Ukraina apeluje o pojednanie w przededniu rocznicy Wołynia

*O pojednanie i wzajemne przebaczenie między Ukraińcami i Polakami w związku z nadchodzącą 70. rocznicą tragedii na Wołyniu zaapelowali w środę w Kijowie członkowie nowo powołanego komitetu na rzecz porozumienia między narodami. *

Zdaniem założycieli komitetu, m.in. byłego prezydenta Leonida Krawczuka, zwierzchnika Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Kijowskiego Filareta oraz byłego zwierzchnika Kościoła greckokatolickiego kardynała Lubomyra Huzara, nie można dopuścić, by 70-lecie wydarzeń na Wołyniu zostało wykorzystane przez _ nieodpowiedzialnych polityków _, _ kontynuujących pielęgnowanie wzajemnej nienawiści _.

Komitet podkreślił, że Ukraińcy i Polacy powinni poprzeć jego inicjatywę na rzecz utrzymania wzajemnego porozumienia i dobrosąsiedztwa. _ Jedynie razem możemy złożyć należny hołd ofiarom i zapewnić pokojowe i harmonijne współistnienie obecnemu, oraz przyszłym pokoleniom Ukraińców i Polaków _ - zaznaczono.

- _ W stosunkach ukraińsko-polskich były piękne chwile, kiedy potrafiliśmy dochodzić do porozumienia, jednak istniały także konflikty, takie jak straszliwa tragedia wołyńska. Wyrażając współczucie potomkom Polaków, którzy tam zginęli i ucierpieli, oraz potomkom ofiar ukraińskich, chcemy podkreślić: musimy uczynić wszystko, by nigdy więcej do tego nie doszło _ - oświadczył b. prezydent Leonid Krawczuk.

- _ Nie zwracamy się do ludzi w Polsce, którzy mają dobre nastawienie do Ukrainy, lecz do tych, którzy pielęgnują wobec niej złe uczucia _ - podkreślił ze swej strony Filaret.

Kardynał Huzar zaznaczył, że wolą członków komitetu jest modlitwa za ofiary tragedii wołyńskiej niezależnie od ich narodowości. - _ Chcemy modlitwą wspomnieć wszystkie ofiary, ale również i tych, którzy byli winni i odpowiedzialni za nią, nie zważając na to, czy był to Ukrainiec czy Polak _ - powiedział.

Huzar wyraził przy tym żal, że ukraiński Kościół greckokatolicki i Kościół rzymskokatolicki na Ukrainie nie były w stanie opracować wspólnego posłania do wiernych w związku z 70. rocznicą zbrodni wołyńskiej.

- _ Jest nam przykro, że nie udało się zrobić tego razem. Powiem wam szczerze, że ani ja ani inni nasi biskupi nie wiemy, co było ostateczną motywacją odmowy. Szkoda, bo w 2005 r. i w Warszawie, i we Lwowie dwa nasze episkopaty razem podpisały i ogłosiły deklarację, która sprowadzała się do słów +przebaczamy i prosimy o przebaczenie+, i którą odczytano następnie wiernym. Zebrani w świątyniach ludzie zaakceptowali ją wówczas mówiąc Amen _ - oświadczył Huzar.

O przygotowaniach do ogłoszenia wspólnego posłania do wiernych w związku z 70. rocznicą Wołynia informował zwierzchnik grekokatolików arcybiskup Światosław Szewczuk. W marcu arcybiskup lwowski obrządku łacińskiego Mieczysław Mokrzycki oświadczył, że wypracowanie tego dokumentu jest utrudnione.

- _ Strona greckokatolicka proponowała dwa projekty listu pasterskiego, w których pomijano sedno sprawy. Mówiono o +bratobójstwie+ - sugerując porównywalną odpowiedzialność +każdej ze stron+. Twierdzono, że +wołyńska tragedia+ wynikła z jakichś +wzajemnych krzywd Ukraińców i Polaków+, które ją +uwarunkowały+. W projekcie greckokatolickim mowa była o +pozbawieniu Ukraińców praw do samostanowienia na własnej ziemi+ oraz o +czystce etnicznej, czyli przymusowym wysiedleniu ludności polskiej z Wołynia+ _ - cytowała wówczas Mokrzyckiego Katolicka Agencja Informacyjna.

Masowa akcja przeciwko ludności polskiej przeprowadzona przez Ukraińską Powstańczą Armię (UPA) na Wołyniu rozpoczęła się 11 lipca 1943 r. W Polsce wydarzenia te określane są mianem rzezi wołyńskiej oraz zbrodni wołyńskiej. Na Ukrainie mówi się o niej jako o tragedii wołyńskiej bądź o wydarzeniach wołyńskich.

W trakcie rozpoczętej wówczas czystki etnicznej zginęło od 30 do 60 tysięcy Polaków. Strona ukraińska ocenia swoje straty na 10-12 tys., a nawet 20 tys. ofiar. Zdaniem historyków część ofiar ukraińskich zginęła z rąk UPA za pomoc udzielaną Polakom lub odmowę przyłączenia się do sprawców rzezi.

We wrześniu ubiegłego roku zebrani we Lwowie polscy i ukraińscy intelektualiści wystosowali apel do narodów swoich państw, w którym napisali, że zbliżająca się 70. rocznica _ antypolskiej czystki na Wołyniu powinna służyć pojednaniu, a nie pogłębianiu uprzedzeń _.

jjk/ mmp/ ro/ jra/