*Polska, obok piętnastu innych krajów członkowskich, znalazła się na cenzurowanym za blokowanie dostępu do zawodu notariusza dla obywateli innych krajów UE. W czwartek Komisja Europejska (KE) skierowała do rządów tych państw oficjalne listy w tej sprawie. *
Komisarz UE ds. rynku wewnętrznego Charlie McCreevy uważa, że Polska łamie unijne zasady dotyczące swobody przedsiębiorczości przewidziane w traktatach, oraz dyrektywę z 1989 roku o wzajemnym uznawaniu dyplomów, utrzymując przepis, że notariuszem może być tylko Polak.
Taki warunek jest przewidziany w Prawie o notariacie z 1991 roku. Art. 11 tej ustawy stanowi, że "notariuszem może być powołany ten, kto posiada obywatelstwo polskie". Dodatkowo artykuł ten przewiduje obowiązek ukończenia "wyższych studiów prawniczych w Polsce i uzyskania tytułu magistra lub zagranicznych uznanych w Polsce".
Dlatego Komisja Europejska zażądała od Polski i innych nowych krajów członkowskich (za wyjątkiem Cypru) wyjaśnień w tej sprawie. Charlie McCreevy uspokaja, że nie chodzi tu o próbę harmonizacji zasad notariatu w UE; nie jest to też zamach na specjalny status osób i instytucji, które wykonują tzw. władztwo publiczne i zgodnie z traktatowymi zapisami nie podlegają regułom gry na wspólnym unijnym rynku.
KE uważa, że zawód notariusza nie wchodzi w zakres wykonywania władzy publicznej, "gdyż notariusz nie może narzucić decyzji sprzecznej z wolą jednej ze stron, której udziela porady. Innymi słowy nie rozstrzyga on sporów i nie sprawuje władzy w imieniu państwa".
Polscy notariusze nie zgadzają się z takim stanowiskiem i w liście do Komisji Europejskiej bronili praw swojej korporacji.
Podobne zastrzeżenia KE ma do siedmiu starych krajów członkowskich: Austrii, Belgii, Francji, Grecji, Holandii, Niemiec i Luksemburga, do których już dawno wysłała wstępne upomnienia, a teraz nasiliła presję, oficjalnie żądając zmiany przepisów.
KE podaje pozytywne przykłady Hiszpanii, Włoch i Portugalii, które zniosły warunek obywatelstwa, który obowiązywał u nich przy ubieganiu się o tytuł notariusza. Zniesienie tego warunku nie pociągnęło za sobą zmiany statusu notariuszy ani ograniczenia ich uprawnień.
Michał Kot (PAP)
kot/ ap/ kaj/
