W Wiedniu otwarto w środę wystawę prezentującą dorobek najwybitniejszego secesjonisty Gustava Klimta. "To największa kolekcja eksponatów Klimta na świecie" - powiedziała PAP kuratorka wystawy Ursula Stroch.
W Austrii trwa jubileuszowy Rok Klimta.
Niezwykłą wystawę można oglądać w Muzeum Wiednia na Karlsplatz. W ramach obchodzonego w Austrii "jubileuszowego roku Gustava Klimta" (1862-1918), najwybitniejszego przedstawiciela secesji, wystawiono największą na świecie kolekcję 411 rysunków artysty, jego szkice, plakaty, fotografie, portrety i najbardziej znane obrazy.
Na wystawie dominuje chronologia. Rysunki Klimta, jego szkice do portretów tworzone od 16 roku życia stają się "rejestrem" zamówień od roku 1880, a potem systematycznym przeglądem twórczości aż do śmierci Klimta w 1918 roku. Rysunki i secesyjne tapety pokrywają całe ściany muzeum: od podłogi do sufitu tworząc niezwykły nastrój.
Na wystawie pokazane są także pamiątki osobiste austriackiego artysty: jego - przypominający mnisi habit - kitel roboczy i maskę pośmiertną oraz rysunek innego austriackiego secesjonisty Egona Schiele przedstawiający artystę na łożu śmierci.
Kurator wystawy Ursula Storch powiedziała PAP, że wystawa pokazuje niemal wszystkie zbiory pamiątek po Klimcie: "To największa kolekcja eksponatów Klimta na świecie. Najcenniejsze są dwa obrazy "Portret Emili Floege" (1902) i "Pallas Atena" (1898)" - uważa Ursula Storch.
"Nasycona erotyzmem twórczość Klimta, nie ogranicza się do tworzenia aktów. Kobiecość jest dla Klimta podporządkowana naturze, jej cyklicznemu porządkowi stawania się i przemijania" - mówi kuratorka wystawy.
"Klimt znajdował się również pod silnym wpływem sztuki azjatyckiej. Jego odkryciem były słynne mozaiki w Ravennie. Dlatego w jego obrazach kolory, kształty i linie uwalniają się od realistycznych treści tworząc symbol i abstrakcje. Spłaszczenie formy i stosowanie złota przypomina efekt mozaiki" - dodaje Ursula Storch.
Część ekspozycji dotyczy XX-wiecznej recepcji Klimta. Kultura masowa przyswoiła bowiem kilka, najbardziej popularnych motywów dzieł wielkiego artysty. Wystawa stawia zatem prowokacyjne pytanie na temat komercyjnego, niezwykle pobieżnego odbioru Klimta. Są tu "pamiątki dla turystów" : różnego rodzaju kubki, łyżeczki, pocztówki i plakaty. Muzeum ogłosiło nawet konkurs na najbardziej "kiczowatą pamiątkę". Odpowiedzi można przesyłać na "Facebooku". Nadesłało je już 180 osób z całego świata.
Wystawa wpisuje się w jubileuszowy rok artysty, wybitnego przedstawiciela wiedeńskiej secesji, ale i jednego z najlepszych portrecistów pięknych kobiet. W całym kraju odbywa się z tej okazji kilkaset prelekcji, wystaw i plenerowych wycieczek poświęconych artyście.
W wiedeńskim Pawilonie Secesji można oglądać monumentalny Fryz Beethovena. W Muzeum Sztuk Pięknych wystawiono 13 szkiców do wystroju klatki schodowej Muzeum. W marcu w Galerii Albertina otwarto wystawę prezentującą 170 szkiców i rysunków Gustava Klimta. W Muzeum Leopoldów do 11 czerwca można obejrzeć eksponaty pochodzące ze spuścizny wieloletniej przyjaciółki artysty - Emilii Floege, między innymi jej korespondencję z Gustavem Klimtem. Muzeum Teatru prezentuje, namalowany w 1898 roku, obraz Klimta "Nuda Veritas".
Liczne spotkania z twórczością Klimta odbywają się również w Górnej Austrii nad jeziorem Attersee, gdzie powstało wiele jego pejzaży. Kuratorzy wiedeńskich muzeów oprowadzają turystów szlakami wiedeńskiej secesji. We wrześniu w wiedeńskiej dzielnicy Hietzing zostanie otwarte ostatnie, zachowane atelier Gustava Klimta.
Gustav Klimt był jednym z inicjatorów europejskich przemian artystycznych odrzucając w roku 1897 kanony akademickie i zakładając z innymi twórcami Stowarzyszenie Austriackich Artystów "Secesję", z którą związał się od roku 1905.
Jego celem było stworzenie "dzieła totalnego", "absolutnego", wyzwolonego z wszystkich konwencji i ograniczeń artystyczno-programowych. Przesycone erotyzmem obrazy są wyrazem nieograniczonej swobody twórczej, stanowiąc inspirację dla innych artystów. Twórczość Klimta stała się prekursorką modernistycznego malarstwa abstrakcyjnego.
Nie wszystkie dzieła Klimta można jednak obejrzeć podczas austriackiego roku jubileuszowego. O najważniejsze upomnieli się bowiem spadkobiercy pierwotnych właścicieli. Austria zwróciła dzieła Klimta o wartości 150 mln dolarów, ponieważ nie była w stanie zebrać pieniędzy na ich odkupienie. Maria Altmann - siostrzenica Adeli Bloch-Bauer słynnej modelki austriackiego malarza - odzyskała, po wielu latach sporu prawnego z austriackim rządem, obraz "Złota Adela" zrabowany jej rodzinie przez nazistów. Klimt malował ten portret cztery lata (1903-1907) pokrywając jego tło złotem i srebrem w płatkach.
W 2006 roku portret został zakupiony za 135 milionów dolarów przez nowojorskiego spadkobiercę imperium kosmetycznego. Była to wówczas największa suma jaką zapłacono na świecie za obraz. Austriackie Muzeum Sztuki Współczesnej musiało również zwrócić wnukowi prawowitej właścicielki cenny obraz "Litzberg am Attersee" wyceniany na 30 milionów euro, namalowany w 1915 roku, który został zrabowany przez gestapo z domu Amalie Redlich, deportowanej do okupowanej Polski i zamordowanej w 1941 w niemieckim obozie koncentracyjnym.
Wystawa "Klimt. Zbiory Muzeum Wiednia", którą można obejrzeć każdego dnia od 10.00 do 18.00 z wyjątkiem poniedziałków jest czynna do 16 września
Z Wiednia Andrzej Niewiadowski (PAP)
an/ abe/
