Projekt multimedialny "Ptaki powrotne", oparty na poezji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, w tym piosenki poetyckie w wykonaniu Basi Raduszkiewicz z muzyką Janusza Lipińskiego w aranżacji Jarosława Kordaczuka, książka poetycka z grafikami Łukasza Rayskiego oraz teledyski inspirowane poezją Baczyńskiego, zaprezentowano w czwartek w Warszawie.
"Wiersze Baczyńskiego to są żywe emocje, to jest to, co się dzieje między ludźmi, i to co jest ważne dla człowieka, który ma dwadzieścia kilka lat i zastanawia się kim jest i co chce zrobić w życiu" - powiedział pomysłodawca, kompozytor i producent projektu Janusz Lipiński. Dodał, że właśnie z tego względu projektem mogą zainteresować się młodzi ludzie.
Podkreślił, że jego fascynacja utworami Baczyńskiego zaczęła się w młodości, kiedy to na przełomie lat 60. i 70. zaczął tworzyć do nich główne linie melodyczne. Jak wspominał, piosenki do słów Baczyńskiego powstawały m.in. przy ogniskach na obozach harcerskich. "Czułem, że Baczyński wprost mówi moim językiem i wyraża to, co myślę" - dodał.
Lipiński zwrócił uwagę, że piosenki, które powstały przed trzydziestu laty wymagały współczesnej aranżacji muzycznej i dlatego do projektu zaprosił Jarosława Kordaczuka. "W efekcie powstała świetna muzycznie rzecz, bo to co dałem Jarkowi, moje nuty, on przefiltrował przez swoją wrażliwość. Z jednej strony powstała współczesna, z elementami jazzu, nawet rocka, płyta, ale jest tam też utwór, który zaczyna się od barokowego chorału. Zaczyna go kwartet smyczkowy, potem jest fantastyczne wejście oboju, a dalej śpiew zespołu wokalnego" - opowiadał.
Projekt prezentowany w formie książki zawiera 17 znanych utworów Baczyńskiego m.in. "Dwie miłości", "Piosenka", "Z szopką", "Starość", "Miłość", "Spojrzenie", które zaśpiewała imienniczka miłości Baczyńskiego, Basia Raduszkiewicz. Jak przyznała w rozmowie z PAP, świadomość, że Baczyński pisał "dla Basi" pomogła jej głębiej zinterpretować jego wiersze. "Moja praca nad tymi tekstami wręcz domagała się intymności" - mówiła.
Wokalistce, która była m.in. laureatką nagrody na Olsztyńskich Spotkaniach Zamkowych "Śpiewajmy Poezję", towarzyszą muzycy jazzowi - m.in. Krzysztof Herdzin, Cezary Konrad, Robert Majewski, Grzegorz Piotrowski, Sebastian Wypych oraz zespół wokalny "Pro Forma". W sumie projekt zgromadził ponad dwudziestu muzyków.
W opinii piosenkarki, pracującym nad projektem twórcom zależało, by odejść od takiej interpretacji poezji Baczyńskiego, która wiąże się ze "sztywnym, ponurym, szkolnym schematem", który przedstawia poetę wyłącznie jako warszawskiego powstańca. "Stwierdziłam, że nie mogę śpiewać Baczyńskiego jako człowieka ze spiżowego pomnika, jako człowieka z naszych szkolnych lektur, ale starać się odnaleźć w nim kogoś bliskiego, kto w prosty sposób i mądrze mówi o ludzkich uczuciach, miłości czy lękach" - mówiła Raduszkiewicz.
Autorzy projektu podkreślali, że świadomie nie akcentowali kontekstu wojennego poezji Baczyńskiego, aby "podkreślić swobodę, z jaką poeta opisuje otaczający go świat". W ich opinii, Baczyński kojarzony jest głównie z tragicznymi czasami, a ich płyta ma umożliwić osobisty odbiór jego poezji. "Nie robiliśmy płyty ku pamięci, ku czci Baczyńskiego, ale chodziło nam o osobisty odbiór jego poezji" - dodała Raduszkiewicz.
Wiersze Baczyńskiego ilustrują grafiki Łukasza Rayskiego; książka zawiera też esej Jana Strzeleckiego pt. "Reminiscencje sentymentalne"", poświęcony człowiekowi w sytuacji ostatecznej. Do książki dołączona jest także płyta DVD z dwoma teledyskami Adama Smoczyńskiego zainspirowanymi wierszami Baczyńskiego "Wróble" i "Spojrzenie".
W ramach projektu powstaje również strona internetowa www.ptakipowrotne.pl, na której będzie można znaleźć o nim informacje, fragmenty utworów i galerię zdjęć.
1 sierpnia 2009 roku, na cztery dni przed 65. rocznicą śmierci K.K. Baczyńskiego, artyści zainaugurują projekt premierowym koncertem "Ptaków Powrotnych" połączonym z transmisją radiową z Muzycznego Studia Trójki im. Agnieszki Osieckiej. (PAP)
nno/ ls/ jra/
