Emilia Bernaciak, Wiktoria Gmurska i Bogusława Nowakowska z Prywatnego LO Sióstr Niepokalanek w Szymanowie wygrały konkurs na najlepszą prezentację "Rok 1968. Polska i Czechosłowacja". Uczennice opowiedziały o tamtych wydarzeniach z perspektywy indywidualnych ludzi.
Finał konkursu odbył się w czwartek w Centrum Edukacyjnym IPN w Warszawie. Uczniowie 10 szkół ponadgimnazjalnych z całej Polski przedstawili prezentacje multimedialne, których tematem były wydarzenia 1968 r. w Polsce i w Czechosłowacji, w tym społeczne protesty przeciwko władzom komunistycznym.
"To był trudny konkurs, który wymagał od uczniów dostrzeżenia tego, co w 1968 r. łączyło i różniło sytuację w Polsce i w Czechosłowacji. W każdej prezentacji było jednak coś ciekawego, co wyróżniało je spośród innych prac" - powiedział dyrektor Czeskiego Centrum dr Petr Janyska, który przewodniczył jury konkursu. Podkreślił, że uczniowie za pomocą wielu form, m.in. dzięki archiwalnym filmom, w interesujący sposób opowiadali o antykomunistycznych protestach w Polsce i ich tłumieniu przez PZPR z Władysławem Gomułką na czele, jak i o "Praskiej Wiośnie", po której w Czechosłowacji nastąpiła interwencja wojsk Układu Warszawskiego.
W swoich pracach uczniowie - jak zauważył dr Janyska - uwzględnili również tragiczne losy Ryszarda Siwca i Jana Palacha, którzy w proteście przeciwko komunistycznym reżimom w swoich krajach dokonali samospalenia. Zwrócił jednak uwagę na dość częsty błąd uczniów, którzy podawali fałszywą liczbę 200 śmiertelnych ofiar po interwencji w Czechosłowacji wojsk Układu Warszawskiego. W sumie po rozpoczętej 20 sierpnia operacji "Dunaj", w której poza siłami ZSRR udział wzięli również polscy żołnierze, śmierć poniosło ok. 90 osób, głównie w Pradze. Ponad 800 osób zostało rannych, w tym ponad 300 ciężko.
Pierwsze miejsce w konkursie zajęły Emilia Bernaciak, Wiktoria Gmurska i Bogusława Nowakowska, które uczą się w drugiej klasie Prywatnego Liceum Ogólnokształcącego Sióstr Niepokalanek w Szymanowie (woj. mazowieckie). Uczennice, przebrane w stroje z końca lat 60. XX w., za pomocą listów i wspomnień wymyślonych przez siebie postaci - Krystyny z Warszawy i Ludwika z Pragi - przedstawiły wydarzenia 1968 r. w Polsce i w Czechosłowacji. "W naszej pracy zależało nam na przedstawieniu indywidualnych losów konkretnych ludzi, którzy z bliska obserwowali walkę z komunizmem" - powiedziała PAP jedna z uczennic.
W prezentacji pt. "Nie sprzątałem tu od 46 lat... Historia pewnego zakurzonego pudełeczka" uczennice przedstawiły m.in. studenckie protesty towarzyszące spektaklowi "Dziady" w Teatrze Narodowym, działania Milicji Obywatelskiej, czas reform Alexandra Dubceka, który zaproponował Czechom i Słowakom "socjalizm z ludzką twarzą", doktrynę przywódcy ZSRR Leonida Breżniewa i operację "Dunaj". Za pomocą listu uczennice przedstawiły również dramat Ryszarda Siwca.
"8 września moja ciocia brała udział w dożynkach na Stadionie X-lecia w Warszawie. Wyobraź sobie, że w sektorze 13 (ona siedziała w 12) podpalił się mężczyzna. Na początku wszyscy myśleli, że to jakiś nieszczęśliwy wypadek, ale później okazało się, że ten człowiek wykrzykiwał hasła: +Nie ratujcie mnie! Jest to wyraz protestu przeciwko łamaniu praworządności i wolności. Niech żyje wolna Polska+" - brzmi fragment jednego z listów Krystyny do Ludwika.
W nagrodę za swoją prezentację uczennice wraz z ich opiekunką, którą jest siostra niepokalanka Agnieszka Michna, pojadą do czeskiej Pragi.
W konkursie udział wzięły dwu- lub trzyosobowe zespoły uczniów, które pod opieką merytoryczną nauczycieli przedstawili przyczyny, konsekwencje i kontekst historyczny wydarzeń 1968 r., z uwzględnieniem losu studenta Jana Palacha. Zgłosiło się 50 szkół, z których prawie 30 przesłało swoje prezentacje. Drugie i trzecie miejsce w konkursie zajęli uczennice i uczniowie z Powiatowego Zespołu Nr 2 Szkół Ogólnokształcących Mistrzostwa Sportowego i Technicznych w Oświęcimiu. Konkurs zorganizowały Czeskie Centrum Kultury, Centrum Edukacyjne IPN "Przystanek Historia" w Warszawie oraz LXV LO z Oddziałami Integracyjnymi w Warszawie.(PAP)
nno/ abe/
