Wniosek ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego o odznaczenie Orderem Orła Białego reżysera Andrzeja Wajdy jest głównym tematem posiedzenia Kapituły Orderu Orła Białego, które odbywa się w czwartek w Belwederze.
W posiedzeniu Kapituły biorą udział: Władysław Bartoszewski, Aleksander Hall, Krzysztof Penderecki i Henryk Samsonowicz, powołani do jej składu 25 lutego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego. Dołączyli wówczas do zasiadającego w Kapitule od 2007 r. prof. Wiesława Chrzanowskiego. Bartoszewski do 2007 r. był już członkiem Kapituły. Posiedzeniu gremium przewodzi prezydent Bronisław Komorowski, Wielki Mistrz Orderu.
Czwartkowe posiedzenie Kapituły rozpoczęło się od wręczenia przez prezydenta Komorowskiego nominacji nowym jej członkom.
Kapitułę Orderu Orła Białego tworzą Wielki Mistrz Orderu i pięciu członków Kapituły. Prezydent z tytułu swego wyboru na ten urząd staje się Kawalerem Orderu Orła Białego, Wielkim Mistrzem Orderu i przewodniczy jego Kapitule. Członków Kapituły powołuje Wielki Mistrz spośród Kawalerów Orderu Orła Białego na pięć lat. Kapituła wybiera ze swego grona Kanclerza Orderu i Sekretarza Kapituły. Kanclerz Orderu zastępuje Wielkiego Mistrza jako przewodniczącego Kapitule.
Andrzej Wajda, reżyser, jeden z twórców polskiej szkoły filmowej, debiutował w 1955 r. obrazem "Pokolenie". Międzynarodowy sukces przyniósł mu już drugi samodzielnie zrealizowany film - "Kanał" (1956), opowieść o powstańcach warszawskich. W 1957 r. odebrał za ten film Srebrną Palmę na festiwalu filmowym w Cannes. Kolejnym sukcesem był "Popiół i diament" (1958) z kreacją Zbigniewa Cybulskiego wyróżniony na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji nagrodą FIPRESCI. W 1973 r. reżyser przeniósł na ekran dramat Stanisława Wyspiańskiego "Wesele", a dwa lata później "Ziemię obiecaną" Reymonta, którą krytycy uznali za najlepszy film Wajdy - obraz otrzymał nominację do Oscara.
W 1977 r. Wajda wyreżyserował "Człowieka z marmuru" na podstawie scenariusza Aleksandra Ścibora-Rylskiego. Opowieść o Mateuszu Birkucie, przodowniku pracy, przyciągnęła tłumy widzów. Cenzura otrzymała nakaz usuwania z mediów pozytywnych opinii o filmie, z czasem w mediach nie wolno było umieszczać już żadnych informacji na jego temat. W 1979 r. adaptacja prozy Jarosława Iwaszkiewicza "Panny z Wilka" przyniosła Wajdzie następną nominację do Oscara. W 1981 r. nakręcił "Człowieka z żelaza" - kontynuację "Człowieka z marmuru", opisującą historię strajków robotników Wybrzeża. Film ten zdobył pierwszą w historii polskiego kina Złotą Palmę w Cannes i kolejną nominację do Oscara.
Kolejne filmy Wajdy to m.in. nakręcony we Francji "Danton" (1983), na podstawie "Sprawy Dantona" Stanisławy Przybyszewskiej, w którym główne role zagrali Gerard Depardieu i Wojciech Pszoniak. W 1998 r. artysta przeniósł na ekran "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza, a w 2002 r. - "Zemstę" Aleksandra Fredry. W 2000 r. Wajda otrzymał honorowego Oscara od amerykańskiej Akademii Filmowej za całokształt pracy twórczej. W 2007 r. nakręcił "Katyń", a w 2009 r. "Tatarak" na motywach prozy Iwaszkiewicza. "Tatarak" nagrodzony został Nagrodą im. Alfreda Bauera na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie, "Katyń" nominowano do Oscara.
Reżyser, który 6 marca skończył 85 lat, pracuje właśnie nad filmem o Lechu Wałęsie. (PAP)
akn/ abe/ jra/
