Polska znalazła się w wśród 10 państw UE, przeciwko którym Komisja Europejska wszczęła w czwartek postępowanie za naruszanie unijnych przepisów dotyczących czystości powietrza.
Chodzi o dopuszczalny poziom zanieczyszczenia powietrza niebezpiecznymi pyłami zawieszonymi (największe cząstki o wielkości 10 mikrometrów, znane jako PM10) emitowanymi głównie przez przemysł, pojazdy i domowe systemy grzewcze, które mogą powodować astmę, schorzenia układu krążenia, nowotwory płuc i przedwczesne zgony.
1 stycznia 2005 roku weszły w życie unijne normy dopuszczalnego poziomu stężenia PM10 (50 mikrogramów/m3, mierzone w okresie 24 godzin, wartość ta może zostać przekroczona przez nie więcej niż 35 dni w roku; oraz roczne nieprzekraczalne stężenie 40 mikrogramów/m3).
KE uznała, że Polska i dziewięć innych krajów nie spełniają tych norm, więc w czerwcu zeszłego roku wysłała do nich pierwsze ostrzeżenia. Ponieważ kraje te nie złożyły wniosków o przedłużenie terminu na spełnienie norm, KE uznała, że nie ma wyjścia i musi je zdyscyplinować, otwierając postępowanie, które może znaleźć finał przed unijnym Trybunałem w Luksemburgu.
KE podała w komunikacie, że Polska, Hiszpania, Niemcy i Włochy nie złożyły wniosków obejmujących wszystkie strefy, w których dokonuje się oceny jakości powietrza i w których przekroczone zostały dopuszczalne wartości PM10.
"Ponieważ zanieczyszczenie środowiska ma poważne konsekwencje dla zdrowia, spełnianie norm musi być naszym największym priorytetem" - oświadczył unijny komisarz ds. środowiska Stawros Dimas, zapowiadając zdecydowane działania KE w egzekwowaniu przepisów.
Szacuje się, że rocznie w Unii Europejskiej na choroby spowodowane zanieczyszczeniem powietrza umiera ok. 350 tys. osób. By z tym walczyć, UE przyjęła w 2007 r. nową dyrektywę, zaostrzającą obecne limity zawartości groźnych cząsteczek w powietrzu, w tym najbardziej szkodliwych pyłów o wielkości do 2,5 mikrometrów (PM2,5).
Zgodnie z dyrektywą, maksymalny poziom koncentracji dziennej PM2,5 ma wynosić 25 mikrogramów/m3 od roku 2010, przy czym pułap stanie się prawnie wiążący dopiero od roku 2015. To i tak mniej, niż zaleca WHO, która ustaliła dopuszczalny poziom na 10 mikrogramów. W USA obowiązuje limit 15 mikrogramów.
KE spodziewa się, że dzięki tym nowym restrykcjom nałożonym na przemysł i transport, które emitują szkodliwe tlenki azotu, dwutlenek siarki i amoniak, można aż o 60 tys. obniżyć liczbę zgonów w ciągu roku i zaoszczędzić w ochronie zdrowia ok. 42 mld euro.
Michał Kot (PAP)
kot/ mc/ jbr/
