Zmiana trybu wyboru szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego, zwiększenie nadzoru Sejmu nad działalnością CBA, nowa definicja korupcji - to niektóre propozycje zmian w ustawie o CBA, nad którymi pracuje SLD.
Zdaniem wiceszefowej Sojuszu Katarzyny Piekarskiej, najistotniejsze, jeśli chodzi o zmianę ustawy o CBA, jest doprecyzowanie przepisów dotyczących praw obywatelskich i praw człowieka.
Chodzi m.in. o te artykuły ustawy, które określają zasady gromadzenia przez Biuro tzw. danych wrażliwych o osobach objętych śledztwem. "Teraz w zasadzie nie ma kontroli nad tym, w jaki sposób te dane są gromadzone, jak długo i co się z nimi dzieje, kiedy CBA kończy zajmować się określoną osobą" - podkreśla Piekarska. Zwraca przy tym uwagę, że zgodnie z konstytucją, państwo ma prawo zbierać informacje o obywatelach, tylko w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne.
Oprócz tego - w opinii wiceszefowej SLD - zmiany wymaga również ta część ustawy o CBA, która dotyczy kontroli oświadczeń majątkowych osób publicznych. Obecnie - jak tłumaczy Piekarska - CBA sprawdza zgodność wszystkich tego typu oświadczeń, a nie wyłącznie tych, w przypadku których istnieje uzasadnione podejrzenie, że osoba, której ono dotyczy zgromadziła majątek z naruszeniem prawa.
"Niewątpliwe te przepisy trzeba doprecyzować, bo w tej chwili one dają CBA olbrzymią dowolność, a to oznacza, że również możliwość manipulacji" - ocenia wiceszefowa Sojuszu.
Według niej, w ustawie o CBA należy znowelizować też przepisy dotyczące czasu, jaki CBA ma na kontrolę w firmie, którą podejrzewa np. o działalność o charakterze korupcyjnym. Obecnie czas ten wynosi do 6 miesięcy, ale w uzasadnionych przypadkach może ona zostać jeszcze wydłużona. "Dla firmy, tak długa kontrola ze strony CBA oznacza śmierć" - uważa Piekarska. Jej zdaniem, czas ten mógłby wynosić maksymalnie do 2 lub 3 miesięcy.
Zgodnie z założeniami do projektu nowelizacji ustawy o CBA, opracowanymi przez SLD, zmianie miałby ulec ponadto tryb wyboru szefa CBA. Miałby on być powoływany i odwoływany przez Sejm (a nie jak obecnie - premiera) większością 3/5 głosów. Kandydat byłby przy tym wyłoniony w drodze konkursu przeprowadzonego m.in. poprzez wysłuchanie publiczne.
Oprócz tego, autorzy założeń proponują, by Sejm wybierał członków Kolegium Biura oraz nadawał mu statut. Szef CBA miałby obowiązek co roku składać przed Sejmem sprawozdanie z działalności swej służby. Obecnie, zgodnie z ustawą, sprawozdanie to szef CBA przedstawia premierowi i sejmowej Komisji ds. Służb Specjalnych, a Sejm informuje tylko o rezultatach swej pracy.
CBA - według postulatów Sojuszu - podlegałoby, nie jak obecnie szefowi rządu, a MSWiA.
Zmianie miałaby ulec również zawarta w ustawie o CBA definicja korupcji, tak by była zgodna z tą, która znajduje się w Kodeksie karnym. Zapis definiujący korupcję uchylił (podobnie jak przepisy pozwalające CBA gromadzić dane, które nie są konieczne do bieżącego śledztwa, a także te, które umożliwiają oględziny mieszkania osoby kontrolowanej) w czerwcu tego roku Trybunał Konstytucyjny.
Ustawa o CBA definiowała korupcję jako "obiecywanie, proponowanie, wręczanie, żądanie, przyjmowanie przez jakąkolwiek osobę, bezpośrednio lub pośrednio, jakiejkolwiek nienależnej korzyści majątkowej, osobistej lub innej, dla niej samej lub jakiejkolwiek innej osoby, lub przyjmowanie propozycji lub obietnicy takich korzyści w zamian za działanie lub zaniechanie działania w wykonywaniu funkcji publicznej lub w toku działalności gospodarczej".
Kodeks karny zawiera pojęcie korupcji tylko w odniesieniu do działalności w sferze publicznej. Według. art. 228 Kk, "kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8". (PAP)
mkr/ mok/ jra/
