Nagrywanie audio i wideo rozprawy, multimedialna prezentacja akt sprawy; laptopy dla stron procesu - taka niespotykana oprawa towarzyszyła procesowi sprawcy drogowego wypadku śmiertelnego, którego stołeczny sąd po jednodniowym procesie skazał na 1,5 roku więzienia w zawieszeniu.
Obecny podczas części poniedziałkowej rozprawy wiceminister sprawiedliwości Andrzej Kryże podkreślał, że takie mulitmedialne zestawy są już we wszystkich sądach apelacyjnych oraz 40 okręgowych w Polsce. "Doganiamy świat" - powiedział PAP Kryże, podkreślając, że takie zasady prowadzenia rozpraw usprawnią ich przebieg oraz zwiększą przejrzystość wymiaru sprawiedliwości.
W sali warszawskich sądów umieszczono dwa zwrócone w stronę publiczności telewizory plazmowe. Na jednym był obraz sądu i stron procesu, przekazywany przez trzy bezprzewodowe kamery (planowano bowiem wideokonferencję z Niemiec, gdzie mieszka poszkodowany w wypadku, ale stawił się on osobiście w sądzie - PAP). Na drugim telewizorze był podgląd spisywanego na bieżąco protokołu rozprawy.
Obok stał ekran, na którym rzutnik wyświetlał omawiane właśnie dokumenty procesu (kolejno - akt oskarżenia, zeznania świadków, opinie biegłych). Każdy uczestnik postępowania - czyli oskarżony z obrońcą, prokurator oraz oskarżyciele posiłkowi - mieli do dyspozycji laptopy z zeskanowanymi aktami sprawy.
Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia zaczął proces o 11.00 i choć był on prowadzony w trybie zwykłym, przed 16.00 skazał 26- letniego Michała Ł., kierowcę służbowej limuzyny Straży Granicznej, za spowodowanie w 2005 r. wypadku drogowego, w którym zginęła młoda kobieta (jechał nocą ul. Żwirki i Wigury z prędkością 127 km/h). Zakazano mu na 3 lata prowadzenia pojazdów; ma też zapłacić 15 tys. nawiązki dla ojca ofiary. Wyrok jest nieprawomocny.
"Czym szybciej gonimy świat, tym taniej będzie kosztowało i sprawniejsze będzie postępowanie sądowe w Polsce" - powiedział PAP Kryże. Dodał, że jest to sprzęt drogi i wymagający fachowej obsługi, a w razie potrzeby wydziały lub sądy mogą wypożyczać od siebie albo sale z taką aparaturą, albo samą aparaturę.
Wiceminister nie podał, ile wyniósł całościowy koszt tego wyposażenia polskich sądów, ale podkreślił, że znaczny był udział środków z UE. "Koszt na pewno jest mniejszy niż konieczność wielokrotnego odraczania spraw, bo nie stawił się np. świadek z zagranicy, którego można teraz przesłuchać w drodze widoekonferencji i bez opłacania mu podróży do Polski" - powiedział Kryże. "To się na pewno zamortyzuje" - zapewnił.
Kryże podkreślił, że multimedialna prezentacja dowodów sprawy pozwoli wyeliminować sytuacje, w których strony pochylają się tłumnie nad stołem sędziowskim i przyglądają się np. zdjęciom z akt, których nie widzi publiczność. Teraz zdjęcia są rzutowane na ekran, co jest widoczne dla wszystkich. "To rzeczywisty udział publiczności w rozprawie" - dodał Kryże.
Jego zdaniem, usprawnieniu postępowań będzie służyło nagrywanie przebiegu rozpraw - co wyeliminuje opóźniające proces żmudne protokołowanie podczas trwania rozpraw (protokoły sporządzi się po rozprawie). Kryże zwrócił uwagę, że ułatwi to też ewentualne sprostowania stron do protokołu - nie będzie już żadnych wątpliwości, co kto powiedział, a czego nie zapisano.
Według Kryżego, na razie nie jest zaś możliwe to, co widział w USA, gdzie często akta sprawy mają już tylko formę elektroniczną. Gdy np. trzeba je udostępniać stronom, to daje się nie jedyny ich egzemplarz (co uniemożliwia np. zapoznanie się z nimi kogoś innego), lecz jedną z wielu dyskietek. W polskich sądach ma być zaś wprowadzone elektroniczne zarządzanie salami, konwojami, płatnościami itp.
W 2006 r. minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro zapowiadał, że w ciągu półtora roku polskie sale sądowe będą wyposażone w komputery, systemy do szybkiego protokołowania rozpraw oraz urządzenia do nagrywania rozpraw. Ziobro szacował, że przyśpieszy to postępowania o 30 proc. Mówił też, że urządzenia do nagrywania gwarantowałyby "wyższą kulturę rozprawy i właściwy stosunek sędziów do uczestników postępowania". (PAP)
sta/ wkr/ dym/
