W Brukseli kolacją rozpoczyna się w środę 26. szczyt UE-Rosja. Ma być poświęcony głównie wizom i handlowi, ale UE obiecuje poruszyć kwestie wyborów do Dumy i sytuacji praw człowieka w Rosji. Będzie też zabiegać, by Rosja wsparła fundusz ratunkowy strefy euro.
"Rosja to nasz strategiczny partner, z którym mamy decydujący dialog, bez tabu" - zapewniły wysokie źródła dyplomatyczne UE przed szczytem. Zapewniły, że UE na pewno poruszy sprawę grudniowych wyborów do Dumy Państwowej, które według międzynarodowych obserwatorów nie spełniły wszystkich demokratycznych wymogów. Źródła zastrzegły, że UE jest gotowa rozmawiać o trudnych tematach, które dzielą obie strony.
Wśród nich wymienił m.in. Libię, Syrię czy Iran, ale też - jak to określił - wrogie i niekonstruktywne deklaracje przedstawicieli władz Rosji na temat unijnego trzeciego pakietu liberalizacji energii oraz transkaspijskiego gazociągu, którym gaz z regionu Morza Kaspijskiego ma popłynąć do Europy, a także "bardzo krytyczne deklaracje na temat obrony przeciwrakietowej".
Z drugiej strony dyplomata przyznał, że z pewnością omawiana też będzie pomoc dla strefy euro, zważywszy, że 40 proc. rosyjskich rezerw jest właśnie we wspólnej walucie euro. "Rosja już zasygnalizowała, że jest gotowa przeznaczyć 10 mld euro do funduszu EFSF" - powiedział. Niewykluczone, że UE będzie się też starać o zwiększenie udziału Rosji w MFW na ewentualną pomoc dla pogrążonych w kryzysie zadłużenia krajów eurolandu.
W oficjalnym programie szczytu UE-Rosja, w którym ze strony Rosji weźmie udział prezydent Dmitrij Miedwiediew i szef MSZ Siergiej Ławrow, a za ze strony UE przewodniczący Rady Europejskiej Herman Van Rompuy, przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Barroso i szefowa unijnej dyplomacji Catherine Ashton, dominuje współpraca handlowa i dialog wizowy.
Rosja właśnie zakończyła negocjacje akcesyjne do Światowej Organizacji Handlu (WTO). Ma to być formalnie potwierdzone na posiedzeniu ministrów WTO w Genewie w piątek, a proces ratyfikacji porozumienia ma się zakończyć, jak się oczekuje, do połowy 2012 roku.
"Wejście Rosji do WTO to wielkie osiągnięcie, otwierające nowe możliwości dla rozwoju handlu i stosunków dwustronnych, powinno też dać nowy impuls naszym negocjacjom na temat nowego porozumienia UE-Rosja" - powiedział Barroso w środę. To właśnie z powodu trudnych kwestii handlowych trwające od kilku lat negocjacje dotyczące nowego porozumienia niemal utknęły w martwym punkcie, przyznał dyplomata unijny, wskazując, że liczy, iż teraz rozmowy przyspieszą.
Drugi oficjalny temat szczytu to dialog wizowy. "Podejmiemy konkretne kroki, by ułatwić mobilność naszych obywateli oraz rozpoczniemy pierwszy etap drogi w kierunku systemu bezwizowego" - powiedział Van Rompuy w środę. Dyplomata UE wyjaśnił, że na szczycie zostanie zainaugurowane wdrażanie programu działań, by przygotować zniesienie wiz w krótkich podróżach. Program obejmuje techniczne działania, takie jak zapewnienie bezpieczeństwa dokumentów (np. wprowadzania biometrycznych paszportów), zwalczanie nielegalnej imigracji, zarządzanie kontrolami, współpraca sądownicza czy walka z zorganizowaną przestępczością.
"Dopiero jak ten program zostanie wypełniony, to zdecydujemy, czy możemy przejść do nowego etapu, którego końcem będzie zniesienie wiz" - powiedział dyplomata, podkreślając, że po technicznej pracy na koniec i tak będzie jeszcze potrzebna polityczna decyzja. Natomiast już w styczniu ma być sfinalizowane nowe porozumienie o ułatwieniach wizowych, które poszerzy liczbę kategorii obywateli, korzystających z ułatwień wizowych.
Będzie to już 26. szczyt UE-Rosja. Na spotkaniu z dziennikarzami ambasador Rosji przy UE Władimir Czyżow stwierdził w poniedziałek, że to będzie "jeszcze jeden szczyt UE-Rosja", dodając, że trudno oczekiwać, by na każdym zapadały kluczowe decyzje w stosunkach dwustronnych.
Szczyt po roboczej kolacji w brukselskim pałacu Val Douchesse w środę, ma być kontynuowany w czwartek i zakończyć się wczesnym popołudniem.
Z Brukseli Inga Czerny (PAP)
icz/ kar/
