Na terenie przyszłego zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny, którego budowa ma ruszyć wiosną 2013 r., znajduje się kilkadziesiąt hektarów gruntów rolnych, które rolnicy chcą zamienić na inne. Zamiana nieruchomości rolnych ruszyła w tym roku.
W sumie w ramach przygotowań do inwestycji, Skarb Państwa nabył dotychczas około 550 hektarów gruntów, zawierając przy tym blisko pół tysiąca aktów notarialnych. Trudno jednak precyzyjnie oszacować, jaka część przejętych terenów to faktycznie grunty rolne. Wiadomo natomiast, ilu rolników wnioskowała o wymianę swoich terenów uprawnych na inne.
Proces zamiany udało się uruchomić w tym roku, w wyniku uzgodnień z Agencją Nieruchomości Rolnych. Obecnie prace trwają w odniesieniu do dwóch grup właścicieli gruntów: rolników z Bieńkowic w gminie Krzyżanowice oraz rolników z Nieboczów i Ligoty Tworkowskiej w gminie Lubomia.
Według danych opolskiego oddziału Agencji Nieruchomości Rolnych, która prowadzi proces zamiany w imieniu Skarbu Państwa, z Bieńkowic wpłynęły 35 wnioski, z których 34 rozpatrzono dotąd pozytywnie. Nieruchomości wyceniono i ustalono podział dostępnych terenów zamiennych. Za 87 hektarów znajdujących się w czaszy przyszłego zbiornika rolnikom oferowano 104 hektary innych gruntów.
"Do tej pory zawarto 14 umów zamiany, przekazując z zasobu gruntów Skarbu Państwa 37 hektarów terenu" - poinformował PAP dyrektor wydziału infrastruktury Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach Igor Śmietański.
W Nieboczowach i Ligocie Tworkowskiej początkowo chętnych na zamianę gruntów było siedmiu rolników, jednak dotąd jedynie trzech złożyło deklaracje uzyskania terenu zamiennego. Teren rolny został już przygotowany, czyli wydzielony geodezyjnie, a Agencja przygotowuje dalsze działania związane z zamianą. Rolnicy przekażą Skarbowi Państwa 10 hektarów swojej ziemi, w zamian otrzymując 13 hektarów w innych miejscach. Umowy zamiany są w przygotowaniu.
Zbiornik Racibórz Dolny to kluczowy obiekt dla ochrony przeciwpowodziowej doliny Odry i jeden z głównych elementów rządowego "Programu dla Odry 2006". Przygotowywana od lat budowa suchego zbiornika należy do największych inwestycji hydrotechnicznych w Polsce. Inwestycję trapią liczne opóźnienia.
Niedawno zakończyły się postępowania środowiskowe, m.in. ponowna ocena oddziaływania inwestycji na środowisko. 4 października regionalny dyrektor ochrony środowiska w Katowicach wydał postanowienie o uzgodnieniu warunków realizacji budowy. Teraz sprawa trafiła do wojewody, który w trybie specustawy powodziowej przygotowuje decyzję w sprawie zgody na budowę. Ma być ona wydana 20 listopada.
Po uzyskaniu zgody na budowę - z rygorem natychmiastowej wykonalności - inwestor będzie mógł prowadzić czynności w terenie. Jeszcze jesienią będzie możliwe rozpoczęcie procesu przygotowawczego do inwestycji, obejmującego m.in. wycinkę drzew. Równolegle inwestor, czyli Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach, powinien ogłosić procedurę przetargową. Na wiosnę mogłyby ruszyć prace ziemne. Wówczas zakończenie inwestycji byłoby możliwe do końca 2015 r.
Do pierwszych dni listopada mają odbywać się jeszcze ostatnie zmiany własnościowe - na podstawie umów cywilnoprawnych - dotyczące nieruchomości mieszczących się w czaszy przyszłego zbiornika. Chodzi właśnie o grunty rolne i budynki, które ich dotychczasowi właściciele sprzedają działającemu w imieniu Skarbu Państwa Regionalnemu Zarządowi Gospodarki Wodnej.
Po tym czasie wiadomo będzie, ile nieruchomości będzie trzeba przejąć na rzecz Skarbu Państwa w trybie administracyjnym - za odszkodowaniem. Według niedawnych, wstępnych szacunków może to być ok. 40 budynków gospodarczych i mieszkalnych (z wszystkich ok. 200 na terenie przyszłego zbiornika) oraz ok. 650 działek niebudowlanych, w tym rolnych, należących do ok. 300 różnych podmiotów: osób fizycznych i przedsiębiorstw. Przeniesienie własności tych nieruchomości na Skarb Państwa nastąpi 20 listopada decyzją wojewody ws. zgody na budowę.
Racibórz Dolny będzie polderem, czyli suchym zbiornikiem. Stworzy go system obwałowań, obejmujący powierzchnię 26 km kw. gotowych na przyjęcie fali powodziowej. Jego pojemność wyniesie 185 mln metrów sześc. wody. Koszt inwestycji to 1,7 mld zł. Według założeń około 300 mln zł ma pochodzić z Unii Europejskiej, a reszta z Banku Światowego, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju oraz z budżetu państwa - rząd zagwarantował równowartość 250 mln euro.(PAP)
mab/ mtb/ mki/
