Sejm skierował w czwartek do komisji projekt ustawy, który ma stworzyć podstawę do wymiany informacji z organami ścigania państw członkowskich UE. Zgodnie z nim w polskich służbach powstaną "punkty kontaktowe" zajmujące się współpracą z krajami Unii.
Projekt przewiduje, że uprawnionymi do wymiany informacji z organami ścigania państw członkowskich będą: ABW, CBA, Policja, Służba Celna, Straż Graniczna, Żandarmeria Wojskowa i organy kontroli skarbowej. To te służby będą miały prawo wymieniać się informacjami z systemu Schengen i z baz danych osobowych (w tym DNA), daktyloskopijnych, czy baz o skradzionych pojazdach.
Nowe przepisy mają też być stosowane do wymiany informacji w dziedzinie wykrywania i identyfikacji korzyści pochodzących z przestępstwa przez krajowe biura ds. odzyskiwania mienia państw Unii. W tej dziedzinie do wymiany informacji uprawnione będą wymienione już służby oraz minister finansów, Generalny Inspektor Informacji Finansowej, izby i urzędy skarbowe oraz prokuratura.
Współpracę umożliwi powołanie w Komendzie Głównej Policji komórki organizacyjnej pełniącej funkcję punktu kontaktowego do wymiany informacji między podmiotami uprawnionymi a organami ścigania państw UE.
Punkt kontaktowy będzie miał bezpośredni dostęp do: Krajowego Systemu Informacyjnego Policji, zbioru danych osobowych PESEL, centralnej ewidencji pojazdów, centralnej ewidencji kierowców, Systemu Pobyt, Krajowego Rejestru Karnego, Krajowego Rejestru Sądowego, Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki Narodowej, Rejestru Dowodów Osobistych, Centralnej Ewidencji Wydanych i Unieważnionych Dokumentów Paszportowych, Centralnej Bazy Danych Osób Pozbawionych Wolności i danych udostępnianych za pośrednictwem Krajowego Systemu Informatycznego.
Mając taki dostęp, punkt będzie przyjmował wnioski o udzielenie informacji składanych przez organy innych państw i udzielał na nie odpowiedzi, przekazując wcześniej spływające wnioski do właściwych służb. Będzie też pośredniczył w przekazywaniu wniosków naszych służb i odsyłał im nadchodzące odpowiedzi.
W projekcie zaznaczono, że podmioty uprawnione mogą uzależnić przekazanie informacji organowi ścigania państwa UE od spełnienia przez ten organ warunków, takich jak: otrzymanie dodatkowych informacji w sprawie, w związku z którą organ ten wystąpił o ich udzielenie czy poinformowanie o sposobie wykorzystania przekazanych informacji przez ten organ.
W przypadku wymiany danych osobowych podmiot uprawniony może także zażądać od organu ścigania innego państwa Unii: usunięcia, blokowania, anonimizacji lub weryfikacji danych osobowych po upływie ustawowych terminów, ograniczenia przetwarzania przekazanych danych osobowych, zaniechania obowiązku informowania osoby, której dane dotyczą o przetwarzaniu jej danych osobowych - jeżeli pozwalają na to odpowiednie przepisy.
Będzie też można odmówić przekazania informacji organowi ścigania innego państwa UE m.in. jeśli: mogłoby zagrażać bezpieczeństwu Rzeczypospolitej Polskiej, utrudniać postępowanie karne lub czynności operacyjno-rozpoznawcze, albo zagrozić bezpieczeństwu osób biorących w nich udział, albo byłoby "niewspółmierne do osiągnięcia celu, w jakim wystąpiono z wnioskiem". Zapisano też, że można odmówić udzielenia takiej informacji, jeżeli wniosek dotyczy przestępstwa zagrożonego karą do roku więzienia.
W trakcie czwartkowej debaty w Sejmie swoje wątpliwości do projektu wniósł generalny inspektor ochrony danych osobowych. Dotyczyły one przede wszystkim próby implementacji przy pomocy jednej ustawy kilku różniących się aktów prawnych UE. "Projektodawcy umknął fakt, że dwie implementowane decyzje ramowe dotyczą jedynie zbliżonych a nie tożsamych stanów faktycznych" - powiedział Wojciech Wiewiórowski. Zwracał m.in. uwagę, że jedna z decyzji ramowych UE dotyczy przekazywania wszelkich informacji, a druga - jedynie zweryfikowanych. Powoduje to konieczność zapewnienia różnego stopnia ochrony praw i wolności obywatelskich.
GIODO podkreślał też, że wbrew sugestiom rządu projekt zakłada przekazywanie informacji nie tylko do organów krajów UE, ale też państw spoza Unii. Zdaniem Wiewiórowskiego niekonstytucyjny jest też zapis mówiący o przekazywaniu danych do każdej organizacji międzynarodowej zajmującej się zwalczaniem przestępczości. GIODO zadeklarował jednak, że wdrożenie unijnych decyzji ramowych dot. współpracy w zwalczaniu przestępczości jest niezbędne i powinno nastąpić jak najszybciej.
Projektem zajmie się teraz Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych. Na przygotowanie sprawozdania ma czas do 29 sierpnia. (PAP)
wkt/ ral/ itm/ jra/
