# dochodzą informacje z briefingu szefa MAC #
11.06. Warszawa (PAP) - Zwiększenie samodzielności i elastyczności działań jednostek samorządu terytorialnego oraz możliwość ich łączenia to niektóre z celów założeń do projektu ustawy samorządowej, które we wtorek przyjął rząd.
Założenia do projektu ustawy o poprawie funkcjonowania i organizacji wykonywania zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego przygotował minister administracji i cyfryzacji.
Jak podkreślono w komunikacie CIR po posiedzeniu rządu, zmiany przepisów obejmą cztery grupy tematyczne. Jest to m.in. zwiększenie samodzielności i elastyczności działania jednostek samorządu terytorialnego, czyli - jak napisano - "stworzenie możliwości zapewnienia wspólnej obsługi dla samorządowych jednostek organizacyjnych oraz uelastycznienie rozwiązań organizacyjnych w sferze pomocy społecznej".
Kolejną sprawą jest współpraca jednostek samorządu terytorialnego. Według komunikatu formy tej współpracy nie są wystarczające, brakuje m.in. koordynacji zadań o znaczeniu strategicznym, np. planowania przestrzennego czy publicznego transportu zbiorowego.
"W obszarach metropolitalnych współpracę ułatwi możliwość powoływania związków gminno-powiatowych, usprawnienie procedury podejmowania decyzji przez związki jednostek samorządu terytorialnego oraz przyśpieszenie procedury rejestracji takich związków" - czytamy w komunikacie CIR.
Projekt założeń przewiduje też dobrowolne łączenie jednostek samorządu terytorialnego. Jak zaznacza CIR, małe gminy (do 5 tys. mieszkańców) mają problemy związane z wyższymi kosztami działalności, brakiem wystarczającego zaplecza kadrowego, niekorzystną strukturą demograficzną czy migracjami.
Te trudne warunki, podkreślono, wpływają negatywnie na ich rozwój i ograniczają realne szanse na podniesienie jakości życia mieszkańców. "Rozwiązaniem mogłoby być zwiększenie zachęt do łączenia samorządów, aby korzystały na tym jednostki osiągające niższe wpływy z PIT" - napisano w komunikacie.
W projekcie zwrócono też uwagę na poprawę procedur realizacji zadań. Służyć temu mają zmiany wielu przepisów prawa związanych z realizacją procedur administracyjnych i podatkowych na szczeblu lokalnym.
Projekt przewiduje m.in. możliwość tworzenia lokalnych centrów usług dla jednostek organizacyjnych samorządu; proponuje się też wprowadzenie możliwości łączenia różnych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej. Centra usług wspólnych miałyby przejąć część działań administracji terenowej dotyczących księgowości, kadr czy zamówień publicznych. Wprowadzenie wojewódzkich centrów usług wspólnych - według ministerstwa - pozwoli oszczędzić średnio 31,7 mln zł rocznie.
Do sprawy nawiązał na wtorkowym briefingu w Warszawie szef MAC Michał Boni. W jego opinii przygotowywany projekt ustawy samorządowej umożliwiłby ponad 59 tys. jednostkom samorządu terytorialnego, które nie mają osobowości prawnej, łączenie się w różnych funkcjach na rzecz lepszej jakości usług na rzecz obywateli.
"Zakładamy, że to przyniesie większą efektywność, a także pozwoli zostawić w samorządach od 300 mln do prawie 1 mld zł środków finansowych, które dziś są przeznaczane na wykonywanie tych zadań związanych z obsługą. Te zadania będą mogły być realizowane przez centra usług wspólnych, bez przymusu, do wyboru przez samorządy" - mówił minister.
Założenia projektu dotyczą też rejestracji związków jednostek samorządu terytorialnego, chodzi m.in. o uproszczenie i skrócenie procedury zmiany statutu związku międzygminnego, procedury jego likwidacji oraz ułatwienia przy tworzeniu związku.
Boni poinformował, że zmiany będą dotyczyły również związków powiatowo-gminnych. Obecne przepisy nie przewidują możliwości utworzenia związku, którego członkami byłyby zarówno gminy, jak i powiaty. Dzięki proponowanym rozwiązaniom - zaznaczył minister - związki takie będą realizować zadania komplementarne na szczeblu gminnym i powiatowym, np. w zakresie komunikacji.
Jak poinformował szef MAC, projekt będzie też zawierał uproszczenie procedur dotyczących wydawania zezwoleń na usuwanie drzew lub krzewów. "Procedury będą prostsze, katalog sytuacji, w których usuwanie drzew będzie możliwe - szerszy, a kary za usunięcie drzew bez zezwolenia - mniejsze, ale bardziej egzekwowalne" - podkreślił minister. Dodał, że dotychczas kary bywały tak duże, że prowadziły do niewypłacalności ukaranych.
Według Boniego projekt ustawy samorządowej będzie także zawierał zmiany dotyczące przepisów podatkowych. "Chcemy, by te osoby, które kupują ziemię rolniczą od gospodarstw domowych i nie są bezpośrednio spokrewnione, by te osoby od tych wszystkich czynności, które są przy tym wykonywane, płaciły odpowiednie podatki" - powiedział minister. Jego zdaniem, może to przynieść samorządom przeszło 200 mln zł. Podkreślił, że zmiany nie dotyczyłyby rolników i ich rodzin, tylko "zakupu ziemi w celach dalszego sprzedawania, deweloperki". "Nie ma powodu, by samorządy nie mogły z tego tytułu korzystać z podatku od całej tej operacji" - dodał.
Projekt - poinformował Boni - zawierałby też przepisy uelastyczniające opłaty parkingowe. "Ustawa będzie mówiła o generalnych kryteriach, ale wysokość, czas i terminy będą zależały od samorządów" - zaznaczył.
Kolejna zmiana, którą wprowadza projekt - według Boniego - dawałaby samorządom możliwość decydowania o fakultatywności niektórych opłat - jak opłata targowiskowa czy uzdrowiskowa. "Niekiedy efekt jakiejś opłaty jest dziś na poziomie 10 tys. zł, a samo zebranie informacji, które poprzedzają ustanowienie tej opłaty kosztuje 12 tys. zł; to się mija z celem" - mówił szef MAC.
Dopytywany przez dziennikarzy, kiedy projekt ustawy samorządowej trafi do Sejmu, Boni odpowiedział, że planuje przesłanie go do "szybkiej konsultacji" w końcu lata tak, by wczesną jesienią można było pracować nad nim w Sejmie. (PAP)
par/ wni/ eaw/ jbr/
