Ochrona życia i zdrowia reporterów wymaga bardziej zdecydowanych działań demokratycznych państw - uznali eksperci, m.in. OBWE, na warszawskiej konferencji "Bezpieczeństwo dziennikarzy - aktualne wyzwania". W 2012 r. zginęło na świecie ok. 100 reporterów.
"Wolność słowa jest kluczowa dla rozwoju demokratycznych społeczeństw" - powiedziała otwierając we wtorek dwudniową konferencję wiceminister spraw zagranicznych Henryka Mościcka-Dendys. Podkreśliła, że wolność słowa jest zagrożona nie tylko w odniesieniu do profesjonalnie uprawianego dziennikarstwa, ale także dziennikarstwa obywatelskiego, uprawianego np. przez blogerów lub na indywidualnych stronach internetowych.
"Dziennikarstwo obywatelskie w znacznym stopniu przyczyniło się do zmian politycznych w Egipcie, Tunezji i Libii" - zauważyła Mościcka-Dendys.
Wiceminister zapewniła też, że Polska, uznając znaczenie wolności wypowiedzi dla procesów demokratyzacyjnych, w tym priorytetową rolę przedstawicieli mediów, "konsekwentnie porusza tematy bezpieczeństwa dziennikarzy na arenie międzynarodowej".
W pierwszym dniu konferencji, w której udział wzięli m.in. przedstawiciele OBWE i UNESCO oraz organizacji Reporterzy bez Granic, omawiano działania dotyczące bezpieczeństwa dziennikarzy i konkretne propozycje dotyczące tego, jak lepiej chronić dziennikarzy w przyszłości. Rzecznik praw obywatelskich prof. Irena Lipowicz zwróciła uwagę, że pomocy państw i organizacji pozarządowych wymagają nie tylko dziennikarze pracujący w ogarniętych konfliktem krajach jak np. w Syrii, ale także ci, którzy z tych krajów wyemigrowali do państw demokratycznych.
"Pobyt w Polsce dziennikarzy np. z Białorusi, Syrii lub Somalii może być najlepszą inwestycją w przyszłość tych krajów" - podkreśliła Lipowicz.
Przewodnicząca szwajcarskiego oddziału Reporterów bez Granic, Therese Obrecht Hodler, podkreśliła, że rok 2012 był w ostatnich latach jednym z najgorszych pod względem bezpieczeństwa dziennikarzy. Jak podała, w 2012 r. zginęło 89 dziennikarzy, a 879 aresztowano. Według niej, obecnie, przy szybko rozwijających się technologiach informatycznych, pilne staje się zapewnienie ochrony dziennikarzy obywatelskich, którzy wiele informacji przesyłają np. za pomocą portali społecznościowych. Podkreśliła też, że demokratyczne rządy powinny naciskać władze państw, w których dochodzi do łamania praw człowieka, aby prowadziły rzetelne śledztwa wyjaśniające np. uwięzienie dziennikarza. Innym pomysłem, jak mówiła, jest uruchomienie "gorącej linii" dla reporterów, którzy są zagrożeni.
W dyskusji uczestniczyli także przedstawicielka OBWE ds. wolności mediów Dunja Mijatovic oraz Sylvie Coudray z UNESCO - organizacji, której jednym z zadań, obok działań na rzecz kultury, sztuki i nauki, jest wspieranie ochrony praw człowieka. Mijatovic i Coudray zgodziły się, że rządy demokratycznych państw powinny reagować nie tylko w sytuacji zagrożenia dla wolności profesjonalnych mediów, ale także w przypadku dziennikarzy obywatelskich. Zastrzegły jednak, że prawnego wyjaśnienia wymaga kwestia, kto jest dziennikarzem obywatelskim i w związku z tym, czy może liczyć na międzynarodowe wsparcie.
Gościem specjalnym konferencji był minister administracji i cyfryzacji Michał Boni, który zgodził się z innymi uczestnikami konferencji, że mocniejsza międzynarodowa reakcja demokratycznych rządów może odegrać kluczową rolą w ochronie zagrożonych dziennikarzy.
Konferencja, która potrwa do środy, nawiązuje do przyjętej w ONZ w 2012 r. rezolucji potępiającej wszelkie ataki na dziennikarzy oraz wzywającej państwa do podjęcia zdecydowanych kroków na rzecz walki z bezkarnością napastników. Uchwalenie rezolucji zainicjowała Austria, której przedstawiciele zasiadają w Radzie Praw Człowieka ONZ. Dokument poparło wiele krajów, w tym Polska, która w 2013 r. przewodzi Radzie Praw Człowieka ONZ.
Konferencję, której patronem medialnym jest Polska Agencja Prasowa, organizują: Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ambasada Austrii, Ambasada Szwajcarii oraz Polski Instytut Spraw Międzynarodowych. Na środę zaplanowano dyskusje z udziałem m.in. Adama Bodnara (Helsińska Fundacja Praw Człowieka), Oksany Romaniuk (Instytut Informacji w Kijowie) i Kareem Amer (egipskim blogerem). (PAP)
nno/ agz/ hes/ jbr/
