Prezesów państwowych spółek wymieni sam Donald Tusk. Zmiany już w styczniu

Jeszcze w styczniu ma ruszyć machina sprzątająca po rządach PiS w spółkach skarbu państwa - informuje wyborcza.biz.

Rząd Donalda Tuska zapowiada odpolitycznienie spółek skarbu państwa, powrót do konkursów na osoby zarządzające spółkami skarbu państwa. To jednak wymagałoby zmian w ustawie o zasadach zarządzania mieniem państwowym, a projekt takiej nowelizacji nie wpłynął - zauważa serwis.

Tusk ma w planie inny scenariusz. - Będzie osobiście wybierał prezesów, ale da im wolną rękę, jeśli chodzi o wybór swoich zastępców. W tych największych spółkach jak Orlen nie zapadły jeszcze decyzje personalne, choć trwa giełda nazwisk. Z kolei w spółkach, gdzie osoby powołano "z ramienia PSL", można się spodziewać tych samych osób co przed przejęciem władzy - mówi źródło "Gazety Wyborczej".

Według nieoficjalnych doniesień Elżbieta Bieńkowska pojawiła się na giełdzie nazwisk następców Daniela Obajtka w fotelu prezesa Orlenu. Jest najpoważniejszym kandydatem.

O tym, że Bieńkowska może zostać prezeską Orlenu, napisała w piątek "Rzeczpospolita". Według ustaleń "Rz" Bieńkowska ma szanse na to stanowisko, bo premier Donald Tusk w tej roli "chętniej widziałby kogoś mocniej przez siebie sterowalnego", a Bieńkowska należy do najbardziej zaufanych osób premiera.

Na 6 lutego PKN Orlen zwołał nadzwyczajne walne zgromadzenie. Tego dnia może dojść do odwołania prezesa Daniela Obajtka.

Daniel Obajtek zapowiadał już w kwietniu tego roku, że jeśli wyborów nie wygra PiS, odejdzie sam. - Nie będę przenosił chorych planów, które doprowadzą do katastrofy tego kraju, więc trudno, żebym to firmował. Sam odejdę, nie trzeba mi będzie nawet dziękować. Mam swój honor i mam swoją godność - stwierdził.

Nadzwyczajne walne zgromadzenia akcjonariuszy (NWZA) jeszcze na styczeń zwołały także spółki: Enea, PGE i PKO BP.

Wyborcza.biz podkreśla, że procedura odwołania członków zarządu w spółkach skarbu państwa nie jest prosta. Reguluje ją szereg przepisów: kodeks spółek handlowych, kodeks pracy, ustawa o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników, o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami czy w końcu o zasadach zarządzania mieniem państwowym.

Zwołanie nadzwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy (NZWA) oraz walnego zgromadzenia akcjonariuszy (WZA) w spółkach kontrolowanych przez Skarb Państwa, takich jak Orlen, Enea czy PGE, to kluczowy mechanizm w procesie zmiany zarządów i prezesów tych przedsiębiorstw.

Procedura rozpoczyna się z inicjatywy Skarbu Państwa, który jako główny akcjonariusz ma uprawnienia do żądania zwołania NZWA lub WZA w celu podjęcia strategicznych decyzji dotyczących spółki - w tym zmian w składzie zarządu.

Podczas zgromadzenia akcjonariusze reprezentujący Skarb Państwa mogą składać wnioski dotyczące odwołania obecnych członków zarządu, w tym prezesa oraz powoływania nowych. Decyzje te podejmowane są poprzez głosowanie, a głosy Skarbu Państwa często mają decydujący wpływ ze względu na posiadany pakiet kontrolny akcji.

Kluczowym elementem jest tutaj także rola rady nadzorczej, która ma uprawnienia do powoływania i odwoływania członków zarządu na podstawie uchwał NZWA lub WZA.

W przypadku banków kontrolowanych przez Skarb Państwa proces wymiany zarządu i rady nadzorczej jest regulowany przez specyficzne przepisy. Decyzje wymagają uzyskania zgody Komisji Nadzoru Finansowego (KNF). A ta działa pod przewodnictwem Jacka Jastrzębskiego, mianowanego na drugą kadencję przez poprzedniego premiera Mateusza Morawieckiego.

Co istotne, Komisja może odmówić zgody na powołanie kandydatów, jeśli stwierdzi, że nie spełniają oni wymogów lub ich działalność mogłaby niekorzystnie wpłynąć na stabilność finansową banku. I wiele wskazuje na to, że premier Donald Tusk niewiele będzie mógł zrobić, jeśli nominacje nowych władz będą blokowane. Prawo jest bowiem nieubłagane.

Odwołać szefa KNF można tylko w określonych przypadkach, co warunkuje Ustawa o nadzorze nad rynkiem finansowym. Te przypadki to: prawomocne skazanie za umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, rezygnacja ze stanowiska, utrata obywatelstwa polskiego, utrata zdolności do pełnienia powierzonych obowiązków na skutek długotrwałej choroby trwającej dłużej niż trzy miesiące.