Renesansowe włoskie talerze, misy i inne naczynia ceramiczne będzie można zobaczyć na wystawie "Ceramika Rafaela. Majolika istoriato ze zbiorów polskich". Ekspozycja zostanie otwarta w czwartek w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Będzie to pierwsza w Polsce prezentacja XVI-wiecznych wyrobów ceramicznych, bogato zdobionych malunkami przedstawiającymi m.in. sceny biblijne, mitologiczne, zaczerpnięte z "Metamorfoz" Owidiusza czy historii starożytnej.
Majolika istoriato - to włoskie określenie używane w odniesieniu do jednego z najciekawszych zjawisk w dziejach ceramiki europejskiej. Terminem majolika określano luksusowe naczynia fajansowe malowane farbami o żywych, intensywnych barwach (kobaltowy niebieski, słoneczny żółty, różne odcienie zieleni), kryte przezroczystym szkliwem cynowym. Z kolei przymiotnik +istoriato+ pochodzi od słowa +storia+, czyli tematów narracyjnych - tak religijnych, jak i świeckich - bardzo popularnych w sztuce renesansu.
"Pierwsza część tytułu wystawy +Ceramika Rafaela+ nawiązuje do pojęcia +Raphael's ware+ funkcjonującego w kręgach angielskich kolekcjonerów, używanego przez miłośników majolik istoriato. Zapoczątkował je jeden z podróżników, który oglądając w jednym z gabinetów osobliwości bogatą kolekcję renesansowych zdobionych waz, przypisał ich projekt samemu Rafaelowi" - powiedziała komisarz wystawy Ewa Katarzyna Świetlicka podczas środowej konferencji prasowej.
Jak zaznaczyła, choć Rafael nie projektował ceramiki, to związki między majoliką a dziełami tego jednego z największych mistrzów renesansu włoskiego istnieją. Wybitni mistrzowie garncarscy zdobiąc naczynia wykorzystywali wręcz poszczególne postaci i sceny z dzieł m.in. Rafaela, które były znane za pośrednictwem bardzo wówczas popularnych i tanich grafik powstałych w oparciu o nie.
Majoliki istoriato już w XVI wieku były traktowane głównie jako przedmioty o charakterze dekoracyjnym, przeznaczonym na pokaz. Ich posiadaniem szczycili się włoscy książęta, dwór papieski i władcy Europy. Moda na nie nie przeminęła wraz z końcem epoki renesansu. Podobały się i były zbierane także później. Szczególnie silne zainteresowanie nimi było w XIX wieku. Naczynia w stylu istoriato osiągnęły wtedy bardzo wysokie ceny na światowym rynku sztuki.
Wśród naczyń znajdujących się w zbiorach polskich, zgromadzonych na warszawskiej wystawie, są dzieła najbardziej cenionych twórców majolik istoriato, takich jak Nicola da Urbiono, Xanto Avelli i Francesco Durantino. Pokaz obejmuje także inne zabytki pochodzące z głównych ośrodków garncarstwa renesansu: Faenzy, Deruty i Gubbio. Naczyniom towarzyszy prezentacja XVI grafik i druków ilustrowanych stanowiących źródło do scen przedstawianych na ceramice.
Eksponaty pochodzą m.in. ze zbiorów Muzeów Narodowych w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Muzeów Okręgowych w Bydgoszczy i w Tarnowie, Pałacu w Wilanowie, Zamku Królewskiego na Wawelu i Zamku Królewskiego w Warszawie.
Ekspozycji - która potrwa do 16 maja br. - towarzyszyć będzie m.in. cykl wykładów poświęconych sztuce renesansu: malarstwu, grafice, ceramice oraz specjalne warsztaty dla dzieci. (PAP)
dsr/ abe/ gma/
