Co to jest postępowanie nakazowe?

Specyfiką postępowania nakazowego jest szybkie rozpoznawanie sprawy. Nie zawsze trzeba bowiem prowadzić bardzo skomplikowanego i rozbudowanego postępowania. Dowiedz się, kiedy stosowane jest postępowanie nakazowe?

Podstawowym atutem postępowania nakazowego jest przyspieszenie procesu sądowego. Jest bowiem jasne, że w sprawach, które są oczywiste, nie istnieje konieczność przeprowadzania rozprawy. Nie trzeba też wzywać stron do wstawiennictwa przed sądem.

Postępowanie nakazowe wszczynane jest wyłącznie na wniosek tego, kto wytacza powództwo. Nakaz zapłaty wydawany jest przez sąd w sytuacji, gdy sprawa dotyczy roszczenia pieniężnego, które jest potwierdzone odpowiednim dokumentem, który jest dołączony do pozwu.

Sąd uzna roszczenie za oczywiste, gdy do powód razem z pozwem załączy potwierdzenie w formie:

• urzędowego dokumentu;
• wezwania do zapłaty wraz z ze sporządzonym na piśmie oświadczeniu, w którym dłużnik uznaje dług;
• potwierdzonego przez dłużnika rachunku.

Poza tym sąd może wydać nakaz zapłaty z innych dokumentów. Mogą nimi być weksle i czeki, których prawdziwość nie nasuwają żadnych wątpliwości. W dalszej kolejności sąd, wydając nakaz zapłaty, uwzględni potwierdzenie roszczenie na podstawie umowy albo potwierdzonego doręczenie i przyjęcia przez dłużnika rachunku albo faktury.

Sąd może wydać wyrok w postępowaniu nakazowym tylko wtedy, gdy uzna, że wina pozwanego i okoliczności nie wzbudzają żadnych wątpliwości. Gdy sprawa nie nadaje się do rozpatrzenia w postępowaniu nakazowym, to sąd decyduje się przeprowadzić rozprawę.

Nakaz zapłaty wydaje się na niejawnym posiedzeniu, czyli takim bez osobistego stawiania się stron. Jest on później razem z pozwem i załącznikami do niego doręczany pozwanemu.

Ten ma 2 tygodnie na uregulowanie kwoty i rozliczenie roszczenia albo na to, by zgłosić zarzuty wobec pozwu.

Pismo zaskarżające trzeba wnieść do sądu, który wydał nakaz. Zgłaszając sprzeciw od nakazu zapłaty, dłużnik musi opisać faktyczne okoliczności sprawy i dołączyć dowody, które poprą ten sprzeciw. Pozwany musi dokładnie określić zakres, w jakim skarży pozew i wnosi do niego zarzuty. Po wniesieniu zarzutów sąd wyznacza rozprawę, po której wyda wyrok. Wyrok może utrzymać nakaz w całości lub w części albo go uchylić. W pierwszym wypadku sąd orzeka konieczność spełnienia roszczenia zgodnie z żądaniem z pozwu. W drugim odrzuca pozew lub umarza postępowania.

Jeżeli sprzeciw wniesiony jest właściwie, dochodzi do sytuacji, jakby w ogóle nie wydano wyroku nakazowego.

Gdy pozwany w ciągu dwóch tygodni od dostarczenia pozwu nie wniesie sprzeciwu, nakaz staje się prawomocny i nie ma już możliwości wniesienia skutecznego zaskarżenia.

Jeżeli nakaz zapłaty został wydany w takim postępowaniu, gdy był zaskarżony i ma się odbyć rozprawa, jest on zabezpieczeniem i jest wykonalny. Znaczy to dokładnie tyle, że jeśli wierzyciel ma w ręku nakaz zapłaty, to może skierować pismo do komornika, aby zajął on rachunek bankowy dłużnika. Jeśli tak się stanie, zablokowane środki są zabezpieczeniem w czasie postępowania sądowego.

Trzeba pamiętać, że postępowanie sądowe powinno być ostatnim etapem dochodzenia roszczenia. Na początku zawsze trzeba wzywać dłużnika do zapłaty. Zdarza się, że dobrze przygotowane wezwanie do zapłaty wystarczy, by odzyskać należność.