53 paneli prezentujących zdjęcia z miejsc uwięzienia, fotokopie dokumentów i osobistych zapisków znalazło się na wystawie "Więzienne lata prymasa Stefana Wyszyńskiego 1953-1956", którą w środę otwarto w auli kurii diecezjalnej w Rzeszowie.
"Wystawa dotyczy okresu być może kluczowego dla zrozumienia jego postaci" - powiedział podczas otwarcia wystawy prezes Instytutu Pamięci Narodowej Łukasz Kamiński. Według niego, był to okres, w którym prymas "współcierpiał razem z Kościołem i narodem".
"Okres, który posłużył mu nie tylko do własnego rozwoju duchowego, ale także do przygotowania wielkiego programu duszpasterskiego, który był realizowany w następnych latach" - zauważył Kamiński.
Obecny na otwarciu wystawy ordynariusz diecezji rzeszowskiej bp Kazimierz Górny, który objął ekspozycję honorowym patronatem, uznał, że przypomnienie postaci kardynała Wyszyńskiego pozwoli wszystkim "bardziej kochać Polskę".
Otwarta w Rzeszowie wystawa przypomina szczególnie internowanie prymasa Wyszyńskiego w Komańczy. Prymas przebywał tam od 29 października 1955 r. do 28 października 1956 r. W tym czasie napisał tekst Jasnogórskich Ślubów Narodu Polskiego, dokończył "List do kapłanów" oraz zredagował "Zapiski więzienne" - w sumie ok. 3 tys. stron maszynopisu.
Klasztor nazaretanek w Komańczy na Podkarpaciu był czwartym z kolei miejscem przetrzymywania internowanego 25 września 1953 r. przez władze PRL kardynała Wyszyńskiego. Po wyjściu z internowania prymas Wyszyński trzykrotnie odwiedził Komańczę - w 1958, 1972 i 1976 r.
Kard. Stefan Wyszyński (ur. w 1901 r.) przez 32 lata - od 1948 roku - stał na czele Kościoła katolickiego w Polsce. W okresie komunistycznych represji wobec Kościoła i społeczeństwa bronił chrześcijańskiej tożsamości narodu. Gdy rząd zdecydował się na jawną ingerencję w wewnętrzne życie Kościoła i w zasady obsadzania stanowisk kościelnych, prymas wypowiedział swoje słynne "non possumus". W 1953 r. został uwięziony i do 1956 r. przebywał: najpierw w Rywałdzie, potem w Stoczku Warmińskim, Prudniku i Komańczy.
Był niekwestionowanym autorytetem moralnym, duchowym współtwórcą przemian społecznych, które doprowadziły do upadku komunizmu. W latach 1980-81 wspierał i chronił przed zagrożeniami rodzącą się "Solidarność".
Zmarł 28 maja 1981 r., został pochowany w warszawskiej archikatedrze św. Jana Chrzciciela, w krypcie biskupów warszawskich. Od 1 czerwca 1987 r. ciało prymasa spoczywa w specjalnej kaplicy grobowej. Po jego śmierci, w związku z zasługami dla Kościoła i Ojczyzny, zaczęto go określać mianem Prymasa Tysiąclecia. W maju 1989 r. rozpoczął się proces beatyfikacyjny kardynała Wyszyńskiego.
Wystawa, którą przygotował IPN we współpracy m.in. z Instytutem Prymasowskim, będzie czynna do 6 lipca. (PAP)
kyc/ hes/
