Pod hasłem "Innowacyjne uniwersytety trzeciego wieku dla społeczeństwa obywatelskiego i gospodarki" odbędzie się poniedziałek w Warszawie Kongres Uniwersytetów Trzeciego Wieku. Jest on najważniejszą imprezą obchodów Roku Uniwersytetów Trzeciego Wieku.
Udział w Kongresie, który obradować będzie w Sali Kongresowej Pałacu Kultury i Nauki, zapowiedziało prawie trzy tysiące osób związanych z ruchem uniwersytetów trzeciego wieku.
Wśród prelegentów będą m.in. minister pracy i polityki społecznej Władysław Kosiniak-Kamysz, rzecznik praw obywatelskich prof. Irena Lipowicz oraz prezes Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego prof. Piotr Błędowski. Podczas kongresu wręczone zostaną nagrody w konkursie "Seniorzy w Akcji. Uniwersytety Trzeciego Wieku dla społeczności".
Imprezie towarzyszyć będą też warsztaty i spotkania robocze, które zaplanowano na wtorek.
Rok 2012 ustanowiony został przez Senat Rokiem Uniwersytetów Trzeciego Wieku, a przez Radę UE - Europejskim Roku Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej. Celem obchodów Roku UTW jest podkreślenie roli uniwersytetów trzeciego wieku w aktywizacji osób starszych oraz zwrócenie uwagi na nasilające się problemy społeczne związane ze starzeniem się społeczeństwa. Honorowy Patronat nad obchodami Roku UTW objęła pierwsza dama Anna Komorowska.
Organizatorami Roku Uniwersytetów Trzeciego Wieku są: Ogólnopolskie Porozumienie Uniwersytetów Trzeciego Wieku, Ogólnopolska Federacja Ogólnopolska Federacja Stowarzyszeń Uniwersytetów Trzeciego Wieku oraz Fundacja Dla Uniwersytetu Jagiellońskiego. Chcą oni podniesienia rangi kształcenia osób starszych i objęcia go systemowym wsparciem ze strony państwa.
Według demografów Polska zalicza się do 18 krajów świata mających najstarsze społeczeństwa, z najwyższą obecnie dynamiką starzenia. Z prognoz wynika, że w 2020 r. co trzeci mieszkaniec Polski będzie po sześćdziesiątce.
Obecnie w Polsce działa 385 uniwersytetów trzeciego wieku, skupiają one ponad 100 tys. słuchaczy. Działają one w różnych ramach organizacyjnych, w większości pod auspicjami uczelni wyższych. Oferują różnego rodzaju zajęcia: wykłady, zajęcia artystyczne, sportowe.
Zdaniem prezesa Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego prof. Piotra Błędowskiego, uniwersytety trzeciego wieku spełniają bardzo ważną rolę nie tylko jako miejsce, gdzie osoby starsze mogą zdobywać wiedzę i rozwijać zainteresowania, ale także, jako miejsce, gdzie mogą nawiązywać kontakty z osobami w podobnym wieku. Dlatego - według niego - ważne jest zapewnienie łatwego dostępu do uniwersytetów trzeciego wieku.
Prof. Błędowski przypomina, że większość słuchaczy uniwersytetów trzeciego wieku to osoby w wieku, w którym następuje szereg istotnych zmian w życiu społecznym, rodzinnym i zawodowym. To wiek, w którym kończy się aktywność zawodowa i osłabiają się kontakty ze środowiskiem pracy, a z gospodarstwa domowego odchodzą samodzielne ekonomiczne dzieci. To wiek, kiedy umierają osoby bliskie: rodzina, przyjaciele, sąsiedzi.
Z opublikowanego w ubiegłym roku badania aspektów medycznych. psychologicznych, socjologicznych i ekonomicznych starzenia się ludzi w Polsce - PolSenior, wynika, że w Polsce coraz więcej gospodarstw domowych osób starszych to gospodarstwa jednoosobowe lub jednopokoleniowe. Na wsi gospodarstwa jednopokoleniowe stanowią 36 proc. gospodarstw domowych, w tym jednoosobowe 13 proc. W miastach powyżej 500 tys. mieszkańców gospodarstwa jednopokoleniowe stanowią 61 proc., jednoosobowe - 25 proc.
Pierwszy Uniwersytet Trzeciego Wieku powstał w 1973 roku przy uniwersytecie w Tuluzie we Francji. Dwa lata później podobną placówkę otwarto w Warszawie. Jej założycielką była wybitna działaczka niepodległościowa z czasów II wojny, lekarz medycyny Halina Szwarc. (PAP)
dsr/ bpi/ bos/
