczyć kaszubskiego w różnych typach szkół. W latach wcześniejszych Uniwersytet Gdański przeprowadził trzy edycje studiów podyplomowych dla nauczycieli kaszubskiego (finansowane były one ze środków Unii Europejskiej). Od 1989 r. w Instytucie Filologii Polskiej prowadzony jest lektorat języka kaszubskiego.
W tym roku akademickim także Instytut Polonistyki Akademii Pomorskiej w Słupsku prowadzi studia podyplomowe dla osób chcących uczyć kaszubskiego w szkołach.
Kaszubi są, obok Mazurów i Ślązaków, jedną z trzech żyjących obecnie w Polsce grup etnicznych o charakterze autochtonicznym. Na Pomorzu, według szacunkowych danych, żyje około 550 tys. Kaszubów. Są oni potomkami wschodniej gałęzi dawnego słowiańskiego plemienia Pomorzan.
Język kaszubski należy do grupy zachodniosłowiańskiej języków słowiańskich. Na co dzień posługuje się nim ponad 50 tys. Kaszubów. Od czterech lat, m.in. dzięki uznaniu kaszubskiego za europejski język regionalny, można go zdawać na maturze. W tym języku odprawiane są też msze święte. W wielu pomorskich miejscowościach spotkać można szyldy sklepów czy tablice z nazwami ulic zapisane w dwóch językach: polskim i kaszubskim. (PAP)
dsr/ abe/ bk/
