Z ok. 30 skarg przedstawicieli mniejszości narodowych i etnicznych, jakie wpłynęły do biura RPO w latach 2012-2013, większość dotyczyła społeczności romskiej. RPO zwraca uwagę, że Romowie nadal żyją w skrajnym ubóstwie, na marginesie życia społecznego.
Z informacją Rzecznika Praw Obywatelskich na temat skarg i wniosków dotyczących mniejszości narodowych i etnicznych, jakie wpłynęły w latach 2012-2013, w środę zapoznała się sejmowa komisja mniejszości narodowych i etnicznych.
Jak powiedział na jej posiedzeniu zastępca RPO Ryszard Czerniawski, zauważalnym jest, że część problemów, z jakimi styka się społeczność romska, od wielu lat pozostaje nierozwiązana. Dodał, że w związku z tym "refleksji wymaga sposób wdrażania Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce".
Z informacji RPO wynika, że Romowie, zwłaszcza należący do grupy Bergitka Roma, nadal egzystują w skrajnym ubóstwie, na marginesie życia społecznego i bez realnych możliwości poprawy swojego bytu.
Jak powiedziała przed komisją dyrektorka zespołu prawa administracyjnego i gospodarczego w biurze RPO Katarzyna Łakoma, wizytacje pracowników biura, przeprowadzone pod koniec października br. na terenie osiedli romskich w Małopolsce potwierdziły, że mieszkańcy większości z nich żyją w warunkach urągających godności ludzkiej, bez dostępu do wodociągu i kanalizacji.
Problemem jest też brak szans na zatrudnienie, choć Romowie biorą udział w różnego typu szkoleniach, deklarują chęć podjęcia pracy i aktywnie jej poszukują.
W ocenie RPO w dalszym ciągu wyzwaniem pozostaje zapewnienie dzieciom narodowości romskiej należytego i wolnego od dyskryminacji dostępu do edukacji oraz stworzenie im szansy równego startu w nauce. Problemem jest w tym wypadku tworzenie klas szkolnych wyłącznie dla dzieci romskich, jak miało to miejsce np. w Poznaniu. Zdaniem RPO wyodrębnianie takich klas może stygmatyzować dzieci narodowości romskiej i naraża je na dyskryminację.
W przekazanej komisji informacji RPO podkreślono, że niekorzystny wizerunek Romów utrwala m.in. stosowana przez niektóre media praktyka polegająca na podawaniu informacji o narodowości sprawców przestępstw lub osób podejrzewanych o ich popełnienie, gdy osoby te są pochodzenia romskiego.
Szczególny niepokój RPO budzą przypadki wandalizmu czy wręcz czynnej agresji skierowanej przeciwko Romom. W informacji RPO podkreślono, że niezwłocznie po tym, gdy do rzecznika dotrą jakiekolwiek sygnały o takich zdarzeniach, występuje on do władz samorządowych i właściwego komendanta policji z prośbą o ocenę, w jaki sposób dane zdarzenie wpływa na bezpieczeństwo publiczne, a zwłaszcza - jaki ma ono wpływ na położenie lokalnej społeczności romskiej.
Czerniawski zapowiedział, że pracownicy biura RPO w najbliższym czasie będą sprawdzać zasadność zarzutów zgłaszanych przez społeczność romską podczas październikowych wizytacji w Małopolsce. W osobnym wystąpieniu do właściwych organów administracji publicznej RPO planuje też przedstawić swoje rekomendacje dotyczące działania na rzecz społeczności romskiej.
Z informacji RPO wynika, że polityka państwa polskiego i obowiązujące prawo gwarantują mniejszościom narodowym i etnicznym odpowiednie warunki zachowania i rozwoju własnej tożsamości kulturowej, czy tworzenia organizacji i instytucji służących ochronie tej tożsamości. Stałym problemem jest jednak wysokość środków przeznaczanych na finansowanie zadań mających na celu ochronę zachowanie i rozwój tożsamości mniejszościowych. (PAP)
mca/ bos/ jbr/
