Polak znów w kosmosie. Po 40 latach. Tak zyska na tym Polska

O godz. 8:31 rano czasu polskiego wystartowała misja kosmiczna Ax-4 z udziałem polskiego astronauty Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. Start misji był kilkukrotnie przekładany, z uwagi na warunki pogodowe i kwestie techniczne.

O znaczeniu misji i wyzwaniach związanych z lotem kosmicznym opowiada dr hab. Grzegorz Brona, prezes zarządu Creotech Instruments, popularnego polskiego producenta systemów satelitarnych. Chociaż start rakiety przyciąga największą uwagę mediów, to właściwa praca naukowa i badawcza astronauty zacznie się dopiero na pokładzie stacji orbitalnej.

Moment startu jest najbardziej widowiskowy, ale to tylko początek misji, która będzie obfitować w wiele wyzwań technicznych i naukowych - wyjaśnia dr Brona.

Jak podkreśla ekspert, polski astronauta będzie realizował na pokładzie ISS szereg eksperymentów naukowych, które mogą przynieść przełomowe odkrycia w różnych dziedzinach. Prezes Creotech Instruments zaznacza, że udział polskiego astronauty w misji na ISS to również szansa na rozwój krajowego sektora kosmicznego.

Brona zwraca uwagę na potencjalne korzyści gospodarcze wynikające z rozwoju technologii kosmicznej w Polsce. Według niego, inwestycje w ten sektor mogą przynieść znaczący zwrot w postaci innowacyjnych rozwiązań, które znajdą zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu. Współpraca międzynarodowa przy projektach kosmicznych otwiera również drzwi dla polskich naukowców i inżynierów do globalnych sieci badawczych.

Zazwyczaj skupiamy się na tych eksperymentach w przestrzeni kosmicznej, które i tym razem pan Sławosz wykona. Za mało się skupiamy na tym, że to jest coś, co tak naprawdę pewnie zmieni ścieżki życiowe wielu, wielu Polaków. I to jest jeden aspekt, dlaczego to jest takie kluczowe. A drugi aspekt, to jest chyba ten moment, gdy po zmianie ustrojów 30 lat temu jesteśmy na etapie rozwoju kraju, gdzie nie tylko zastanawiamy się jak przetrwać do pierwszego. Choć pewnie wiele osób wciąż ma ten problem. Ale wydaje mi się, że w znacznej mierze wyszliśmy już z tych czasów i szukamy czegoś bardziej ambitnego. Szukamy dużych projektów, dużych wyzwań, które pokażą, że jako naród rzeczywiście możemy - ocenia dr Brona.

Jednym z najważniejszych aspektów misji polskiego astronauty jest jej potencjał inspiracyjny dla młodych ludzi. Dr Brona zauważa, że obecność Polaka na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej może zachęcić młode pokolenie do zainteresowania się naukami ścisłymi i inżynieryjnymi. Misje kosmiczne zawsze budziły fascynację i inspirowały młodych ludzi do wybierania kariery naukowej.

Staram się zawsze podkreślać, że nam potrzeba w Polsce dobrych wzorców, w szczególności dla młodych ludzi, którzy dopiero wybierają karierę zawodową, ścieżkę życiową. I pokazanie takim młodym ludziom, że nie tylko jest ścieżka influencera i youtubera, tylko jest ścieżka bardziej ambitna, naprawdę się liczy - mówi ekspert.

Prezes Creotech ma nadzieję, że misja Polaka za kilkanaście lat zaprocentuje dużo większą ilością studentów nauk technicznych, inżynieryjnych, ścisłych. - Wydaje mi się, że wiele osób wybierze troszkę trudniejszą drogę w życie. Ale jednak taką, która daje znacznie większe poczucie osiągniętego celu. I w mojej opinii to jest pewien temat, który jest zbyt mało podkreślany w prasie czy w telewizji - mówi dr Brona.

Zdaniem naszego rozmówcy misja z udziałem Polaka może pomóc w otwarciu drzwi do kariery wielu polskim specjalistom.

- Ja - podobnie zresztą jak pan Uznański - przez wiele lat pracowałem w Ośrodku Badań Jądrowych w Ternie pod Genewą. I tam przez wiele lat, gdy tylko pojawiał się Polak, wszyscy się cieszyli. Bez wątpienia szanują nas, bo potrafimy pracować, jesteśmy dobrze wykształceni, skromni - mówi ekspert. - Nasi eksperci spokojnie mogą konkurować ze swoimi kolegami po fachu z zachodnich krajów - podkreśla.

Ten duży sukces naszego astronauty trzeba przekuć i na działania edukacyjne, i na ambitne projekty w Polsce. I na to, żebyśmy nie wstydzili się tego, że reprezentujemy nasz kraj na arenie międzynarodowej. I teraz piłeczka jest po stronie naszej. Pan Sławosz wykonał swoje zadanie - nawet jeszcze przed lotem w stu procentach. Teraz piłeczka jest po naszej stronie, po stronie "tych na Ziemi" - mówi dr Brona.

Załogę misji Ax-4 tworzą: Peggy Whitson (USA) jako dowódczyni, Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska/ESA) jako specjalista, Shubhanshu Shukla (Indie) jako pilot oraz Tibor Kapu (Węgry) jako specjalista. Start zaplanowano ostatecznie na 25 czerwca z kompleksu startowego 39A w Centrum Kosmicznym Kennedy'ego.

Udział polskiego astronauty w tej komercyjnej wyprawie to rezultat umowy między Ministerstwem Rozwoju i Technologii a Europejską Agencją Kosmiczną dotyczącej przygotowania i przeprowadzenia polskiej misji technologiczno-naukowej IGNIS na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. W przygotowaniach uczestniczy również Polska Agencja Kosmiczna jako agencja wykonawcza ministerstwa.

Głównym celem misji jest przeprowadzenie serii eksperymentów biologicznych oraz badań nad wpływem izolacji kosmicznej na psychikę astronautów. Eksperymenty zaproponowane przez konsorcjum polskich uczelni, w tym Uniwersytet Śląski, Uniwersytet Zielonogórski, Uniwersytet Wrocławski i SWPS, mają na celu monitorowanie zmienności stanów emocjonalnych astronautów w warunkach długotrwałej izolacji.

Symulowana misja naziemna w habitacie LunAres będzie trwała 14 dni, podczas gdy załoga symulująca stałą obsadę ISS pozostanie w izolacji przez 24 dni. Analogowi astronauci wykonają wszystkie zadania zaplanowane dla prawdziwej misji kosmicznej, włącznie z symulowanymi spacerami kosmicznymi w specjalnych skafandrach.

Dane zebrane podczas eksperymentów mają pomóc w opracowaniu procedur wsparcia psychologicznego nie tylko dla przyszłych astronautów, ale również dla osób wykonujących zawody w warunkach izolacji, takich jak żołnierze czy marynarze na łodziach podwodnych.

Dr Sławosz Uznański-Wiśniewski będzie drugim po Mirosławie Hermaszewskim Polakiem, który poleci w kosmos. Jego misja to kolejna komercyjna załogowa wyprawa realizowana przez amerykańską firmę Axiom Space.

Robert Kędzierski, dziennikarz money.pl