Sześciu uczestników konkursu literackiego "Zwrotnice czasu" otrzymało w środę w Warszawie nagrody za pisanie alternatywnych wersji historii XX wieku. Wszystkich nagrodzonych zainspirowało opowiadanie "W maju 1939" Lecha Jęczmyka. Organizatorem konkursu było Narodowe Centrum Kultury.
Konkurs "Zwrotnice czasu" związany był z obchodzoną w 2009 roku 70. rocznicą wybuchu II wojny światowej. Do udziału w jego przygotowaniu zaproszono polskich twórców fantastyki: Marcina Wolskiego, Lecha Jęczmyka i Macieja Parowskiego. Napisali oni początki trzech historii alternatywnych, do których uczestnicy konkursu dopisywali kontynuacje. W konkursie wzięło udział 66 osób.
Najbardziej inspirujący okazał się wątek zapoczątkowany opowiadaniem Lecha Jęczmyka "W maju 1939". Proponowanym tu punktem wyjścia alternatywnej historii było zawiązanie w 1939 roku sojuszu Polski z Litwą, co opóźniłoby wybuch wojny o dwa lata. Nagrodę główną - po 2,5 tys. zł. otrzymali ex aequo Rafał Markowski i Michał Łazanowski, którzy rozwinęli pomysł Jęczmyka. Uznanie jury zdobyła także kontynuacja historii "W maju 1939" pióra Anny Włodarczyk, która otrzymała 2 tys. zł, a także wersje Karola Straussa, Karola Pieprza i Zbigniewa Smotera (każdy z nich dostał 1 tys. zł).
"Historyczne gdybanie jest bardzo źle widziane w świecie historyków. Jednak pisanie i studiowanie alternatywnych historii ma nieocenioną rolę wychowawczą. Patrząc, jak decyzje poszczególnych ludzi lub parlamentów wpływają na losy świata, uczymy się, jak brzemienne w skutki są nasze wybory" - powiedział Lech Jęczmyk w środę.
Ogłoszenie wyników konkursu połączone zostało z premierą dwu powieści przedstawiających alternatywne wersje historii XX wieku. Pierwsza z nich to "Burza" Macieja Parowskiego, która przedstawia rozwój wydarzeń, gdyby Polska, która odparła niemieckie natarcie i wraz z aliantami świętowała zwycięstwo w II wojnie światowej. Druga powieść - "Wallenrod" Marcina Wolskiego - to historia agentki polskiego wywiadu Heleny Wichmann, działającej w latach 30. i 40. XX wieku w hitlerowskich Niemczech. Zgodnie z pomysłem Wolskiego, cudowne ozdrowienie Piłsudskiego w 1935 roku i przyjęta przez niego taktyka postępowania z Niemcami, prowadzą do ocalenia Polski i zmiany całej historii XX wieku.
Konkurs "Zwrotnice czasu", a także obie powieści, są próbą podjętą przez Narodowe Centrum Kultury zaprezentowania czytelnikom historii w nowoczesnej formie. Obie powieści zaopatrzone są w szczegółowe przypisy, dzięki którym czytelnik może skonfrontować fantazję autora z rzeczywistością, alternatywną opowieść z żywą historią. (PAP)
aszw/ abe/ mow/
