Wspomnienia partyzanta świętokrzyskich ugrupowań AK Mariana Świderskiego ps. "Dzik" "Wśród lasów, wertepów", stały się inspiracją dla twórców spektaklu "Michniów 2010", którego premiera odbędzie się w piątek w Bodzentynie (Świętokrzyskie).
Spektakl zostanie wystawiony w gimnazjum, a zagra w nim młodzież z Bodzentyna oraz adepci Studia Teatralno-Muzycznego w Kielcach. Wyreżyserowała go Dorota Anyż, a autorem scenografii jest Mamert Tomczyk.
Reżyserka powiedziała PAP, że "Michniów 2010" jest spektaklem bez słów. Jego premiera wpisana jest w obchody stulecia urodzin pochodzącego z Bodzentyna "Dzika" i połączona będzie z promocją drugiego poprawionego wydania książki partyzanta. Na takich uroczystościach pada bardzo dużo słów, dlatego - chcąc od słów uciec - reżyserka użyła teatru formy; dość swobodnie operuje światłem, gestem, ruchem, dźwiękiem, muzyką, znakiem plastycznym i rekwizytem.
Używając innej formy wyrazu chciała trafić do młodego widza. Jej zdaniem jest to pomysł na nietypową lekcję historii. Podkreśliła, że do partyzantki szli chłopcy w wieku 14-19 lat - rówieśnicy występujących w spektaklu aktorów.
Anyż oznajmiła, że Świderski opowiada w swojej książce o wielu wątkach i akcjach z działalności partyzanckiej. Motywem przewodnim spektaklu stała się pacyfikacja Michniowa - świętokrzyskiej wsi, którą Niemcy zrównali z ziemią za sprzyjanie partyzantom.
Dorota Anyż ma w swoim dorobku m.in. spektakl według "Pamiętników Dawida Rubinowicza", w którym wystąpiła młodzież z Bodzentyna oraz adaptację "Obłędu" Jerzego Krzysztonia - spektakl "Mgła" z udziałem osób po kryzysach zdrowia psychicznego.
Uroczystości setnej rocznicy urodzin "Dzika" przygotowało Stowarzyszenie Pamięci Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury" - "Nurt" oraz Towarzystwo Dawida Rubinowicza. W ramach obchodów odbył się m.in. II Marsz Pamięci na Wykus - do matecznika partyzantów, a w Starachowickim Centrum Kultury otwarto wystawę mało znanych zdjęć partyzanckich. 23 października w Kościele pw. Świętej Trójcy w Starachowicach zostanie odsłonięta tablica poświęcona "Dzikowi".
Marian Świderski urodził się 23 października 1910 roku w Bodzentynie. Działalność konspiracyjną rozpoczął w październiku 1939 roku. Od końca 1942 roku działał w partyzantce w lasach Gór Świętokrzyskich. Od wiosny 1943 roku służył w Zgrupowaniach Partyzanckich "Ponurego", a potem "Nurta". Pełnił funkcję oficera do zadań specjalnych. W czasie akcji "Burza" uczestniczył w wielu krwawych walkach na terenie powiatu włoszczowskiego. Odznaczony został Srebrnym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari oraz dwukrotnie Krzyżem Walecznych.
Po wojnie był represjonowany i aresztowany; z więzienia wyszedł w 1947 roku. W 1957 roku został przewodniczącym Komitetu Budowy Pomnika - Kapliczki na Wykusie. Odegrał znaczącą rolę w powstaniu Środowiska Żołnierzy "Ponurego" i "Nurta". Zmarł 10 stycznia 1998 roku.
Położony w świętokrzyskich lasach Michniów jest symbolem 817 spacyfikowanych wsi polskich. 12 lipca 1943 roku hitlerowcy rozpoczęli dwudniową pacyfikację Michniowa. Zabili 203 osoby, w tym 53 kobiety i 47 dzieci. Najmłodszą ofiarą był Stefanek Dąbrowa, który miał dziewięć dni, gdy został wrzucony do płonącego domu. (PAP)
agn/ ls/ mhr/
