Gabinet prof. Jana Karskiego, legendarnego kuriera Polskiego Państwa Podziemnego, zostanie otwarty we wrześniu w Rudzie Śląskiej. Zapowiedziano też konkurs na grę komputerową dotyczącą wojennej misji profesora.
Otwarcie gabinetu planowane jest na wrzesień w dawnym Młodzieżowym Klubie Górniczym w Rudzie Śląskiej-Halembie. Z tej okazji z Waszyngtonu przypłynie biurko, przy którym prof. Jan Karski pracował przez ostatnie dziesięć lat. Akcję transportowania mebla będzie nadzorowała przyjaciółka profesora i założycielka Międzynarodowego Instytutu Dialogu i Tolerancji im. Jana Karskiego w Waszyngtonie, Kaya Mirecka-Ploss.
Na ekspozycji w odtworzonym gabinecie znajdą się pamiątki po Karskim, m.in.: srebrny order Virtuti Militari, dyplom ukończenia studiów na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, doktorat honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego, dwie flagi - polska i amerykańska - które w dniu pogrzebu okrywały trumnę Karskiego, oraz dokument nadania profesorowi 7 czerwca 1982 roku tytułu "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata". Do tej pory skatalogowanych zostało ponad 50 pozycji.
Historia Międzynarodowego Instytutu Dialogu i Tolerancji im. Jana Karskiego w Rudzie Śląskiej rozpoczęła się w 2008 roku. Jego inicjatorką była Mirecka-Ploss. Pamiątki po profesorze tułały się wtedy po różnych miejscach, placówka nie miała stałej siedziby. "Korzystamy z gościnności Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach, ponieważ eksponaty należy przechowywać w klimatyzowanych pomieszczeniach" - tłumaczył we wtorek dyrektor Instytutu Karskiego, Aleksander Majcher.
Los Instytutu miał się zmienić na początku tego roku. Poprzedni prezydent miasta Andrzej Stania postanowił przyznać Instytutowi siedzibę w dzielnicy Ruda I. Wolnostojący budynek został wyremontowany, ale Stania przegrał wybory. Pojawiły się kłopoty.
W styczniu Instytut został poinformowany, że będzie musiał płacić ok. 10 tys. zł za możliwość korzystania z pomieszczeń w wyremontowanej willi. "Nie było nas na to stać. Na szczęście udało nam się porozumieć z nowymi władzami miasta, co nas bardzo cieszy" - wyjaśnił Majcher.
Tomasz Kulpok z biura prasowego prezydenta Rudy Śląskiej powiedział we wtorek PAP, że Instytut będzie mógł zainaugurować swoją działalność pod tym adresem 1 sierpnia tego roku. "W budynku trwa jeszcze remont" - tłumaczył Kulpok.
Majcher nie ukrywał, że jest to wyjątkowa wiadomość. "Oficjalnego dokumentu jeszcze nie mamy, ale jesteśmy po słowie, że dostaniemy w nieodpłatne użytkowanie trzy pomieszczenia, my z kolei będziemy płacić za media" - wyjaśnił. Poinformował, że pomoc w wysokości 15 tys. zł zadeklarował Śląski Urząd Marszałkowski, a Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przekaże 53 tys. zł na wyposażenie gabinetu profesora.
Do inauguracji siedziby Instytutu pozostało jeszcze kilka miesięcy. W kolejnych planach jest stworzenie możliwości zwiedzania gabinetu Karskiego przez internet. Wirtualna wersja gabinetu będzie m.in. propozycją dla młodzieży.
W gabinecie ustawione zostaną również panele dotykowe, które będą informowały o historii każdej pamiątki z ekspozycji. "Dzieci nie przepadają za muzeami, dlatego chcemy, żeby nasza wystawa była interaktywna" - podkreślił Majcher.
Poinformował, że ogłoszony zostanie także konkurs na grę komputerową w wersji 3D. Nie chciał jednak zdradzać szczegółów. "Chcemy, żeby to była gra historyczna opowiadająca młodym ludziom o bohaterskiej misji profesora Karskiego" - powiedział.
Prof. Jan Karski - naprawdę nazywał się Jan Kozielewski - urodził się 24 czerwca 1914 r. w Łodzi, w czasie II wojny światowej zasłynął jako kurier Polskiego Państwa Podziemnego. Pełnił m.in. misję przekazywania informacji o zagładzie Żydów przywódcom państw alianckich i raportów działaczy podziemnych partii politycznych rządowi polskiemu w Londynie. Był autorem wielu historycznych publikacji, m.in. pracy "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945". W 1998 roku izraelski Instytut Pamięci Yad Vashem zgłosił jego kandydaturę do Pokojowej Nagrody Nobla. Zmarł 13 lipca 2000 r. w wieku 86 lat.
Katarzyna Piotrowiak (PAP)
ktp/ hes/ gma/
