Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Kto musi go utworzyć?

Dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych, _ wczasy pod gruszą _ czy tworzenie żłobków, przedszkoli i klubów dziecięcych - na takie cele mogą być przeznaczone środki, które pracodawca gromadzi w zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Nie wszyscy muszą jednak go tworzyć. Zobacz, od czego zależy ten obowiązek i kto może z niego zrezygnować.

Fundusz to pula pieniędzy, którą zarządza pracodawca, na finansowanie działalności socjalnej w przedsiębiorstwie. Wpływy do niego stanowią obowiązkowe coroczne odpisy, dokonywane przez pracodawcę w wysokości:

• 1093,93 złotych (37,5 procent przeciętnego wynagrodzenia w drugim półroczu 2010 roku) za każdego pracownika zatrudnionego w _ normalnych _ warunkach,
• 1458,57 złotych (50 procent) za każdego, wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,
• 145,86 złotych (5 procent), za pracownika młodocianego w pierwszym, 175,03 złotych (6 procent) w drugim i 204,20 złotych (7 procent) - w trzecim roku nauki.

Wysokość obligatoryjnego odpisu nie zmieniła się od czterech lat. Środki dostępne w zakładowym funduszu mogą być jednak zwiększane na przykład o:

• wpływy z opłat pobieranych od osób i jednostek organizacyjnych, które odpłatnie korzystają na przykład z obiektów zakładowych,
• darowizny oraz zapisy osób fizycznych i prawnych,
• odsetki od środków tego funduszu,
• wpływy z oprocentowania pożyczek udzielonych pracownikom na cele mieszkaniowe,
• środki pozyskane na przykład ze sprzedaży zakładowych lokali mieszkalnych,

Dodatkowo pracodawca może odprowadzać 182,32 złotych (6,25 procent przeciętnego wynagrodzenia) za każdego emeryta, rencistę lub niepełnosprawnego, którego zatrudnia.

Zgodnie z ustawą o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, obowiązek utworzenia go mają pracodawcy:

• którzy zatrudniają (w przeliczeniu na pełne etaty) przynajmniej 20 pracowników,
• którzy prowadzą działalność w formie jednostek budżetowych lub samorządowych zakładów budżetowych, niezależnie od liczby pracowników.

Środki zgromadzone na nim mogą być przeznaczone na pomoc finansową i rzeczową (na przykład w formie zapomóg, bonów lub paczek świątecznych) lub dofinansowanie do wypoczynku letniego lub zimowego zarówno dzieci i młodzieży, jak i samego pracownika (tak zwane _ wczasy pod gruszą _). Świadczenie otrzymane z funduszu są zwolnione ze składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Niewykorzystane w danym roku kalendarzowym środki przechodzą na kolejny.

Świadczenia nie mogą być rozdzielane pomiędzy pracowników na zasadzie _ każdemu po równo _. Wysokość dofinansowania lub pomocy powinna być ściśle uzależniona od sytuacji socjalnej zatrudnionego.

Właściciele firm, w których pracuje mniej niż 20 osób, mogą zrezygnować z tworzenia funduszu i na przykład wypłacać tak zwane świadczenia urlopowe (choć nie mają takiego obowiązku). Przysługują one każdemu pracownikowi, który korzysta z przynajmniej 14 dni kalendarzowych urlopu pod rząd i są ustalane indywidualnie dla poszczególnych przedsiębiorstw.