Senacka Komisja Petycji poparła inicjatywę ustawodawczą ws. zrównania praw internowanych w specjalnych karnych obozach wojskowych na przełomie 1982/83 z prawami innych internowanych. Komisja zajęła się również wnioskiem o poszerzenie ustawy o kombatantach.
Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji zajęła się we wtorek petycją Stowarzyszenia Osób Internowanych "Chełminiacy 1982" z Bydgoszczy dotyczącą podjęcia inicjatywy ustawodawczej zrównującej prawa internowanych w specjalnych karnych obozach wojskowych na przełomie 1982/1983 z prawami innych internowanych. Sygnatariusze petycji postulują nowelizację art. 11 ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.
Jak przypominają autorzy petycji 8 października 1982 r. Sejm uchwalił ustawę o związkach zawodowych rozwiązującą związki działające przed wprowadzeniem stanu wojennego, w tym Solidarność, która wezwała do zorganizowania 10 listopada ogólnopolskiego strajku protestacyjnego. W związku z tym władze postanowiły odizolować działaczy w specjalnych obozach wojskowych powołując na ćwiczenia wojskowe rezerwistów, którzy prowadzili działalność opozycyjną.
Senackie Biuro Legislacyjne przygotowało projekt ustawy odpowiadający na tę petycję. Zakłada on, że osoby, które pełniły służbę wojskową mającą charakter represji, będą mogły liczyć na odszkodowanie na takich zasadach, jak określa to ustawa o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Senatorowie poparli ten projekt, a jego sprawozdawcą został Bohdan Paszkowski (PiS).
Przedmiotem drugiej z rozpatrywanych petycji była zmiana ustawy o kombatantach poprzez uznanie za represjonowanych politycznie działaczy opozycji z lat 1971-89 internowanych, prześladowanych i aresztowanych. W myśl ustawy kombatantami są osoby, które brały udział w wojnach, działaniach zbrojnych i powstaniach narodowych, wchodząc w skład formacji wojskowych lub organizacji walczących o suwerenność i niepodległość Polski w latach 1939-56. Obecnie w Sejmie znajduje się senacki projekcie ustawy o wsparciu finansowym dla znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej działaczy opozycji antykomunistycznej i represjonowanych z powodów politycznych w latach 1956-89.
Senatorowie zwrócili uwagę na fakt, że przewidziane w projekcie senackim świadczenia będą kierowane tylko do osób w trudnej sytuacji materialnej, ustawa kombatancka natomiast te świadczenia kieruje do wszystkich. Podkreślili także, że chociaż petycja odnosi się do nieco innego zakresu czasowego, ale problemowo jest związana z projektem senackim i zadecydowali o wstrzymaniu prac do czasu rozpatrzenia tego projektu przez Sejm.
Senatorowie zdecydowali się nie podejmować prac nad petycją Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Internowanych i Represjonowanych z Siedlec, w której proponują powstanie Korpusu Weterana Opozycji składającego się z osób posiadających status weterana i postulują dla nich przywileje m.in. w opiece zdrowotnej, finansowe zadośćuczynienia i ulgi. Jolanta Krynicka z senackiego Biura Komunikacji Społecznej wyjaśniła, że ostatnio przez Sejm znowelizowana została ustawa o kombatantach w znacznej mierze konsumująca większość postulatów petycji.
Członkowie komisji zadecydowali o wystąpieniu do Ministerstwa Pracy, Urzędu ds. Kombatantów i IPN o opinię w sprawie petycji złożonej przez Stowarzyszenie Weteranów Przymusowej Pracy w Powszechnej Organizacji "Służba Polsce" z Mielca. Dotyczyła ona inicjatywy ustawodawczej przyznania zadośćuczynienia lub odszkodowania b. junaczkom i junakom wykonującym prace w ramach "Służby Polsce" w latach 1948-55. Wnoszący ją przytaczają fakty z historii organizacji m.in. pracę przy odbudowie Warszawy. Podkreślają, że "wiedzieli i wiedzą, że Polskę trzeba było odbudować po wojennych zniszczeniach, ale teraz - jak sądzą - stać Państwo Polskie, mimo kryzysu, na jakąś formę finansowej rekompensaty, za trud i wykonaną pracę".
W preambule ustawy z 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej uznano przymusowe zatrudnianie żołnierzy zastępczej służby wojskowej za szczególny rodzaj represji z przyczyn politycznych. Pracę wykonywaną przymusowo w ramach "Służby Polsce" uznano za szczególne represje, ale tylko w odniesieniu do żołnierzy z poboru w 1949 r. wcielonych do ponadkontyngentowych brygad i przymusowo zatrudniono w kopalniach węgla i kamieniołomach.
Jak podkreślali przedstawiciele Biura Komunikacji Społecznej sprawa przyznania świadczeń dla przymusowo wcielonych do "Służby Polsce" podnoszona jest od dawna. Powodem wyrażanych wcześniej negatywnych opinii wobec niej był brak możliwości wiarygodnego wydzielenia osób przymusowo wcielonych do organizacji. Część bowiem wstępowała tam dobrowolnie, a od 1955 r. uczestnictwo w brygadach wiązało się też z możliwością zdobycia wykształcenia. (PAP)
akn/ ls/
