Waloryzacja emerytur odbywa się co roku, w pierwszy dzień marca. Ma to być dopasowanie jej wysokości do poprawiających się zarobków, a także dostosowanie do coraz wyższych kosztów życia.
Obowiązek waloryzacji
Coroczna waloryzacja jest obowiązkowa na postawie standardów, które są określone w konwencjach Międzynarodowej Organizacji Pracy i Rady Europy. Zgodnie z tymi dokumentami w różnych systemach mamy do czynienia z odmiennymi zasadami waloryzacji.
Jeżeli system zakłada niemożność dopuszczenia do spadku realnej wartości dochodów, to do waloryzacji stosuje się indeks cen i kosztów utrzymania. Jeżeli system zakłada wzięcie pod uwagę ogólny wzrost poziomu życiu, to zwykle brany jest pod uwagę wzrost przeciętnej płacy.
Co to jest waloryzacja?
Waloryzacja jest więc dopasowaniem wysokości emerytur i rent do rosnących kosztów utrzymania, a także rosnących zarobków. Jeśli waloryzacja nie będzie przeprowadzona, to emerytury lub rent będą miały coraz niższą realną wartość, przez co w krótkim czasie nie pozwoliłyby zaspokoić podstawowych potrzeb emeryta.
Jak przebiega waloryzacja?
Waloryzacja emerytur i rent jest przeprowadzana co roku od 1 marca. Obliczenie waloryzacji jest proste. Mnoży się kwotę świadczenia i podstawę wymiaru takiego świadczenia przez wskaźnik waloryzacji. Waloryzacja obejmuje kwotę świadczenia, a także podstawę jego wymiaru w wysokości, która przysługuje w ostatnim dniu lutego.
Jak oblicza się wskaźnik waloryzacji?
Wskaźnik waloryzacji oparty jest na średniorocznym wskaźniku cen towarów i usług konsumpcyjnych, które obowiązują w poprzednim roku kalendarzowym. Wskaźnik ten powiększa się przynajmniej o 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.
Wskaźnik cen i usług oparty jest na średniorocznym wskaźniku towarów i usług gospodarstw domowych prowadzonych przez emerytów i rencistów lub ogólnym wskaźnik cen towarów i usług o ile jest on wyższy. Jeżeli przeciętne wynagrodzenie wzrośnie o przynajmniej 20 proc., wtedy waloryzacja jest negocjowana w ramach Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych.
Jeżeli po przedstawieniu prognoz dotyczących wskaźnika inflacji, który jest podstawą do ustalenia ustawy budżetowej i uzgodnieniu poziomu waloryzacji, Komisja zgodzi się na określony poziom waloryzacji emerytur, wskaźnik ten jest ogłaszany w Monitorze Polskim.
Jeżeli natomiast Komisja nie będzie w stanie dogadać się z władzami państwowymi, to Rada Ministrów samodzielnie decyduje o tym, jak bardzo będzie podniesiona emerytura i renta.
W 2019 roku emerytury i renty również będą zwaloryzowane. Podwyżka będzie nie mniejsza niż 70 złotych brutto. Tę kwotę dostaną ci emeryci, których świadczenie nie przekracza 2147,30 zł brutto. Jest to największa podwyżka od lat.
Przepisy o waloryzacji obejmą 4,7 mln emerytów i rencistów, 105 tys. osób, które otrzymują świadczenia przedemerytalne, a także 281 tys. osób korzystających z rent socjalnych. Nie można też zapomnieć o świadczeniobiorcach KRUS, których jest 1,14 mln.