XIV Festiwal Nauki rozpoczął się w sobotę w Warszawie. Największą w kraju imprezę popularyzującą naukę otworzył wykład pt.: "Niejasne strony Wszechświata" poświęcony nierozwiązanym dotąd zagadnieniom fizycznym. Festiwal potrwa do niedzieli 26 września.
"Mówienie o nauce w sposób mądry, czyli również przystępny jest częścią misji naukowca" - powiedział podczas otwarcia Festiwalu prezes Polskiej Akademii Nauk prof. Michał Kleiber.
Jak zaznaczył, współczesna nauka jest niezwykle zatomizowana i dlatego czasami nawet naukowcy nie potrafią zrozumieć siebie nawzajem. "Tymczasem nauka jest piękna, fascynująca i ważna" - dodał prezes PAN.
Rektor Uniwersytetu Warszawskiego prof. Katarzyna Chałasińska-Macukow ubolewała, że zbyt często popularyzacja nauki, zwłaszcza w mediach, zamiast przybliżać wiedzę wprowadza w błąd. "Dlatego to, co dzieje się podczas Festiwalu i co będzie się działo przez cały rok w Centrum Nauki Kopernik, to najlepszy sposób na tworzenie świadomego społeczeństwa, rozumiejącego procesy zachodzące w świecie" - zaznaczyła rektor UW.
W wykładzie inaugurującym Festiwal prof. Krzysztof Meissner z Wydziału Fizyki UW i Instytutu Problemów Jądrowych w Świerku przedstawiał pytania, na które współcześni fizycy wciąż nie potrafią znaleźć odpowiedzi.
"Wiek XX ogłoszono wiekiem fizyki, ze względu na niezwykłe osiągnięcia w tej dziedzinie wiedzy. Jednak, mimo tego, ile już wiemy, wciąż istnieją fundamentalne pytania, na które nie potrafimy odpowiedzieć" - powiedział Meissner.
Jak wyjaśnił jednym z wciąż nierozwiązanych problemów jest kwestia ciemnej energii. "Zaledwie 4 proc. Wszechświata stanowi materia świecąca, czyli wszystko to, co widzimy. 23 proc. to ciemna materia, a aż 73 proc. ciemna energia" - mówił prelegent.
Czym jest ciemna energia? Meissner wyjaśniał, że jest to tzw. stała kosmologiczna, czyli stała gęstość Wszechświata umożliwiająca jego ciągłe rozszerzanie, przy zachowaniu gęstości. Zaznaczył, że dotychczasowe wyjaśnienia teoretyczne tej stałej okazały się całkowitą porażką.
W ciągu dziewięciu dni Festiwalu Nauki odbędzie się ponad 550 warsztatów, wykładów, debat, pokazów, wystaw, a także Festiwal Nauki w Jabłonnie i Festiwal Nauki Małego Człowieka. W przygotowanie festiwalowych atrakcji zaangażowanych było ponad tysiąc naukowców z uczelni i instytucji naukowych stolicy.
Jak zapowiedziała przewodnicząca rady programowej Festiwalu, prof. Magdalena Fikus, co roku organizatorzy starają się opowiadać o tym, co nowego osiągnięto w różnych dziedzinach nauk. Dlatego w programie tegorocznego festiwalu znalazły się zagadnienia budzące w ostatnim czasie największe zainteresowanie opinii publicznej, m.in. kwestie związane z komórkami macierzystymi, biologią syntetyczną i nanotechnologiami.
Podczas festiwalowych spotkań miłośnicy nauki dowiedzą się również np. jakimi skandalami żyli nasi dziadkowie i pradziadkowie, w jaki sposób wykrywa się seryjnych zabójców, czy komputer może czytać ze zrozumieniem i dlaczego wybuchają wulkany.
Efektowne eksperymenty pozwolą wyjaśnić m.in. jak powstaje tęcza, a jak fatamorgana i dlaczego niedźwiedzie polarne są białe. Z kolei festiwalowe wycieczki będą szansą na zwiedzenie reaktora Maria w Świerku, Obserwatorium Astronomicznego w Ostrowiku czy Kampinosu.
Ponieważ program Festiwalu opracowano tak, by mogły z niego skorzystać osoby w każdym wieku. Dlatego na liczne atrakcje mogą liczyć również najmłodsi pasjonaci nauki.
W ramach cyklu "Poznaj świat muzyki" dzieci poznają świat dźwięków, podczas "Pikniku geologicznego" dowiedzą się, jak zbudowana jest Ziemia i co można z niej "wyciągnąć". Na "Festiwalu Nauki Małego Człowieka" m.in. wykształcą prawidłowe nawyki żywieniowe.
Szczegółowe informacje na temat FN oraz pełny program jego tegorocznej edycji znajdują się na stronie internetowej www.festiwalnauki.edu.pl. Wstęp na wszystkie imprezy jest bezpłatny, choć z powodu ograniczonej liczby miejsc, na niektóre będą obowiązywały wcześniejsze zapisy.(PAP)
ekr/ jbr/
