Kwas tłuszczowy obecny w rybach zmniejsza uszkodzenie mózgu po udarze niedokrwiennym jeśli poda się go w ciągu pięciu godzin od zdarzenia - wynika z badań na szczurach, które publikuje pismo "Translational Stroke Research".
Każdego roku 15 mln ludzi na świecie przechodzi udar mózgu, a 6 mln umiera z jego powodu. Jest to druga przyczyna zgonów osób po 60. roku życia i główna przyczyna długotrwałej niepełnosprawności.
W większości przypadków mamy do czynienia z udarem niedokrwiennym, tj. spowodowanym zablokowaniem tętnicy doprowadzającej krew do mózgu lub jej niedostateczną drożnością. Do zamknięcia tętnicy może doprowadzić np. powstający w niej zakrzep tworzący się przy ścianie naczynia na bazie blaszki miażdżycowej lub zator powstały z fragmentów skrzeplin, przyniesionych z prądem krwi z serca lub większych naczyń.
Naukowcy z Uniwersytetu Stanu Luizjana w Nowym Orleanie testowali na szczurach przydatność składnika rybiego tłuszczu w terapii udaru. Chodzi o kwas dokozaheksaenowy (DHA), który jest zaliczany do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. DHA wchodzi w skład błon komórek nerwowych i jest potrzebny do prawidłowego rozwoju układu nerwowego, w tym siatkówki oka. Bierze też udział procesach zapamiętywania oraz w ochronie tkanki nerwowej przed szkodliwymi czynnikami, jak wolne rodniki uwalniające się z uszkodzonych podczas udaru komórek. Związek ten jest naturalnym składnikiem naszej diety, a jego główne źródło stanowią tłuste ryby morskie, jak łosoś, tuńczyk, makrela, sardynki, śledź, owoce morza.
Okazało się, że terapia z użyciem DHA redukowała zaburzenia neurologiczne, nawet gdy związek został podany w 5 godzin po udarze. W porównaniu z grupą kontrolną, obszar mózgu zniszczony w wyniku udaru był mniejszy średnio o 40 proc. gdy DHA podano w 3 godziny po zdarzeniu oraz o 66 proc. i 59 proc., gdy podano go odpowiednio po 4 i 5 godzinach. Związek ograniczał też obrzęk mózgu oraz stymulował produkcję naturalnej cząsteczki, tzw. neuroprotektyny D1 (NPD1), chroniącej komórki tkanki nerwowej przed uszkodzeniem. Badania z użyciem rezonansu magnetycznego wykazały, że dzięki podaniu DHA tkanka nerwowa w wielu obszarach mózgu nie różniła się po 7 dniach od tkanki u szczurów, które nie przeszły udaru.
Ze względu na ograniczenie czasowe, z leczenia trombolitycznego może skorzystać niewielu - mniej niż 10 proc. - pacjentów. Każde wydłużenie okresu, w którym można uratować większy obszar mózgu jest więc bardzo istotne, uważają naukowcy. (PAP)
(więcej w Serwisie Naukowym PAP)
jjj/ tot/
