Przewodnicząca Sejmu Republiki Litewskiej Irena Degutiene podkreśliła w piątek, że dopóki Ukraina nie stanie się pełnoprawnym członkiem UE, budowa wspólnego bezpieczeństwa europejskiego nie zostanie ukończona.
Degutiene otworzyła w Wilnie obrady III sesji Zgromadzenia Parlamentarnego Litwy, Polski i Ukrainy.
Tematem spotkania jest bezpieczeństwo energetyczne, w tym debata nad utworzeniem Europejskiej Wspólnoty Energetycznej. W obradach oprócz Degutiene udział biorą: marszałek Senatu Bogdan Borusewicz, przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy Wołodymyr Łytwyn, a także przedstawiciele rządów, politolodzy i eksperci.
Degutiene podkreśliła, że Polska i Litwa będąc członkami Unii Europejskiej nie mogą "zamykać oczu" i ignorować faktu, że na drodze Ukrainy do wspólnoty europejskiej tworzonych jest wiele przeszkód.
"Musimy po raz kolejny wyraźnie powiedzieć, że taka linia podziału nas nie zadowala i dopóki Ukraina nie stanie się pełnoprawnym członkiem UE, dopóty budowa wspólnego domu bezpieczeństwa europejskiego nie zostanie ukończona" - powiedziała.
Według niej, najważniejszą misją polsko-litewsko-ukraińskiego Zgromadzenia powinno być "uczynienie wszystkiego, co możliwe, aby droga Ukrainy do UE była szybsza i łatwiejsza".
Podkreśliła, że państwa unijne powinny poszerzyć strefę wolnego handlu o Ukrainę i stworzyć ułatwienia wizowe między UE a Ukrainą.
"Państwa Unii Europejskiej powinny wyraźnie zdecydować, gdzie rozpoczyna się i gdzie kończy Europa oraz (...) powinny jak najszerzej otworzyć swój rynek na Ukrainę i traktować to jako tymczasowy przystanek na drodze Ukrainy do UE" - zaznaczyła Degutiene.
Dodała, że akcesja Ukrainy nie znajduje się całkowicie w rękach państw unijnych, gdyż - jak podkreśliła - Ukrainie potrzebne są niezbędne reformy polityczne i gospodarcze, bez ich przeprowadzenia powrót do grona państw europejskich będzie niemożliwy.
Oceniła też, że energetyka stanowi współcześnie jedno z najważniejszych wyzwań dla bezpieczeństwa Europy Środkowej i Wschodniej.
"Bez niezależności energetycznej niemożliwa jest niezależność polityczna. Właśnie dlatego jako kluczowe zagadnienie obecnej sesji Zgromadzenia wysunęliśmy kwestie bezpieczeństwa energetycznego i mamy nadzieję, że przy udziale polskich, ukraińskich i litewskich ekspertów od bezpieczeństwa energetycznego uda nam się odnaleźć wspólny mianownik" - podkreśliła.
Według Borusewicza, trójstronne Zgromadzenie Parlamentarne jest ewenementem, gdyż obejmuje zarówno państwa należące do UE jak i Ukrainę, będącą poza wspólnotą europejską.
"Jest bardzo istotne, że w tym Zgromadzeniu jest także Ukraina, gdyż Ukraina jest dla Europy bardzo ważnym i istotnym krajem" - powiedział marszałek Senatu.
Podkreślił, że UE podejmując działania, które mają zapewnić bezpieczeństwo energetyczne, nie może czynić tego bez udziału Ukrainy.
"Jest istotne, że UE po okresie dyskusji nad Traktem Lizbońskim uznała wagę tego, co my określamy bezpieczeństwem energetycznym i podejmuje konkretne działania, które to bezpieczeństwo krajom unijnym powinno zapewnić. Ale nie da się tego bezpieczeństwa zapewnić bez udziału Ukrainy" - podkreślił Borusewicz.
Przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy Włodymyr Łytwyn zapewnił, że Ukraina podejmuje wiele działań, które zmierzają ku jak najszybszej stabilności jego kraju.
"Dzisiaj Ukraina stara się zbudować swoją politykę do 2030 roku. Staramy się odejść od polityki kadencyjności prezydenta i nadać jej perspektywę" - powiedział Łytwyn
Podkreślił, że dla Ukrainy XX wiek był okresem "utraconym". W XX wieku miało miejsce siłowe odłączenie Ukrainy od europejskiej wspólnoty. Nie możemy dopuścić do tego, aby Ukraina straciła pod tym względem także w XXI wieku" - zaznaczył.
Inicjatywa utworzenia Zgromadzenia powstała w maju 2005 r. w Łucku na Ukrainie. Parlamentarzyści Polski, Litwy i Ukrainy podpisali wówczas porozumienie o powołaniu Zgromadzenia, którego celem jest rozwijanie dialogu polsko-litewsko-ukraińskiego, pogłębianie współpracy między tymi krajami, a także wspieranie Ukrainy na drodze do członkostwa w Unii Europejskiej i NATO.
Pierwsze inauguracyjne posiedzenie Zgromadzenia odbyło się w czerwcu 2008 roku w Kijowie na Ukrainie. Drugie spotkanie, z inicjatywy marszałka Borusewicza, miało miejsce rok później w Lublinie, z okazji przypadającej wówczas 440. rocznicy podpisania w tym mieście unii polsko-litewskiej, zwanej Unią Lubelską, na mocy której utworzona została Rzeczpospolita Obojga Narodów.
Andrzej Gajcy (PAP)
agy/ jo/ ro/
