Kto to jest senator?
Senat jest organem władzy w Polsce jako wyższa izba Parlamentu. W jego skład wchodzi 100 senatorów. Kim jest senator? To deputowany, który został wybrany w wyborach parlamentarnych w Rzeczypospolitej Polskiej.
Historia senatorów sięga czasów starożytnego Rzymu, kiedy to sprawowali oni podobne funkcje jak obecnie.
Senatorem zostaje osoba, która kandydowała w wyborach parlamentarnych. Po ogłoszeniu wyników wyborów Państwowa Komisja Wyborcza zgodnie z art. 277 Kodeksu wyborczego wręcza nowo wybranym senatorom zaświadczenie o wyborze. Kolejnym krokiem jest ślubowanie. Każdy przyszły senator składa je przed Senatem RP. Od tej chwili przysługuje mu immunitet, czyli prawo nietykalności.
Funkcji senatora nie można łączyć z funkcją posła na Sejm. Nie jest to jedyne ograniczenie. Nie mogą oni łączyć swojej funkcji w Senacie RP z funkcją:
- Prezydenta RP,
- posła do Parlamentu Europejskiego,
- Prezesa Narodowego Banku Polskiego,
- Prezesa Najwyższej Izby Kontroli,
- Rzecznika Praw Obywatelskich,
- Rzecznika Praw Dziecka,
- zastępców przywołanych rzeczników,
- członka Rady Polityki Pieniężnej,
- członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,
- sędziego,
- prokuratora,
- urzędnika służby cywilnej,
- funkcjonariusza służb mundurowych, np. Policji,
- wojewody,
- radnego samorządowego,
- wójta, burmistrza czy prezydenta miasta,
- ambasadora.
Jednak senator może być jednocześnie ministrem czy premierem.
Jakie są zadania senatora?
Senator zasiada w Senacie i powinien brać czynny udział w jego pracach w trakcie posiedzeń plenarnych i w komisjach. Ma utrzymywać kontakt z wyborcami. Pomimo faktu, że indywidualnemu senatorowi nie przysługuje prawo do inicjatywy ustawodawczej, jeśli zbierze się grupa co najmniej 10 senatorów bądź komisja senacka, mają oni prawo do podjęcia inicjatywy ustawodawczej na swój wniosek.
Senatorowie mogą wyrażać swoje stanowisko i zgłaszać wnioski w sprawach, które są rozpatrywane na posiedzeniach Senatu i jego organów. Mogą wybierać i być wybierani do organów Senatu, np. do Prezydium, ale i do komisji senackich. Mają prawo uczestniczyć w podejmowaniu inicjatyw ustawodawczych i uchwałodawczych oraz brać udział w dyskusjach nad sprawami rozpatrywanymi przez Senat lub komisje senackie. Mają prawo tworzyć kluby, koła lub zespoły senackie.
Ile lat musi mieć senator?
Nie każda osoba pełnoletnia ma prawo do bycia wybieranym w wyborach parlamentarnych jako kandydat na senatora. Zgodnie z prawem senatorem w Polsce może zostać jedynie obywatel, który ukończył 30 lat i jednocześnie dysponuje biernym prawem wyborczym.
Ile zarabia senator?
Senatorom w okresie sprawowania swojego mandatu, czyli w ramach 4-letniej kadencji, licząc od pierwszego posiedzenia Senatu, przysługuje uposażenie. Wypłacane jest ono miesięcznie, nawet za niepełne miesiące sprawowania mandatu. Uposażenie to odpowiada 80 proc. wysokości wynagrodzenia podsekretarza stanu. W 2022 roku była to kwota 12 826,64 zł brutto.