Ze względu na cięcia budżetowe i złożoność świata sojusze takie jak NATO będą w przyszłości jeszcze bardziej niezbędne - powiedział zastępca sekretarza generalnego NATO Jamie Shea, który uczestniczył w czwartek w Warszawie w IV Forum Bezpieczeństwa Euratlantyckiego.
Shea mówił, że coraz ważniejszy staje się wymiar morski Sojuszu. "Piractwo, bezpieczeństwo energetyczne, obrona kluczowej infrastruktury, embargo morskie przeciwko Libii czy obrona przeciwterrorystyczna stają się bardzo ważne" - powiedział.
Zaznaczył, że wraz z rozwojem techniki pojawiają się nowe zagrożenia. "Osoba, która będzie nas broniła jutro, to już nie jest czołgista, który siedzi na czołgu, ale raczej technik, który siedzi przed ekranem komputera i broni przed cyberatakiem" - stwierdził.
Jego zdaniem niektóre ze współczesnych zagrożeń niełatwo wpasowują się w doktrynę NATO. "Spójrzmy np. na cyberataki - one eliminują stare granice między atakiem a obroną. To stwarza bardzo trudną sytuację dla sojuszu obronnego, który zawsze najpierw czekał, aż zostanie zaatakowany i dopiero potem reagował" - powiedział.
"Cyberatak oznacza wojnę bez jej wypowiedzenia; jest mnóstwo nowych instrumentów i aktorów: rzeczy takie jak szpiegostwo czy podsłuchiwanie (...) - czy to oznacza, że już zaczęła się wojna?" - pytał. Te nowe wyzwania - jak podkreślił - zobowiązują NATO do przemyślenia koncepcji operacji, ustalenia, jakie są konieczne nowe instrumenty i nowe ramy prawne.
Kolejnym wyzwaniem są cięcia budżetowe. Oznacza to - jego zdaniem - że coraz więcej biznesu związanego z obroną przeniesie się w ręce firm prywatnych. "W tej chwili widzimy znacznie więcej takich firm w Afganistanie i w Iraku" - powiedział. "To im przekazywane są sprawy bezpieczeństwa, i są wielkie armie cybertechników, które ich bronią" - dodał.
Shea zaznaczył, że - mimo zmian, jakim podlega świat - interwencje nie znikną. Przytoczył artykuł z "Atlantic Monthly", w którym Robert Craigen napisał, że od 1850 roku Stany Zjednoczone uczestniczyły w 120 interwencjach. "Ocenia, że tylko dwie odpowiadały istniejącym zagrożeniom, inne były dobrowolne" - powiedział Shea. "Natomiast najdłuższy czas, kiedy Stany Zjednoczone nie angażowały się w interwencję, to było 10 lat, zaraz po Wietnamie" - dodał.
Jego zdaniem siły zbrojne NATO - bez względu na to, co współczesny świat myśli o Afganistanie - będą wzywane do większej ilości interwencji. "Zwracamy się coraz bardziej ku prewencji, więc będzie pewnie coraz więcej interwencji prewencyjnych" - powiedział.
Jego zdaniem poważnym wyzwaniem jest też pytanie, jak zachować "interopercyjność polityczną i wojskową, jeżeli nie będzie dużych operacji takich jak Afganistan, który pomaga w tym procesie".
"Sojusze są bardzo dobre, gdy jest kryzys. Kryzys w sposób nieunikniony sprawia, że ludzie zaczynają pracować razem, kryzysom trzeba zaradzić wspólnie i działając elastycznie" - powiedział. Jego zdaniem chodzi też o współpracę w normalnych czasach. "Chodzi o osiągniecie równowagi - co ja z tego mam, a co mam w to zainwestować" - powiedział. "Sojusze są dobre dla małych krajów, które na pewno korzystają z ekonomii skali i z aktywów większych krajów. Natomiast sojusze nie zawsze mają taką wartość dla krajów większych, które mogą sądzić, że mają nieproporcjonalny wkład" - zaznaczył.
Jego zdaniem "nadchodzi era programów dla małych krajów na mniejszą skalę". "NATO musi te programy ułatwiać na podstawie swojego doświadczenia i zdolności logistycznych" - powiedział. Ocenił, że "sojusze takie jak NATO będą w przyszłości jeszcze bardziej niezbędne, natomiast paradoks polega na tym, że wcale nie będzie łatwiej nimi zarządzać, a pewnie trudniej". "Natomiast testem wiarygodności dla NATO będzie fakt, czy będzie miało lepsze zarządzanie" - dodał.(PAP)
edom/ itm/ ura/
