Jak rozliczyć VAT od transakcji wewnątrzwspólnotowej

Przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz (art. 9 ust. 1 ustawy o VAT).

WNT rozliczamy w momencie powstania obowiązku podatkowego. Zgodnie z zasadą ogólną, obowiązek podatkowy przy WNT powstaje 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano jego dostawy (art. 20 ust. 5 VATU). W przypadku, gdy przed ww. terminem podatnik podatku od wartości dodanej wystawił fakturę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury (art. 20 ust. 6 VATU).

Zatem, dla prawidłowego rozliczenia WNT (wykazania w odpowiednim rejestrze sprzedaży i deklaracji VAT-7) decydujące znaczenie ma to, czy (a jeżeli tak to kiedy) dostawca (sprzedawca)
wystawił fakturę VAT dokumentującą swoją sprzedaż.

_ Polska spółka A nabyła od litewskiego kontrahenta śruby niklowane. Śruby dostarczono spółce 10.01.2011 r. Spółka nie otrzymała nigdy faktury dokumentującej sprzedaż. Obowiązek podatkowy z tytułu opisanego WNT powstał 15.02.2011 r. _

Polska spółka A nabyła od litewskiego kontrahenta blachę. Towar dostarczono spółce 10.01.2011 r. W dniu 10.01.2011 r. kontrahent wystawił też fakturę VAT dokumentującą ww. transakcję. Faktura VAT została wystawiona przez kontrahenta przed 15 dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów. Obowiązek podatkowy z tytułu WNT powstał zatem w dniu jej wystawienia, tj. 10.01.2011 r. **

Faktura VAT wystawiona z opóźnieniem a moment powstania obowiązku podatkowego_ _

_ Polska spółka A nabyła od kontrahenta ze Słowacji lampki choinkowe. Towar został dostarczony 10.01.2011 r. Fakturę dokumentującą transakcję sprzedawca wystawił dopiero w dniu 26.03.2011 r. _

[ ( http://static1.money.pl/i/h/104/t100456.jpg ) ] (http://msp.money.pl/wiadomosci/prawo/artykul/faktura;pdf;a;transakcje;wewnatrz;unii;europejskiej,113,0,862577.html) Faktura PDF a transakcje wewnątrz Unii Europejskiej
Dla prawidłowego określenia momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu WNT należy ustalić czy sprzedawca wystawił fakturę przed 15-tym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym doszło do dostawy towarów, czy też nie. W przypadku, gdy sprzedawca fakturę wystawi z opóźnieniem (po 15-tym dniu miesiąca, o którym mowa w zdaniu poprzednim), wówczas okoliczność ta nie wpływa na moment powstania obowiązku podatkowego. Powstaje on 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu dokonania dostawy towaru.

W wyżej wymienionym przykładzie faktura VAT została wystawiona przez słowackiego kontrahenta po 15 dniu miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów (czyli po 15.02.2011 r.). Obowiązek podatkowy w WNT powstał zatem 15.02.2011 r.

W praktyce dość często zdarza się, że sprzedawca wystawi fakturę VAT w momencie kiedy dokonuje dostawy towaru, jednakże dokument ten - z przyczyn niezależnych od stron - dotrze do nabywcy z dużym opóźnieniem (czyli po rozpoznaniu obowiązku podatkowego z dniem 15-go dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym doszło do dostawy). Okoliczność otrzymania faktury z opóźnieniem, jakkolwiek niezależna od nabywcy, w żaden sposób nie zwalnia go z konieczności rozpoznania obowiązku podatkowego z tytułu WNT w dacie ww. faktury. Oznacza to niejednokrotnie, że niezbędnym staje się wówczas skorygowanie złożonych już deklaracji VAT oraz informacji podsumowujących.

_ Polska spółka A zakupiła od kontrahenta niemieckiego wazony szklane. Wazony dostarczono do siedziby nabywcy 23.02.2011 r. Spółka A do 25.03.2011 r. nie otrzymała faktury VAT dokumentującej ww. czynność. Rozpoznała zatem obowiązek podatkowy z dniem 15.03.2011 r. (15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy). Jak się okazało faktura zaginęła na poczcie. W kwietniu 2011 r. spółka otrzymała ww. dokument wraz z przeprosinami. Jego analiza wykazała, że kontrahent wystawił fakturę w dniu 25.02.2011 r. Powyższe oznacza, że obowiązek podatkowy z tytułu WNT powstał po stronie Spółki w lutym 2011 r. Spółka powinna dokonać korekt deklaracji VAT-7 za miesiące odpowiednio: luty oraz marzec 2011 r. należy również skorygować złożone uprzednio informacje podsumowujące. _

Jeżeli przed dokonaniem dostawy towarów mających stanowić przedmiot WNT, nabywca uiścił całość lub część należności, wówczas obowiązek podatkowy z tytułu powyższej transakcji (WNT) powstaje z chwilą wystawienia przez podatnika podatku od wartości dodanej faktury potwierdzającej otrzymanie owej należności.

Z powyższych regulacji prawnych wynika, że faktura wystawiona przez kontrahenta (dostawcę) z tytułu uiszczenia na jego rzecz przedpłaty (zaliczki, zadatku itd.) na poczet dostawy towarów, która stanowić będzie WNT po stronie nabywcy, powinna potwierdzać otrzymanie przez niego owej przedpłaty. W praktyce obrotu gospodarczego zachodzą w istocie dwa rodzaje przypadków, mianowicie:

• kontrahent (dostawca) wystawia fakturę VAT po otrzymaniu przedpłaty;
  • kontrahent (dostawca) wystawia fakturę VAT przed otrzymaniem przedpłaty.

W pierwszym przypadku obowiązek podatkowy z tytułu WNT powstaje z chwilą wystawienia przez kontrahenta faktury (potwierdzającej otrzymanie przedpłaty).

_ Polska Spółka A podpisała kontrakt z litewskim kontrahentem na zakup z Litwy maszyny do produkcji soków owocowych. W umowie wskazano, że w terminie 14 dni od podpisania Spółka A ma obowiązek zapłacić kontrahentowi zaliczkę w wysokości 30% należności. Spółka A zapłaciła zaliczkę 3.01.2011 r. Kontrahent otrzymał zaliczkę 7.01.2011 r. W dniu 10.01.2011 r. udokumentował ten fakt fakturą VAT. Litewski kontrahent wystawił fakturę po otrzymaniu zaliczki przez Spółkę A. Potwierdza więc ona fakt otrzymania zaliczki. Faktura ta generuje więc obowiązek podatkowy z tytułu WNT. Powstał on po stronie Spółki A 10.01.2011 r. _

W drugim przypadku obowiązek podatkowy nie powstanie z datą wystawienia faktury VAT. Aby wystawienie przez kontrahenta faktury VAT dotyczącej zaliczki na poczet WNT skutkowało po stronie nabywcy powstaniem obowiązku podatkowego, koniecznym jest zachowanie określonej chronologii zdarzeń. Początkowo:

• musi dojść do otrzymania przez przyszłego dostawcę towaru przedpłaty, a dopiero później
  • do wystawienia faktury ją potwierdzającej.

W sytuacji, gdy wskazana chronologia nie jest zachowana, faktura wystawiona przez kontrahenta przed otrzymaniem przez niego zaliczki nie wywołuje u nabywcy skutków w podatku VAT. Obowiązek podatkowy względem uiszczonych zaliczek powstanie w tym samym momencie, w którym obowiązek ten zaistnieje dla całej transakcji (WNT). Jeżeli dostawca wystawi fakturę przed otrzymaniem przedpłaty, wówczas nie skutkuje ona powstaniem obowiązku podatkowego w podatku VAT.

_ Polska Spółka A podpisała 1.1.2011 r. kontrakt z litewskim kontrahentem na zakup z Litwy maszyny do produkcji soków owocowych. W umowie wskazano, że w terminie 14 dni od podpisania Spółka A ma obowiązek zapłacić kontrahentowi zaliczkę w wysokości 30 proc. należności. Kontrahent nie czekając na zapłatę 2.01.2011 r. wystawił fakturę, na podstawie której Spółka miała dokonać wpłaty zaliczki. Spółka A zapłaciła zaliczkę 14.01.2011 r. Kontrahent otrzymał zaliczkę 16.01.2011 r. Nie udokumentował tego faktu żadną fakturą VAT (twierdził bowiem, że odpowiedni dokument już wystawił). W związku z faktem, że ww. faktura nie potwierdza faktu otrzymania zaliczki przez sprzedawcę (jest raczej wezwaniem do jej zapłaty), faktura ta nie generuje obowiązku podatkowego z tytułu WNT u nabywcy maszyny. Obowiązek ten powstanie dopiero w chwili zakończenia transakcji na zasadach ogólnych. _ **

Polska Spółka nabyła 100 kg towaru od kontrahenta z Wielkiej Brytanii. Dostawa została udokumentowana dokumentem WZ z dnia 04.02.2011 r. oraz dwiema fakturami odpowiednio: z dnia 04.02.2011 r. (50 kg) oraz z dnia 20.05.2011 r. (50 kg). Jak tutaj rozpoznać obowiązek podatkowy?

W analizowanym przypadku dostawa towaru nastąpiła w dniu 4.02.2011 r. Pierwsza faktura częściowa została wystawiona w tym samym dniu (przed 15.03.2011 r.). W związku z powyższym uznać należy, że w zakresie 50 kg towaru udokumentowanych fakturą z 04.02.2011 r. obowiązek podatkowy powstał w dniu 04.02.2011 r. Natomiast w zakresie pozostałych 50 kg towaru obowiązek podatkowy powstał 15-go dnia miesiąca następującego po dostawie, tj. w dniu 15.03.2011 r. (druga faktura została bowiem wystawiona dopiero 20.05.2011 r., czyli po 15-tym dniu miesiąca następującego po dostawie).