Istotą faktoringu jest wykupienie przez faktora należności wynikających z faktur z odroczonym terminem płatności (nieprzeterminowanych). W zamian faktorant otrzymuje środki wcześniej niż to wynika z terminu zapadalności wierzytelności. Zachodzi zatem konieczność ujęcia ich w księgach rachunkowych.
Rodzaje faktoringu
Jeśli chodzi o faktoring, księgowanie zależy przede wszystkim od rodzaju usługi. Dlatego warto poznać podział uwzględniający stopień odpowiedzialności faktora za ryzyko niewypłacalności kontrahenta.
- Faktoring właściwy (pełny)
Znany również jako faktoring bez regresu. W tym przypadku faktor wykupuje wierzytelności handlowe i jednocześnie przejmuje na siebie ryzyko związane z niewypłacalnością kontrahenta. W efekcie faktorant nie ponosi żadnej odpowiedzialności finansowej w razie nieuregulowania należności przez dłużnika.
- Faktoring niewłaściwy (niepełny)
Określany jest mianem faktoringu z regresem. W tym przypadku faktor przejmuje wierzytelności handlowe, jednak ryzyko niewypłacalności dłużnika spoczywa na faktorancie.
- Faktoring odwrotny
To szczególny rodzaj usługi, w którym faktor spłaca bieżące zobowiązania przedsiębiorcy wobec dostawców.
Faktoring – księgowanie zależne od jego rodzaju
Jeśli chodzi o faktoring, księgowanie ma nieco inny przebieg. Dlatego w pierwszej kolejności należy określić rodzaj usługi, a następnie wybrać odpowiedni sposób ewidencji tego typu transakcji.
- Księgowanie faktoringu pełnego
Jeżeli – w ramach podpisanej umowy – faktorant przeniósł całą odpowiedzialność na faktora, utracił on pełną kontrolę nad wierzytelnością. W tym przypadku należy pamiętać o tym, aby wyksięgować wierzytelności z ksiąg rachunkowych faktoranta – pod datą przekazania wierzytelności faktorowi. Oznacza to, że transakcja pojawia się wyłącznie po aktywnej stronie bilansu faktoranta – kwota należna od faktora jest zaliczana do przychodów. W pasywach bilansu taka usługa nie jest odnotowywana. Natomiast w koszty uzyskania przychodu można zaliczyć wszelkie opłaty pobierane przez faktora, do uregulowania których zobowiązany jest faktorant.
- Księgowanie faktoringu niepełnego
Jeżeli na faktorancie ciąży ryzyko niewypłacalności kontrahenta, wówczas transakcja ewidencjonowana jest po stronie aktywów i pasywów przedsiębiorcy. Za przychód firmowy uznaje się należności wynikające z wystawionych faktur oraz zapłatę za wierzytelność otrzymaną od faktora. Natomiast do kosztów uzyskania przychodów wlicza się zobowiązania wobec faktora tj. wszelkie opłaty nałożone na przedsiębiorcę w związku z korzystaniem z usług faktoringowych.
- Księgowanie faktoringu mieszanego
Faktoring mieszany stanowi połączenie usługi z regresem i bez regresu. Oznacza to, że faktor przejmuje na siebie ryzyko niewypłacalności kontrahenta wyłącznie w odniesieniu do konkretnej części wierzytelności. Jak zatem powinna wyglądać prawidłowa ewidencja takiej transakcji?
Do przychodów firmowych należy zaliczyć należność od faktora z tytułu wykupionej przez niego należności. W koszty uzyskania przychodu można wliczyć tę część wierzytelności, którą przejął faktor – w ramach umowy o przejęciu odpowiedzialności. Pozostałą część należności należy zaksięgować na koncie „rozrachunki z odbiorcami” – do czasu uregulowania kwoty.
- Księgowanie faktoringu odwrotnego
W przypadku księgowania faktoringu odwrotnego, dłużnik przedstawia faktorowi dokumenty kosztowe. Faktor je finansuje, w efekcie czego taka transakcja powinna znaleźć się po stronie pasywnej w bilansie faktoranta.
Czy warto skorzystać z faktoringu?
Księgowanie faktoringu może wydawać się skomplikowane. Jednak nie warto rezygnować z tego typu usługi wyłącznie z powodu trudności ewidencjonowania tego typu wierzytelności. Można bowiem skorzystać z pomocy wyspecjalizowanych biur rachunkowych, a samemu czerpać korzyści wynikające z tej formy finansowania.
Decydując się na faktoring, możesz liczyć m.in. na:
- utrzymanie płynności finansowej, np. poprzez uniknięcie zatorów płatniczych oraz „odmrożenie” środków z wystawionych faktur,
- zbudowanie wizerunku rzetelnej i wiarygodnej firmy, dzięki możliwości terminowego regulowania własnych zobowiązań,
- zwiększenie konkurencyjności, np. poprzez wystawianie faktur z odroczonym terminem płatności,
- lepsze warunki współpracy z dostawcami, dzięki szybkiemu regulowaniu faktur kosztowych.
Rozważ faktoring jako zewnętrzną formę finansowania, która daje dostęp do środków na długo przed terminem uregulowania należności przez kontrahentów.