*Publikacja książki "Stacja Treblinka" Richarda Glazara - wydawanej po raz pierwszy po polsku relacji czeskiego Żyda ocalałego z obozu zagłady - zapoczątkowuje reedycję serii "Żydzi polscy" Ośrodka Karta, w której dotychczas ukazało się dotychczas siedem pozycji. *
Richard Glazar (1920-1997) urodził się w Pradze, w zasymilowanej rodzinie czeskich Żydów jako Richard Goldschmid. W 1940 roku został przez rodzinę wysłany na wieś, gdzie ukrywał się przez dwa lata. We wrześniu 1942 trafił do getta Theresienstadt, założonego przez Niemców w dawnym czeskim Terezinie, a następnie do obozu zagłady w Treblince. Tam przydzielony został jako robotnik do brygady, która zajmowała się sortowaniem rzeczy należących do mordowanych w komorach gazowych. Przeżycie w tym miejscu miało tragiczny wymiar - Glazar był nie tylko świadkiem śmierci tysiąca ludzi, ale jego życie, podobnie jak życie innych żydowskich więźniów pracujących w obozie, zależało od śmierci innych - przywożona przez nich żywność i ubrania umożliwiały przetrwanie garstce "wybrańców". W książce "Stacja Treblinka" Glazar opisuje funkcjonowanie obozu a także okoliczności powstania więźniów i swojej ucieczki w sierpniu 1943 roku.
Wydostawszy się z obozu Glazar przedostał się do Niemiec, gdzie ukrywał swoją żydowską tożsamość i do końca wojny pracował jako czeski robotnik. W 1945 roku wrócił do Pragi i zmienił nazwisko. Po zdławieniu "praskiej wiosny" z żoną i dziećmi emigrował do Szwajcarii. W latach 60. i 70. Glazar brał udział w procesach zbrodniarzy nazistowskich jako bezpośredni świadek Zagłady.
Publikacja książki "Stacja Treblinka", która po raz pierwszy ukazuje się po polsku, zapoczątkowuje reedycję serii "Żydzi polscy" Ośrodka Karta, w której dotychczas ukazało się siedem pozycji: "Dotknięcie anioła" Henryka Schoenkera, "Bunkier" Chaima Icela Goldsteina, "Testament" Barucha Milcha, "Spowiedź" Calka Perechodnika, "Ucieczka z getta" Haliny Zawadzkiej, "Sobibór" (relacje dwunastu ocalałych więźniów) oraz "Archiwum Ringelbluma" (wybór z zachowanych dokumentów). (PAP)
aszw/ ls/
