Jednodniowy nieformalny szczyt przywódców państw unijnych, poświęcony głównie polityce energetycznej w kontekście stosunków z Rosją, rozpoczął się w piątek w znanym fińskim ośrodku narciarskim Lahti.
Organizującej spotkanie Finlandii, która obecnie przewodniczy UE, zależy, aby Unia Europejska zaczęła wreszcie rozmawiać jednym głosem z Rosją, skąd pochodzi 25 proc. zużywanej w UE energii.
Szczyt rozpoczął się obiadem w gronie przywódców państw UE, w tym prezydenta Polski Lecha Kaczyńskiego. Dotychczas na unijnych szczytach Polska była reprezentowana przez premierów.
Dopiero wieczorem, podczas kolacji, dołączy do nich prezydent Rosji Władimir Putin. Finlandia chce, by do tego czasu przywódcy we własnym gronie spróbowali ustalić "jednolity" przekaz, tak by nie demonstrować podziałów przed rosyjskim prezydentem.
"Ale przygotowaliśmy szczyt w ten sposób, by debata mogła być szczera i otwarta" - zapewniał dziennikarzy tuż przed rozpoczęciem szczytu fiński premier Matti Vanhanen.
Finlandia zapowiedziała wcześniej, że kolacja z Putinem będzie na tyle długa, by każdy z 25 przywódców mógł choć na chwilę zabrać głos. Główny cel spotkania - znalezienie podstaw do zawarcia z Rosją nowego Porozumienia o Partnerstwie i Współpracy (PCA), uwzględniającego oczekiwania UE, by Moskwa otworzyła swój sektor energetyczny dla europejskich inwestorów.
"Przejrzystość, wzajemność, zasady wolnego rynku - na tym powinniśmy budować nasze stosunki energetyczne z Rosją" - powiedział w piątek przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Manuel Barroso, przestrzegając jednocześnie przed "upolitycznieniem" współpracy energetycznej UE-Rosja.
To Barroso w imieniu całej UE zabierze głos podczas kolacji z Putinem, przedstawiając europejskie oczekiwania w sprawach energii.
"Rosja niejednokrotnie oświadczała, że to (dopuszczenie zachodnich koncernów do infrastruktury i zasobów - PAP) jest sprzeczne z jej interesami narodowymi. Bezpieczeństwo dostaw, zarówno na rynek wewnętrzny, jak i zewnętrzny, może zapewnić tylko monopol Gazpromu" - wskazuje w piątek czołowy rosyjski dziennik "Izwiestija".
"Energetyczne" rozmowy w Lahti prowadzone będą przy specjałach fińskiej kuchni: tatarze z siei oraz gęsi w rozmarynie i sosie jarzębinowym. Na deser zostanie podany mus z czekolady i owoców rokitnika.
Podczas szczytu ma też zostać poruszona kwestia praw człowieka w Rosji - w kontekście niedawnego zabójstwa dziennikarki Anny Politkowskiej.
Inga Czerny Michał Kot Agata Jabłońska (PAP)
icz/ kot/ hgt/ mmp/
