Zwiększenie wynagrodzeń nauczycieli od września 2010 roku o 7 proc., nowy model finansowania szkolnictwa wyższego, upowszechnienie edukacji przedszkolnej oraz reformę systemu kształcenia zawodowego, tak, aby przystosować go do wymagań zmieniającego się rynku pracy - takie propozycje zawarto w Planie Rozwoju i Konsolidacji Finansów 2010-2011, przedstawionym w piątek przez premiera Donalda Tuska.
Zwiększenie wynagrodzeń nauczycieli od września o 7 proc. i zmniejszanie różnic pomiędzy wynagrodzeniami nauczycieli stażystów i nauczycieli dyplomowanych - to jedna z propozycji rządowego planu. W budżecie na rok 2010 przeznaczono na ten cel kwotę 1 862 340 422 zł, a w roku 2011 przewidywana kwota to - 2 425 902 299 zł.
Dokument proponuje też stworzenie dwu alternatywnych dróg zmiany systemu awansu zawodowego nauczycieli. Pierwsza z nich zakłada odbiurokratyzowanie obecnego systemu przez zastąpienie dotąd stosowanego systemu nadawania stopnia nauczyciela dyplomowanego wewnątrzszkolną procedurą, uwzględniającą opinie społeczności szkolnej. Planowane jest także stworzenie dodatkowej ścieżki awansu polegającej na czasowym powierzaniu nauczycielowi szczególnych zadań związanych z funkcjonowaniem szkoły. Drugi wariant zakłada stworzenie zupełnie nowego systemu awansu zawodowego nauczycieli.
Proponowane zmiany mają doprowadzić do wzrostu wynagrodzeń nauczycieli średnio o 50 proc. w latach 2007-2012, ze szczególnym uwzględnieniem osób rozpoczynających pracę w zawodzie, których wynagrodzenia mogą wzrosnąć nawet o 80 proc. Ma to zachęcić najlepszych studentów do wybierania zawodu nauczyciela.
Rządowy plan postuluje też upowszechnienie wychowania przedszkolnego w Polsce tak, aby wskaźnik objęcia edukacją przedszkolną dzieci 3-5 letnich osiągnął w 2020 r. poziom zbliżony do Unii Europejskiej, czyli 90 proc. Ma to zwiększyć szanse edukacyjne dzieci z różnych środowisk, zarówno wiejskich, jak i wielkomiejskich oraz ułatwienie rodzicom godzenia aktywności zawodowej z wychowaniem dziecka.
Plan zakłada wynegocjowanie z Komisją Europejską środków na kontynuację finansowania nowych przedszkoli w okresie od 2014 roku, których roczny poziom powinien wynieść ok. 300 mln euro. Plan zakłada również umożliwienie gminom przeznaczenia większych środków własnych na edukację przedszkolną dzieci w wieku 3-5 lat, promowanie łączenia gimnazjów z liceami, i szkół podstawowych z przedszkolami.
Wydatki budżetu państwa na finansowanie działalności uczelni publicznych będą corocznie waloryzowane - czytamy w dokumencie. Dodatkowo, od 2011 r. nastąpi wzrost wydatków na szkolnictwo wyższe: w 2011 r. o 2,5 proc. (ok. 230 mln zł), jeśli PKB wzrośnie o ponad 2,5 proc. Jeśli wzrost PKB w roku 2011 będzie niższy niż 2,5 proc., wówczas dodatkowy wzrost wydatków na szkolnictwo wyższe wyniesie połowę wzrostu PKB i uzupełnienie do 2,5 proc. nastąpi w następnym roku.
Dodatkowe pieniądze mają zostać przeznaczona na utworzenie tzw. funduszu projakościowego, którego środki będą przeznaczane na m.in. finansowanie jednostek organizacyjnych uczelni publicznych i niepublicznych, które uzyskają status Krajowych Naukowych Ośrodków Wiodących (status przyznawany będzie w drodze konkursu), finansowanie studiów doktoranckich w najlepszych uczelniach niepublicznych i stypendia doktoranckie dla 30 proc. najlepszych doktorantów studiujących.
Plan Rozwoju zakłada także zwiększenie dostępności studiów wyższych dla osób z niezamożnych rodzin. Aby to osiągnąć w dokumencie proponowane jest m.in. wprowadzenie zasady uprawnienia do otrzymywania stypendiów (w tym naukowych) wyłącznie na jednym z kierunków, wybranym przez studenta oraz zwiększenie dostępności kredytów studenckich poprzez uproszczenie procedury.
Wśród propozycji zawartych w Planie Rozwoju i Konsolidacji Finansów 2010-2011 jest też "zwiększenie elastyczności i efektywności systemu kształcenia zawodowego i ustawicznego w kontekście oczekiwań rynku pracy". Narzędziami, które - jak zaproponowano - mają doprowadzić do tego celu, są m.in.: utworzenie nowej klasyfikacji zawodów, zaangażowanie pracodawców w proces egzaminowania oraz zapewnienie uczniom gimnazjów dostępu do usług z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego. Wśród propozycji jest też "zwiększenie współpracy nauki i biznesu oraz wsparcie sektora innowacyjnych technologii". Jak wyjaśniono, chodzi o zwiększenie liczby skutecznych wdrożeń osiągnięć naukowych do praktyki gospodarczej, a tym samym poprawę innowacyjności przedsiębiorstw.
Można to w Polsce osiągnąć - jak wynika z propozycji przedstawionych w planie - m.in. dzięki zapewnieniu "najwyższego w ciągu ostatnich 20 lat poziomu środków na wsparcie sfery badań i rozwoju dzięki wzrostowi zarówno nakładów budżetowych, jak i nakładów przedsiębiorstw oraz dodatkowemu wsparciu z funduszy strukturalnych do łącznego poziomu ok. 0,9 proc. PKB począwszy od 2010/2011 roku."
Inne proponowane narzędzia prowadzące do wzmocnienia w Polsce współpracy nauki i biznesu oraz wsparcia sektora technologii innowacyjnych to m.in.: przygotowanie rozwiązań fiskalnych mających na celu zdecydowane zwiększenie zaangażowania przedsiębiorstw w realizację własnych przedsięwzięć badawczo-rozwojowych; oraz umożliwienie zakładania przez uczelnie spółek celowych służących komercjalizacji projektów naukowych (tzw. spin off), których zyski będą przeznaczane na działalność statutową uczelni wyższych. (PAP)
jp/agz/akn/ aszw/ abe/ jra/
