W parafii św. Andrzeja Boboli w zachodnim Londynie odprawiono w niedzielę uroczystą mszę św. i uczczono pamięć ostatniego prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, który jest jedną z 96 ofiar katastrofy pod Smoleńskiem.
Odsłonięto dwie tablice pamiątkowe. Pierwsza z nich poświęcona jest sześciu prezydentom RP na uchodźstwie w Londynie, a druga proboszczowi parafii św. Andrzeja Boboli prałatowi Bronisławowi Gostomskiemu, który także był na pokładzie prezydenckiego samolotu Tu-154M - poleciał z prezydentem Ryszardem Kaczorowskim.
Prezydenci RP na uchodźstwie działali w Paryżu (od 30 września 1939 roku), Angers (od 3 grudnia 1939) oraz w Londynie (od 21 czerwca 1940 do 22 grudnia 1990). Urząd ten sprawowali: Władysław Raczkiewicz (1939-47), August Zaleski (1947-72), Stanisław Ostrowski (1972-79), Edward Raczyński (1979-86), Kazimierz Sabbat (1986-89) oraz Ryszard Kaczorowski (1989-90).
Władze RP na uchodźstwie działały na podstawie konstytucji kwietniowej z 1935 r., dającej urzędującemu prezydentowi prawo wyznaczenia następcy w nadzwyczajnej sytuacji, gdy nie można zorganizować demokratycznych wyborów.
Londyn był przez 50 lat politycznym centrum życia polskiej emigracji, choć w latach 70. wzrosło znaczenie Polonii w USA i w innych państwach, jak Kanada i Australia, a w latach 80. we Francji i Niemczech, gdzie osiadła tzw. emigracja posolidarnościowa.
W Londynie przechowywano insygnia suwerennej władzy prezydenta RP, m.in. oryginał konstytucji kwietniowej, tłoki pieczęci prezydenckich, flagę zdjętą z warszawskiego zamku we wrześniu 1939 r., która towarzyszyła w ostatniej drodze premierowi i Wodzowi Naczelnemu gen. Władysławowi Sikorskiemu po katastrofie gibraltarskiej.
We mszy w kościele św. Andrzeja Boboli uczestniczyła m.in. wdowa po prezydencie Ryszardzie Kaczorowskim - Karolina, wdowa po prezydencie Kazimierzu Sabbacie - Anna, córki prezydenta Edwarda Raczyńskiego, harcerska młodzież, kombatanci, Polacy mieszkający w Londynie, przedstawiciele ambasady RP.
Mszę św. w intencji ofiar Katynia i katastrofy smoleńskiej odprawiono też w polskiej parafii Miłosierdzia Bożego w Manchesterze. Po mszy modlono się na Cmentarzu Północnym przy pomniku ofiar Katynia. Żałobne nabożeństwa rocznicowe zorganizowano też w Birmingham, Edynburgu, Glasgow, Nottingham, Coventry, Bristolu i Luton.
W Irlandii niedzielne uroczystości rozpoczęła msza św. pod przewodnictwem abp. Dublina Diarmuida Martina w polskim kościele (St. Audoen's Church).
Mszę św. w intencji ofiar zbrodni katyńskiej i katastrofy smoleńskiej odprawiono również w innym dublińskim kościele - ojców dominikanów pod wezwaniem św. Zbawiciela. Po mszy sprzed kościoła wyruszył uroczysty "Marsz Pamięci".
W sobotę w sali koncertowej (National Concert Hall) w Dublinie chór National Chamber wykonał a capella utwór Henryka Mikołaja Góreckiego "Pieśń Rodzin Katyńskich". (PAP)
asw/ mc/ abe/
