Portugalia przedstawiła pozostałym krajom członkowskim UE raport, w którym dowodzi, że wejście nowych krajów do strefy Schengen, a więc zniesienie kontroli na wewnętrznych granicach UE, jest możliwe już jesienią 2007 roku - dowiedziała się PAP w poniedziałek.
Portugalii, która w drugiej połowie 2007 roku będzie sprawować przewodnictwo w UE, zależy na sukcesie, dlatego sprawę już dziś traktuje priorytetowo. Warunkiem realizacji jej planu są jednak ogromne nakłady finansowe i administracyjne.
Jak powiedziały PAP źródła dyplomatyczne w Brukseli, w przedstawionym krajom członkowskim w piątek raporcie, Lizbona przekonuje, że możliwe jest dotrzymanie wyznaczonej na październik 2007 roku daty zniesienia granic wewnętrznych UE, mimo stwierdzonych technicznych i legislacyjnych opóźnień w budowie bazy danych systemu Schengen, tzw. systemu informacyjnego SIS II.
Niektórzy unijni eksperci przewidywali, że z powodu tych opóźnień zniesienie kontroli na granicach nastąpi dopiero w 2009 roku.
Dlatego Portugalia proponuje, by nie czekać na zakończenie budowy SIS II i przyłączyć nowe kraje UE do obecnego systemu SIS I, nazywając nowy projekt SIS I Plus. O tym, że jest to możliwe, miał też przekonywać na spotkaniu w piątek francuski ekspert z centralnej bazy systemu w Strasburgu.
Jak dotąd taką ewentualność wykluczała jednak Komisja Europejska. Argumentowała, że SIS I jest przeciążony, a poza tym jest zdecydowanie prostszy niż planowany SIS II, który ma zapewnić dostęp do większej liczby danych, w tym danych biometrycznych, a także ma być podłączony do systemu informacji wizowej (tzw. VIS).
Do nowego systemu SIS II mieliby wejść jednocześnie obecni członkowie strefy Schengen oraz nowe kraje członkowskie.
"Kraje członkowskie mogą jednak podjąć decyzję wbrew stanowisku Komisji Europejskiej i zdecydować się na przyłączenie nowych krajów do SIS I" - powiedziały PAP źródła dyplomatyczne sprawującej obecnie przewodnictwo w UE Finlandii.
O pomyśle Portugalii już w czwartek rozmawiać będą w Luksemburgu ministrowie spraw wewnętrznych "25". Zdaniem Finlandii jest on całkiem "realny".
Nieoficjalnie wiadomo, że nowe kraje, członkowie tzw. Forum Salzburskiego (Polska, Czechy, Słowacja, Słowenia i Węgry) popierają pomysł. Nie wiadomo jednak, kto poniósłby ogromne koszty finansowe i administracyjne przyłączenia ich do SIS I. Zwłaszcza, że jednocześnie nie przerwano by prac nad SIS II. W Polsce przy tym projekcie pracuje kilkadziesiąt osób, a jego koszty, w tym zakup odpowiedniego sprzętu, oszacowano na 200 mln euro.
Dlatego nowe kraje będą naciskały, by ciężar finansowy włączenia ich do systemu SIS I spadł na budżet unijny.
Ale na to być może nie będzie zgody płatników netto do budżetu UE, np. Niemiec, zwłaszcza że istnieje wielkie ryzyko, iż rozbudowa przestarzałego SIS I spowoduje dalsze opóźnienia w uruchomieniu SIS II.
Decyzję o ewentualnym rozpoczęciu prac nad SIS I Plus musiałaby zapaść jednomyślnie - najwcześniej dopiero na szczycie europejskim w grudniu.
Inga Czerny (PAP)
icz/ kot/ ro/
