# dochodzą informacje o kolejnych wydarzeniach #
17.01. Rzeszów (PAP) - Dzień Judaizmu ma wymiar religijny i świecki; te dwa aspekty są tak złączone, jak religia mojżeszowa z religią chrześcijańską - powiedział podczas inauguracji XV Dnia Judaizmu w Kościele katolickim ordynariusz diecezji rzeszowskiej bp Kazimierz Górny.
Bp Górny zaapelował, aby ta uroczystość była dla wszystkich uczestników wielkim wydarzeniem. "Niech ten Dzień dopomoże nam w jeszcze większym szacunku jednych do drugich, i pomoże nam, żeby ten świat stawał się domem rodzinnym. Jeszcze Polska nie zginęła, dopóki kochamy" - powiedział bp Górny.
Naczelny rabin Polski Michael Schudrich podkreślił w swym wystąpieniu, że Dzień Judaizmu to także ważna uroczystość dla Żydów.
"Dzisiaj wypełniamy wolę Jana Pawła II, który powiedział, że kiedy człowiek spotyka Jezusa, styka się także z judaizmem. To taka podstawowa rzecz, którą musi katolik wiedzieć o judaizmie. Ten dzień jest w pewien sposób związany z uroczystością, która odbyła się tutaj kilka minut temu (rozdane zostały medale Sprawiedliwy wśród narodów świata - PAP). Sprawiedliwi nie tylko uratowali życie żydowskie, ale też duszę Europy. Musimy także pamiętać o tym w Dniu Judaizmu" - dodał rabin.
Podczas inauguracji Dnia Judaizmu wykład nt. Historii rzeszowskich Żydów wygłosił historyk Wacław Wierzbieniec. Podkreślił, że pierwsze wzmianki o osadnictwie żydowskim w Rzeszowie datuje się na rok 1550. Naukowiec zaznaczył, że w kolejnych wiekach Żydzi bardzo chętnie przyjeżdżali do Rzeszowa. "W XIX w. miasto było nazywane galicyjską Jerozolimą" - dodał.
Wierzbieniec podkreślił, że przed wybuchem II wojny światowej Żydzi stanowili w Rzeszowie niemal połowę mieszkańców.
We wtorek popołudniu na rzeszowskim kirkucie odbyła się modlitwa za ofiary Holokaustu i Polaków, którzy ratowali Żydów. Jak zaznaczył przed rozpoczęciem uroczystości naczelny rabin Polski, dopóki "razem modlimy się za zmarłych, jest szansa, że taka tragedia się nie powtórzy".
Później w rzeszowskim kościele farnym odprawiono wspólne nabożeństwo Słowa Bożego z udziałem m.in. bp. Górnego i rabina Krakowa Boaza Pasha.
Z okazji XV Dnia Judaizmu w Rzeszowie i diecezji rzeszowskiej zorganizowano też wiele imprez, głównie wystaw fotograficznych.
W Galerii Fotografii miasta Rzeszowa otwarto dwie wystawy: "Z historii społeczności Żydowskiej w Rzeszowie" - prezentującą fotografie z negatywów szklanych Edwarda Janusza z przełomu XIX/XX w. oraz "Chasydzi" - autorstwa Roberta Podkulskiego.
Wystawy fotograficzne pokazujące społeczność żydowską w historii Podkarpacia zaprezentowano także m.in. w Bieczu, Brzostku, Gorlicach, Jaśle, Nowym Żmigrodzie, Sokołowie i Strzyżowie.
Z kolei w Sędziszowie Małopolskim jest eksponowana, przygotowana przez rzeszowski oddział Instytutu Pamięci Narodowej, wystawa "Getta i obozy ludności Żydowskiej na Rzeszowszczyźnie". Jak powiedziała PAP Elżbieta Rączy z IPN, na wystawie są m. in. fotografie miejsc, w których okupanci niemieccy dokonywali morderstw na ludności żydowskiej.
Dzień Judaizmu zakończy wieczorny koncert znanego kantora z Nowego Jorku Josepha Malovanego, który wystąpi w Filharmonii Podkarpackiej. Zaprezentuje on psalmy i pieśni żydowskie.
W centralnych obchodach XV Dnia Judaizmu w Rzeszowie uczestniczą m.in. ambasador Izraela w Polsce, Zvi Rav-Ner, naczelny rabin Krakowa Boaz Pash, a także biskup rzeszowski Kazimierz Górny i bp Mieczysław Cisło, przewodniczący Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem KEP.
Mottem tegorocznych obchodów Dnia Judaizmu są słowa z Księgi Rodzaju "Odtąd nie będziesz się zwał Jakub lecz Izrael" (Rdz 32,29).
Dzień Judaizmu w Kościele katolickim został ustanowiony przez Episkopat Polski w 1997 r. Jego celem jest rozwój dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, a także modlitwa i refleksja nad związkami obu religii. Po raz pierwszy Dzień Judaizmu obchodzono w 1998 r.
Komitet ds. Dialogu z Judaizmem, powołany w 1996 r. prowadzi dialog z przedstawicielami judaizmu, a jego celem jest upowszechnianie postaw dialogu i życzliwości wobec Żydów w środowiskach chrześcijańskich.
Obecnie do gmin żydowskich w Polsce należy ok. 4 tys. osób, natomiast społeczność Żydów w Polsce szacuje się na ok. 20 tys. (PAP)
huk/ kyc/ pz/
