Aliszer Usmanow – miliarder, biznesmen z mafijną przeszłością i przyjaciel Putina

Kiedy zachodnie sankcje wchodziły w życie, głośno zrobiło się o ogromnym jachcie Aliszera Usmanowa. Jednostka pływająca została skonfiskowana w Hamburgu dwa dni po tym, jak miliarder znalazł się na czarnej liście. Choć biznesmen stracił jacht warty ok. 600 mln dolarów, może nie odczuć dalszych skutków działań sankcji.

Może się tak stać, ponieważ miliarder ulokował setki milionów, brytyjskie nieruchomości oraz jacht w funduszach powierniczych. To fundusze, których nie można rozwiązywać ani nawet zmieniać ich warunków po ich ustanowieniu. Oznacza to, że Usmanow nie jest właścicielem aktywów, które zostały zamrożone. Niestety to samo może dotyczyć innych rosyjskich oligarchów objętych sankcjami krajów zachodnich.

Aliszer Usmanow, uzbecko-rosyjski biznesmen urodzony w 1953 r. zawsze miał smykałkę do interesów. Swoją pierwszą fortunę zarobił, produkując w latach 90. plastikowe torby, które były towarem deficytowym w byłym już Związku Radzieckim. Warto jednak zwrócić uwagę, że miliarder wywodzi się z kręgów przestępczych.

Zanim zarobił swoje pierwsze duże pieniądze, wcześniej związał się z uzbecką mafią narkotykową. W 1980 r. został skazany przez trybunał wojskowy Uzbeckiej SSR za łapówki i wymuszenia. 6 lat spędził na pracy w obozie. Został w pełni zrehabilitowany przez Sąd Najwyższy Uzbekistanu w 2000 r. Znane są również powiązania Usmanowa z największą rosyjską mafią sołncewską.

Na liście Forbesa najbogatszych rosyjskich oligarchów 2021 r. Usmanow zajmuje 7. miejsce, tuż pod Giennadijem Timczenko i nad Andriejem Melniczenko. Jego majątek oszacowano na 18,4 mld dol.

Usmanow prowadzi interesy w różnych branżach. Największe pieniądze przynoszą mu jednak inwestycje w metale szlachetne, żelazo, stal, czy gaz ziemny. Jest współwłaścicielem Metalloinvest zajmującym się wydobywaniem metali szlachetnych, produkcją stali. Jest także prezesem spółki przeprowadzającej inwestycje i transakcje dla Gazpromu. Własnością oligarchy jest Gallagher Holdings, holding inwestujący głównie w przemysł wydobywczy, stalowy, technologie, ropę naftową i gaz, media i farmakologię zarejestrowany w pełni na Cyprze.

Daleko idące biznesy Aliszera Usmanowa sięgają także mediów. W 2006 r. Usmanow kupił gazetę Kommiersant oraz kilka stacji TV. W 2015 r. natomiast zainwestował kilkadziesiąt milionów dolarów w firmę Uber. Może się także pochwalić udziałami w Xiaomi. Usmanow był jednym z pierwszych inwestorów Facebooka.

Aliszer Usmanow, jako wielki miłośnik piłki nożnej, angażuje się również w sport. Był dużym udziałowcem londyńskiego klubu piłkarskiego Arsenal. W 2018 roku sprzedał 30 proc. udziałów za blisko 700 mln dol. w gotówce i zaczął sponsorować Everton. Inną pasją Usmanowa jest szermierka. Przez lata był prezesem Międzynarodowej Federacji Szermierczej (FIE).

Biznesmen jest znany z bliskich zażyłości z Władimirem Putinem. Od lat popiera jego działania polityczne. Prezydent Federacji Rosyjskiej docenił miliardera kilkoma odznaczeniami, w tym Orderem Honoru czy Orderem Za Zasługi dla Ojczyzny III i IV klasy.