Parterowa zabudowa, a wewnątrz mnóstwo nowinek technologicznych np. panele fotowoltaiczne pozwalające czerpać energię ze słońca. Do tego systemy do odzyskiwania wody deszczowej, pompy ciepła i LED-owe oświetlenie. Tak będzie wyglądał nowoczesny dworzec zaprojektowany w formule Innowacyjnych Dworców Systemowych.
Budowa IDS-ów to jeden z elementów Programu Inwestycji Dworcowych, którego zakończenie zaplanowano w 2023 roku.
W sumie w ramach tego programu PKP zmodernizują i wybudują od podstaw około 200 dworców.
Przed miesiącem podpisano umowę na budowę 20 nowoczesnych dworców na terenie ośmiu województw. Podzielono je na dwie kategorie – w zależności od liczby pasażerów, którą mają obsłużyć.
Gdzie powstaną Innowacyjne Dworce Systemowe?
Pierwsza kategoria to IDS-A. Czyli dworce w mniejszych budynkach z wydzieloną poczekalnią w formie półotwartej, ogrzewaną promiennikami ciepła.
Drugi typ obiektów to IDS-B – większe, z klimatyzowaną zamkniętą poczekalnią, z pomieszczeniami na kasy biletowe oraz wydzieloną przestrzenią przeznaczoną pod wynajem dla punktów handlowo-usługowych.
Wszystkie rodzaje dworców – i te mniejsze, i te większe – mają być dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Zainstalowane zostaną w nich m.in. ścieżki prowadzące dla niewidomych i niedowidzących czy też tablice tyflograficzne.
Dworce typu IDS-A powstaną na stacjach: Biadoliny (woj. małopolskie), Żelistrzewo (woj. pomorskie), Gorzkowice, Wilkoszewice (woj. łódzkie), Barchów, Przetycz (woj. mazowieckie).
Natomiast IDS-B – w Chałupach (woj. pomorskie), Biskupicach Wielkopolskich, Pobiedziskach Letnisku (woj. wielkopolskie), Janikowie (woj. kujawsko-pomorskie), Rogowie (woj. łódzkie), Chrzęsnym, Dobczynie, Ząbkach (woj. mazowieckie), Czarnej Tarnowskiej (woj. podkarpackie), Sterkowcu (woj. małopolskie), Kaniach, Kraśniku, Sadurkach, Świdniku Mieście (woj. lubelskie).
Koszt wykonania wszystkich inwestycji to niemal 90 mln zł. Budowa nowych dworców zostanie dofinansowana ze środków unijnych, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
Dworzec w Ciechanowie
Inteligentne zarządzanie dworcem
Dotychczas Innowacyjne Dworce Systemowe powstały w Nasielsku, Mławie, Ciechanowie i Strzelcach Krajeńskich Wschodnich. Jako jedne z pierwszych nad którymi obecnie trwają prace, będę otwierane obiekty m.in. w Oświęcimiu, Nidzicy czy Pomiechówku.
By ich utrzymanie było jak najbardziej efektywne. Budowa to jedno, ale kolejnym z priorytetów jest utrzymanie dworców.
Ma w tym pomóc Building Management System, czyli system inteligentnego zarządzania, który integruje instalacje znajdujące się na terenie obiektu: oświetlenie, zasilanie, wentylację, schody ruchome czy klimatyzację.
Dworzec w Nasielsku
Ładowarki dla miliona aut
Kolejne innowacyjne wyzwanie, jakie stoi przed koleją, to elektromobilność.
PKP aktywnie włączają się w ogłoszony przez premiera Mateusza Morawieckiego program na rzecz elektromobilności. Samochód elektryczny to doskonały i ekologiczny transport lokalny – pociąg jest niezastąpiony na dłuższych trasach.
Stąd przy niektórych dworcach już stoją punkty ładowania samochodów elektrycznych. Białe ładowarki z logo PKP są dostępne w czterech lokalizacjach na Śląsku: w Katowicach, Katowicach Ligocie, Gliwicach i Częstochowie.
Obecnie trwają przygotowania do uruchomienia kolejnych sześciu, m.in. w Warszawie, Wrocławiu, Opolu i Trójmieście.
Usługa ładowania jest bardzo prosta. Nie trzeba posiadać karty klienta, instalować aplikacji czy rejestrować się w systemie. Na każdej stacji jest dotykowy wyświetlacz LCD, który informuje krok po kroku, co należy zrobić.
Aby zakończyć ładowanie, trzeba tylko odebrać wydruk z kodem i bezpiecznie wyjąć kabel z gniazdka ładowarki. System jest na tyle bezpieczny, że nie może tego zrobić osoba trzecia.
W tej chwili trwa okres promocyjny, więc ładowanie jest bezpłatne. Później opłata za taką usługę, będzie pobierana z karty klienta przez ładowaniem.
Plany dworca w Oświęcimiu
Sztuczna inteligencja do usług pasażerów
Kolej przyszłości to nie tylko nowoczesne dworce czy punkty ładowania samochodów elektrycznych. To również wykorzystanie sztucznej inteligencji. Podczas styczniowego Kongresu Rozwoju Kolei rozstrzygnięto konkurs na innowacje. Jednym z jego laureatów jest platforma AR-BRIDGE, która zwyciężyła w konkursie InNOWacje #kolej2023.
Wykorzystuje ona najnowsze możliwości technologii Rozszerzonej Rzeczywistości oraz geolokalizację i zaawansowane algorytmy rozpoznawania obrazu i sztucznej inteligencji. Przykłady?
Poprzez zeskanowanie logo PKP lub dowolnie wybranego przez PKP markera pasażerowie mogliby na przykład wziąć udział w konkursie czy otrzymać dostęp do rozkładu jazdy pociągów, a geolokalizacja może znaleźć stację początkową, która jest najbliżej użytkownika.
Obecnie trwają analizy dotyczące możliwości wdrożenia rozwiązania.