Naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku chcą odkryć prosty marker pozwalający określić u pacjentów predyspozycję do zachorowania na cukrzycę typu 2 w ciągu 20 i więcej lat. Badania sfinansowane zostaną z unijnej dotacji, w kwocie ponad 20 mln zł.
Unijne środki pochodzą z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Jak poinformował PAP w środę koordynator projektu z uniwersytetu, dr hab. Marek Strączkowski, rozłożony jest on na pięć lat i zakończy się pod koniec marca 2014 roku.
Jego pomysłodawcą i głównym wykonawcą są pracownicy białostockiej uczelni, którzy do współpracy zaprosili specjalistów z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN.
Projekt dotyczy wykrywania insulinooporności, czyli osłabionego działania insuliny w organizmie. Jak mówił Strączkowski, insulinooporność jest czynnikiem predysponującym do rozwoju cukrzycy typu 2 (najczęściej dotyczy osób starszych), ale także łączy się z innymi zaburzeniami, m.in. nadciśnieniem i chorobami układu krążenia.
Strączkowski zaznaczył, że insulinooporność może na kilka, a nawet kilkadziesiąt lat wyprzedzać wystąpienie cukrzycy typu 2. "Dlatego wydaje się, że celowe byłoby określenie wrażliwości na insulinę u osób dwudziesto- i trzydziestoletnich" - podkreślił.
Badaniami w ramach projektu zostanie objętych 150 osób w wieku 20-30 lat. Wykorzystane zostaną pracochłonne metody oznaczania insulinooporności, które są stosowane w specjalistycznych ośrodkach do badań naukowych (także na UMB) i stanowią standard obowiązujący na całym świecie.
Badanie to polega na dożylnym podawaniu pacjentowi stałego wlewu insuliny i zmiennego glukozy, a następnie analizy stężenia glukozy w osoczu co kilka minut. Na tej podstawie określane jest tempo przepływu glukozy. Im większe tempo przepływu, tym większa wrażliwość na insulinę.
Dodatkowo naukowcy pobiorą od osób uczestniczących w badaniu biopsję mięśnia i tkanki tłuszczowej, przeanalizują krew obwodową oraz przeprowadzą wszechstronną charakterystykę próbek pod względem genomu i metabolizmu pacjenta. Badania prowadzone będą w Białymstoku i analizowane przez specjalistów ze wszystkich ośrodków naukowych uczestniczących w projekcie.
Jak zaznaczył Strączkowski, dokładna i wielostronna analiza tych próbek pozwoli na znalezienie prostego markera, określającego predyspozycje do rozwoju cukrzycy i chorób układu krążenia w przeciągu 20 lub więcej lat. Dzięki temu proste badanie krwi u kolejnych pacjentów pozwoli na określenie ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2 i inne zaburzenia związane z insulinoopornością. W ocenie Strączkowskiego, projekt może być też punktem wyjścia do poszukiwania nowych grup leków przeciwcukrzycowych.
Strączkowski podkreślił, że naukowcy uczestniczący w projekcie będą dążyć w przyszłości do rozpowszechnienia swojej metody i uczynienia jej ogólnodostępną. Metoda zostanie opracowana w 2013 roku, ale formalności patentowe z nią związane mogą potrwać jeszcze od dwóch do trzech lat od momentu zakończenia projektu.
W Polsce jest ok 2,5 mln chorych na cukrzycę. 90 proc. zachorowań dotyczy cukrzycy typu 2. (PAP)
mwi/ hes/ mow/
