Zmiany w VAT. Zaliczki a wystawienie faktury

Przedsiębiorcy powinni liczyć się z faktem, że otrzymanie przedpłaty wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego na gruncie podatku VAT oraz powinnością jej odpowiedniego udokumentowania. Jak jednak wygląda kwestia obowiązków w przypadku zaliczki otrzymanej w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów? W poniższym artykule rozwiewamy wszelkie wątpliwości.

WDT a obowiązek podatkowy

W przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów obowiązek podatkowy powstaje w momencie wystawienia faktury przez podatnika, w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po tym, w którym dokonano dostawy – określa to zasada wyrażona w art. 20 ust. 1 ustawy o VAT.

W tej sytuacji wiążąca będzie więc data wystawienia faktury przez unijnego dostawcę. Termin powstania obowiązku podatkowego w VAT ulegnie zmianie wyłącznie w sytuacji, gdy sprzedawca wystawi fakturę ze sporym opóźnieniem lub nie zrobi tego wcale – wtedy WDT należy wykazać 15 dnia miesiąca następującego po tym, w którym miała miejsce transakcja sprzedaży.

W sytuacji, gdy przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część zapłaty lub jej całość (rata, zaliczka, zadatek, przedpłata), obowiązek podatkowy powstanie w momencie jej otrzymania – mówi o tym art. 19a ust. 8 ustawy o VAT. Oznacza to, że przedsiębiorca zobowiązany jest do rozliczenia podatku VAT w dacie otrzymania zapłaty. Z kolei do 15 dnia następnego miesiąca po dokonaniu dostawy towaru lub wykonania usługi należy wystawić fakturę dokumentującą zapłatę.

Podatnik zobowiązany do ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej ma obowiązek zarejestrowania zaliczki za pomocą tego urządzenia, uwzględniając datę otrzymania przedpłaty. Zasady te odnoszą się do obrotu krajowego.

Obowiązek podatkowy z tytułu otrzymanej zaliczki nie powstanie przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów (WDT), co oznacza, że podatnik nie ma obowiązku wystawiania faktury zaliczkowej - wynika to z uchylenia ust. 3 w art. 20 ustawy o VAT. Do dziś jednak nie wszyscy przedsiębiorcy mają świadomość tej różnicy i dokumentują transakcje zagraniczne na takich samych zasadach, jak transakcje krajowe.

Wystawienie faktury zaliczkowej może nieść ze sobą niepożądane konsekwencje, takie jak np. nieprawidłowa interpretacja faktury przez nabywcę lub księgowego firmy, który wykaże ją w deklaracji VAT oraz informacji podsumowującej VAT-UE. W tym miejscu należy podkreślić, że rozliczenie transakcji wewnątrzwspólnotowych powinno odbywać się po obu stronach w sposób równoległy (w przypadku towarów u nabywcy ma miejsce WNT, natomiast u sprzedawcy WDT).

W wyniku wykazania zaliczki jako transakcji wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów może dojść do błędnego rozliczenia, w następstwie którego konieczna będzie korekta deklaracji, co może przysporzyć dodatkowych problemów.

Należy pamiętać, że otrzymanie zaliczki do transakcji wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów nie rodzi obowiązku podatkowego w VAT. Z tego też względu podatnik rozliczający się w Polsce nie powinien dokumentować wpływu pieniędzy poprzez fakturę zaliczkową – tym bardziej, że nie ma takiego obowiązku.

Więcej o zmianach w VAT