Upał może być argumentem uzasadniającym zwłokę w złożeniu pisma do sądu - wynika z sądowych orzeczeń. Jednak nie każdy, kto skarży się na upał, może liczyć na wyrozumiałość sędziów. Np. więźniowie, jeśli nawet dostają zadośćuczynienie, to nie za brak klimatyzacji czy wiatraka w celi.
W jednej ze spraw kobieta tłumaczyła, że z powodu upałów błędnie zaadresowania kopertę i dlatego zamiast wysłać skargę do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi, od razu wysłała ją do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi. Tymczasem prawo nakazuje, by skargę do sądu administracyjnego wnieść za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są skarżone.
Efekt był taki, że sąd musiał odesłać skargę do inspektora, a ten przesłał ją następnie z powrotem do sądu. W tym czasie minął termin na jej wniesienie, a łódzki sąd odmówił kobiecie przywrócenia tego terminu. Nie przekonały go argumenty o jej stanie zdrowia i upałach pogłębiających brak koncentracji. "Jedynie przyczyny o randze klęski żywiołowej mogą być przyczyną uchybienia terminu" - stwierdził łódzki sąd, tłumacząc, że siła wyższa to np. powódź czy pożar, ale nie upał. Inaczej sytuację ocenił Naczelny Sąd Administracyjny i uwzględnił argumenty skarżącej o jej przewlekłej chorobie, nagłym skoku ciśnienia oraz panujących w tym czasie upałach (sygn. II OZ 974/12).
Sąd kasacyjny okazał się też wyrozumiały dla schorowanego, samotnego, osiemdziesięciopięcioletniego kombatanta, który w czasie upałów leżał w domu w łóżku i tylko pomoc sąsiadów uratowała mu życie. Starszy pan chciał zaskarżyć postanowienie dyrektora izby skarbowej dotyczące egzekucji zaległości podatkowych, ale z powodu choroby i upałów zrobił to za późno. Warszawski sąd nie zgodził się na przywrócenie terminu, bo uznał, że skoro sąsiedzi przyszli w tym czasie z pomocą starszemu panu, to równie dobrze mogli też wysłać za niego skargę do sądu. Wyjątkową sytuację kombatanta zrozumiał dopiero NSA. Wziął pod uwagę to, że w okresie, w którym upłynął termin do wniesienia skargi, panowały wysokie temperatury, a w środkach masowego przekazu namawiano starsze osoby do pozostania w domu. Skarżący, chory na serce, dostosował się do tego apelu, a potem, w swoim zażaleniu, przekonująco i starannie to wyjaśnił - stwierdził NSA (sygn. II FZ 81/11).
Nie zawsze na zrozumienie sądu mogą liczyć więźniowie. "W czasie upałów każdy obywatel musi znosić niedogodności związane z upałem" - stwierdził Sąd Okręgowy w Katowicach, oddalając powództwo więźnia, który skarżył się na przeludnienie celi i temperaturę dochodzącą do 37 stopni C. Sąd uznał, że nie odbiegały od przeciętnych warunków panujących w szpitalach, domach pomocy społecznej, internatach i akademikach. "Klimatyzacja w tej strefie jest rzadkością" - stwierdzili sędziowie.
Apelację tego więźnia uwzględnił częściowo Sąd Apelacyjny w Katowicach - orzekł, że faktycznie "nieznośne i niehumanitarne" warunki w więziennej celi naruszały jego godność, ale nie na tyle, by zasądzić na jego rzecz żądane 15 tys. zł. Sąd uznał, że wystarczającym zadośćuczynieniem będą 3 tys. zł. "Nie można abstrahować od realiów życia w naszym kraju, w którym zjawisko zagęszczenia osób w jednym mieszkaniu, czy konieczność znoszenia wysokich temperatur w miesiącach letnich jest nadal powszechne" - wyjaśnił katowicki sąd (sygn. I ACa 247/09).
Taką samą kwotę zadośćuczynienia otrzymał więzień, który, skarżąc się na więzienne warunki, narzekał m.in. na strażników, którzy - jak twierdził - nie pozwalali mu w czasie upałów korzystać z wiatraka. Łódzkie sądy obu instancji nie uznały tego ostatniego argumentu za uzasadniony, ustaliły, że w każdej celi było okno, które w miarę potrzeby można było otworzyć, by przewietrzyć cele, a same budynki miały sprawną wentylację grawitacyjną. O zasądzeniu na rzecz więźnia 3 tys. zł przesądziło jedynie przeludnienie w celi. Więzień, od dzieciństwa cierpiący na padaczkę, domagał się 250 tys. zł zadośćuczynienia i 200 tys. zł odszkodowania (sygn. I ACa 765/12).
Na wokandę Sądu Rejonowego Wrocław Śródmieście trafiła w tym roku sprawa, w której była żona narzekała na zachowanie byłego męża, z którym wspólnie mieszkała. "W lecie w upały włącza cztery palniki gazu i wiesza przy tym skarpetki i spodnie" - twierdziła. Ostatecznie ten i wiele innych argumentów przekonały sąd, by przyznać jej wyłączne prawo najmu mieszkania komunalnego, a uciążliwemu mężowi kazać je opuścić (sygn. IX Ns 3/11). (PAP)
kjed/ malk/ ura/
