Legendarny wietnamski generał Vo Nguyen Giap, pogromca Francuzów w Dien Bien Phu w 1954 roku oraz dowódca sił komunistycznych w wojnie z USA w latach 60. i 70., kończy w czwartek 100 lat.
"Można powiedzieć, że niektóre z najbardziej chwalebnych i najważniejszych wydarzeń kraju są związane z jego nazwiskiem i dokonały się za jego przyczyną" - powiedział wiceminister kultury Wietnamu Do Quy Doan w związku z zapowiadanymi na czwartek obchodami setnych urodzin generała Giapa.
Generał Vo Nguyen Giap jest uważany za drugiego po Ho Chi Minhie bohatera narodowego i jednego z twórców Demokratycznej (północnej) Republiki Wietnamu. W młodości pracował jako nauczyciel historii i po studiach wstąpił do partii komunistycznej. Po zdelegalizowaniu partii przez francuskie władze kolonialne udał się do Chin, gdzie zetknął się z Ho Chi Minhem i dołączył do kierowanego przez niego Viet Minhu - organizacji o ideologii komunistycznej, dążącej do likwidacji francuskiego władztwa kolonialnego nad Wietnamem.
Bezpośrednio po zakończeniu drugiej wojny światowej Giap podjął walkę z Francuzami, próbującymi utrzymać panowanie nad Indochinami. W czasie tzw. pierwszej wojny indochińskiej Giap dowodził wietnamskimi siłami, oblegającymi Dien Bien Phu, gdzie w 1954 roku skapitulował lepiej od Wietnamczyków uzbrojony garnizon francuski.
Kolejnym przedsięwzięciem, w którym przejawił się wojskowy talent Giapa, była druga wojna indochińska czyli tocząca się w latach 1959-1975 wojna z Wietnamem Południowym i USA, zakończona zjednoczeniem państwa pod władzą komunistów. Stany Zjednoczone konflikt ten kosztował około 58 tys. poległych, natomiast liczbę zabitych po obu stronach Wietnamczyków szacuje się na 3 mln.
"Pomógł nam pokonać dwie największe potęgi" - powiedział osobisty sekretarz generała od 35 lat, pułkownik Nguyen Huyen.
Na początku lat 80. Giap utracił stanowiska ministra obrony i członka Biura Politycznego Komunistycznej Partii Wietnamu, a w roku 1991 całkowicie wycofał się z życia politycznego. Nadal jednak pozostaje autorytetem dla wielu Wietnamczyków. Jedno ze zdjęć na zorganizowanej ku czci generała wystawie w Hanoi ukazuje go ściskającego w 1997 roku dłoń swojego największego przeciwnika w czasie wojny wietnamskiej, amerykańskiego ministra obrony Roberta McNamary. "Powiedziałem McNamarze, że Amerykanie przegrali w Wietnamie, bo nigdy nie rozumieli Wietnamu" - powiedział po tym spotkaniu dziennikarzom Giap.
Przez ostatnie lata był zwolennikiem zacieśnienia kontaktów z USA, które unormowały się ostatecznie w 1995 roku. (PAP)
tp/ ro/
9641925
