W nocy z niedzieli na poniedziałek w wieku 90 lat zmarła w swym domu w Londynie wdowa po generale Władysławie Andersie - Irena, znana aktorka i piosenkarka przedwojennej Polski i scen emigracyjnych.
"Była ikoną polskiej emigracji. Wraz z nią nieuchronnie kończy się świetność polskiego wojennego wychodźstwa. W tym roku straciliśmy też w katastrofie smoleńskiej ostatniego prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, więc to dla nas rok strat" - powiedział PAP Andrzej Morawicz, znany działacz emigracji i Polonii, prezes Ogniska Polskiego.
Irena Anders, znana też jako Renata Bogdańska, była drugą żoną gen. Andersa, a generał jej drugim mężem. W Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie miała stopień podporucznika. Mąż mówił, że jest jedynym na świecie generałem, który przyjmuje rozkazy od podporucznika.
"Poznałam ją tuż po moim przyjeździe z Polski w 1946 r. do ojca gen. Nikodema Sulika, który był dowódcą 5. kresowej dywizji piechoty. Była niesłychanie bezpośrednia" - wspomina ją Anna Sabbatowa, wdowa po prezydencie RP na uchodźstwie Kazimierzu Sabbacie, poprzedniku Kaczorowskiego.
"Nigdy nie żądała dla siebie pierwszego miejsca i nie zajmowała go, gdy jej proponowano. Siadała z harcerkami na podłodze, do śpiewu, a w tańcu, mimo że była żoną generała, pozwalała się odbić zwykłym żołnierzom" - dodaje.
"Była uzdolniona nie tylko muzykalnie i obdarzona pięknym głosem, ale miała również talent aktorski. Miała przy tym wdzięk, urodę i do końca życia była bardzo kobieca" - mówi o niej Irena Delmar, przewodnicząca Stowarzyszenia Polskich Artystów w Londynie.
"Była piosenkarką par excellence. Zgrabna i ładna, na scenie prezentowała się świetnie. Miała bardzo miły, ujmujący sposób bycia. Zawsze była sobą. Śpiewała piosenki, które specjalnie dla niej pisywali Marian Hemar, Feliks Konarski (Ref-Ren, autor Czerwonych Maków - PAP), Wiktor Budzyński i inni" - dodaje.
Delmar zaznacza, iż Irena Andersowa była nie tylko artystką, ale kobietą-żołnierzem, a talent artystyczny szedł u niej w parze z żołnierską postawą, którą zachowała przez całe życie.
Przypomina, iż dla dodania serca żołnierzom śpiewała przed szturmem na Monte Cassino i tuż po udanym ataku na górze klasztornej. W Anglii po wojnie występowała w teatrze Hemara w Ognisku, na patriotycznych akademiach, uczestniczyła w zagranicznych tournee. Śpiewała dla Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Występowała m.in. w filmie "Wielka Droga" (1946 r.) o epopei polskich zesłańców.
Irena Bogdańska (panieńskie nazwisko Jarosiewicz) urodziła się 12 maja 1920 r. w mieście Bruntal na czeskim Śląsku. Studiowała śpiew i grę na fortepianie w Polskim Towarzystwie Muzycznym we Lwowie. Była wywieziona do ZSRR. Występowała w zespole artystycznym Henryka Warsa, a także w grupie artystycznej "Parada Polska".
Przeszła szlak bojowy z armią Władysława Andersa, począwszy od Tockoje i Buzułuku, przez Iran, Irak, Palestynę, Egipt do Włoch. Po wojnie przyjechała z Włoch do Anglii. Za generała Andersa wyszła za mąż w 1948 r. Państwo Andersowie mają córkę Annę Marię. W 2007 r. z rąk prezydenta Lecha Kaczyńskiego otrzymała order Polonia Restituta. Przed wyborami prezydenckimi w Polsce odwiedził ją Bronisław Komorowski, wówczas marszałek Sejmu. (PAP)
asw/ ro/ gma/
