Zasady zawarcia ponadzakładowego układu zbiorowego pracy regulują przepisy Kodeksu pracy. Prawo wystąpienia z inicjatywą zawarcia układu przysługuje organizacji pracodawców oraz każdej ponadzakładowej organizacji związkowej reprezentującej pracowników, dla których ma być on zawarty.
W środę Ogólnopolski Związek Zawodowy Lekarzy zaproponował podpisanie ponadzakładowego układu zbiorowego pracy między związkami zawodowymi, w którym byłaby określona m.in. płaca minimalna. Układ miałby być podpisany na trzy lata. Zdaniem wiceministra zdrowia Bolesława Piechy, podpisanie układu byłoby bardzo trudne.
Jak powiedział w środę PAP ekspert Konfederacji Pracodawców Polskich Witold Polkowski należy wyraźnie określić kogo będzie ten układ obowiązywać oraz kto jest jego stroną. "Potrzebne jest też określenie zasobów, które mamy podzielić oraz deklaracja ministra, że te wypłaty będą zagwarantowane" - powiedział ekspert.
Jego zdaniem układ powinien być zawarty na zdecydowanie dłuższy czas niż trzy lata. "Można zapisać, że po trzech latach nastąpią renegocjacje układu" - dodał. W ocenie Polkowskiego, układ mógłby także dotyczyć byłych pracowników służby zdrowia i obejmować ich jakąś opieką.
Ekspert KPP szacuje, że w tej chwili w Polsce obowiązuje ponad sto ponadzakładowych układów zbiorowych pracy oraz 9 tys. czynnych układów zakładowych. Jego zdaniem sam układ powinien odnosić się nie tylko do sprawy wynagrodzenia minimalnego. "Również do zapewnienia godziwości wynagrodzeń" - dodał.
Według Kodeksu pracy jeżeli pracowników, dla których ma być zawarty układ ponadzakładowy, reprezentuje więcej niż jedna organizacja związkowa, rokowania w celu zawarcia układu prowadzi ich wspólna reprezentacja lub działające wspólnie poszczególne organizacje związkowe.
W razie gdy organizacja pracodawców zrzeszająca pracodawców, którzy mają być objęci układem ponadzakładowym, wchodzi w skład federacji lub konfederacji, prawo do zawarcia układu przysługuje organizacji, w której pracodawcy są bezpośrednio zrzeszeni.
W myśli przepisów Kodeksu pracy reprezentatywną organizacją związkową jest grupa zrzeszająca co najmniej 10 proc. ogółu pracowników objętych zakresem działania statutu, nie mniej jednak niż 10 tys. pracowników, lub zrzeszająca największą liczbę pracowników, dla których ma być zawarty określony układ ponadzakładowy.
Na wspólny wniosek organizacji pracodawców i ponadzakładowych organizacji związkowych, które zawarły układ minister właściwy do spraw pracy może - gdy wymaga tego ważny interes społeczny - rozszerzyć, w drodze rozporządzenia, stosowanie układu na pracowników zatrudnionych u pracodawcy nie objętego żadnym układem ponadzakładowym, prowadzącego działalność gospodarczą taką samą lub zbliżoną do działalności pracodawców objętych tym układem.
Wniosek o rozszerzenie stosowania układu ponadzakładowego powinien wskazywać nazwę pracodawcy i jego siedzibę, a także uzasadnienie potrzeby rozszerzenia stosowania układu ponadzakładowego. (PAP)
gdy/ pz/ mhr/
